Dublin – Serce Zielonej Wyspy

Uniwersytet Trójcy Świętej (Trinity College)

Trinity College został założony w 1592 roku przez królową Elżbietę I, jako odpowiedź na potrzebę wykształcenia protestanckich duchownych w Irlandii. Przez wiele lat był dostępny tylko dla protestantów, a dopiero w XIX wieku uczelnia otworzyła swoje podwoje dla katolików i innych wyznań, choć katoliccy duchowni długo odradzali swoim wiernym studiowanie na tejże uczelni.

Kampus Trinity College zajmuje rozległy teren w samym sercu Dublina, otoczony przez O’Connell Street, Temple Bar i Grafton Street. Znany jest z architektury, obejmującej zarówno historyczne, jak i nowoczesne budynki. Główne wejście do kampusu prowadzi na plac Front Square. Centralnym punktem placu jest Campanile, dzwonnica z 1853 roku, która jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli uczelni.

Największą atrakcją turystyczną jest bez wątpienia Księga z Kells (Book of Kells), ilustrowany manuskrypt Ewangelii z około 800 roku, uważany za arcydzieło sztuki średniowiecznej. Księga została stworzona przez celtyckich mnichów, prawdopodobnie na wyspie Iona. Zawiera cztery Ewangelie Nowego Testamentu w łacinie, ozdobione kolorowymi iluminacjami. Eksponat jest prezentowany w specjalnie przygotowanej gablocie w Old Library, gdzie możemy zobaczyć dwie strony otwarte na wystawie. Ze względu na delikatność, strony Księgi są regularnie zmieniane, aby zminimalizować uszkodzenia.

Na terenie uczelni polecam też odwiedzić Starą Bibliotekę (Old Library), stanowiącą najstarszą i najbardziej znaną część biblioteki Trinity College. Zbudowana w XVIII wieku, jest domem dla ponad 200 000 najstarszych książek i manuskryptów uczelni. Na jej czele znajduje się Long Room, sala o długości 65 metrów, w której znajdują się rzędy półek pełnych starodruków, a także popiersia znanych filozofów, pisarzy i uczonych.

Na przestrzeni wieków uczelnia wykształciła wielu wybitnych absolwentów, w tym pisarzy, naukowców, polityków i artystów. Do najsłynniejszych należą:

– Jonathan Swift, autor „Podróży Guliwera”.

– Oscar Wilde, jeden z najważniejszych irlandzkich pisarzy i dramatopisarzy.

– Samuel Beckett, laureat Nagrody Nobla, znany z dramatów takich jak „Czekając na Godota”.

– Mary Robinson, pierwsza kobieta prezydent Irlandii oraz była Wysoka Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka.

Uniwersytet podtrzymuje również silne tradycje badawcze i edukacyjne. Jest znany z silnych programów w dziedzinach nauk humanistycznych, nauk przyrodniczych, informatyki, prawa i inżynierii. Biblioteka Trinity College posiada jedną z największych kolekcji książek w Irlandii, a jej zasoby są nieocenione dla badaczy z całego świata.

Long Room w Starej Bibliotece

Muzeum Literackie Irlandii (MoLI – Museum of Literature Ireland) 

Ta wyjątkowa instytucja celebruje tradycję literacką Irlandii, jej najwybitniejszych pisarzy i ich wpływ na światową literaturę. Zlokalizowane w historycznym budynku na terenie opisanego przed chwilą College Dublin.

Muzeum zostało otwarte we wrześniu 2019 roku jako rezultat współpracy między Uniwersytetem College Dublin a Biblioteką Narodową Irlandii. Sam budynek, w którym mieści się muzeum, to Newman House, historyczny obiekt położony przy St Stephen’s Green, będący siedzibą jednej z najstarszych instytucji edukacyjnych w Irlandii.

Newman House, zbudowany w XVIII wieku, był miejscem, gdzie nauki pobierali jedni z najznamienitszych irlandzkich literatów, w tym sam James Joyce, co czyni to miejsce szczególnie symbolicznym dla Muzeum Literackiego Irlandii. Natomiast XIX wieku, gdy działał tu Uniwersytet Katolicki (Catholic University of Ireland), w Newman House nauki pobierał m.in. John Henry Newman, późniejszy kardynał, który założył tę instytucję edukacyjną.

Muzeum Literackie Irlandii zostało stworzone z myślą o promowaniu irlandzkiej literatury na całym świecie oraz o podkreślaniu znaczenia Irlandii jako „narodu pisarzy”. Znajdziemy tutaj szereg stałych i czasowych wystaw, oto najważniejsze z nich:

-„Ulysses” Jamesa Joyce’a:

Jedną z centralnych wystaw Muzeum Literackiego Irlandii jest prezentacja poświęcona „Ulissesowi” Jamesa Joyce’a, jednej z najważniejszych powieści XX wieku. Wystawa ta oferuje wgląd w proces twórczy Joyce’a, tło historyczne i kulturowe powieści oraz jej wpływ na literaturę światową. Zobaczymy oryginalne rękopisy, pierwsze wydania książki oraz liczne dokumenty i przedmioty związane z życiem Joyce’a. Wystawa „Ulysses” jest szczególnie interaktywna – możemy posłuchać fragmentów książki czytanych przez znane osobistości, zobaczyć wizualizacje trasy, jaką Leopold Bloom przemierzał w Dublinie 16 czerwca 1904 roku, oraz dowiedzieć się, jak dzieło to było odbierane w różnych krajach i kulturach.

-Irlandzka Literatura: Od Celtów do Współczesności:

Kolejna z ważnych wystaw prezentuje szeroki przekrój irlandzkiej literatury, począwszy od starożytnych tekstów celtyckich, poprzez literaturę średniowieczną, aż po współczesne dzieła irlandzkich autorów. Wystawa ta podkreśla ciągłość literackiej tradycji Irlandii oraz jej ewolucję na przestrzeni wieków. Zgromadzono tu liczne manuskrypty, pierwsze wydania książek, dokumenty oraz inne eksponaty, które ukazują, jak irlandzka literatura rozwijała się w odpowiedzi na zmieniające się warunki społeczne, polityczne i kulturowe. 

-Literatura współczesna:

Wystawa poświęcona współczesnej literaturze irlandzkiej prezentuje twórczość żyjących pisarzy, którzy kontynuują bogate tradycje literackie kraju. Ekspozycje ukazują różnorodność współczesnej prozy, poezji i dramatu w Irlandii oraz ich rolę w globalnym kontekście literackim. Zapoznamy się z najnowszymi dziełami irlandzkich autorów.

Bardzo polecam zainteresować się Digital Literary Atlas – interaktywną mapą literacką, która pozwala odkrywać miejsca w Irlandii związane z konkretnymi dziełami literackimi i ich autorami. Mapa ta łączy lokalizacje, które miały znaczenie dla pisarzy, z cytatami z ich książek oraz historią miejsc, które wpłynęły na ich twórczość.

Zamek w Dublinie ( Dublin Castle) 

Zamek w Dublinie został zbudowany na początku XIII wieku, na polecenie króla Anglii Jana bez Ziemi, w miejscu dawnej fortecy wikingów. Głównym zadaniem budowli było zabezpieczenie władzy angielskiej nad miastem oraz obrona przed ewentualnymi buntami i najazdami. Zamek miał także pełnić funkcję administracyjnego centrum władzy angielskiej w Irlandii.

Pierwotny zamek był klasyczną fortecą normandzką z czterema narożnymi wieżami, otoczonym fosą i murem obronnym. Centralny punkt stanowiła Record Tower, która dzisiaj jest jedyną zachowaną częścią średniowiecznej budowli. Z upływem czasu zamek przeszedł wiele zmian, przekształcając się z surowej fortecy w bardziej reprezentacyjną rezydencję, która miała odzwierciedlać potęgę i bogactwo brytyjskiego panowania. 

Zamek długo odgrywał kluczową rolę w historii Irlandii, będąc świadkiem wielu istotnych wydarzeń politycznych, wojskowych i społecznych. Był centrum władzy brytyjskiej w Irlandii przez ponad siedem stuleci, co czyni go symbolem zarówno opresji, jak i przemian, jakie zaszły w kraju na przestrzeni wieków.

W czasach angielskiego i później brytyjskiego panowania, Zamek był postrzegany jako miejsce, z którego sprawowano kontrolę nad Irlandią, co budziło wrogość i opór wśród wielu Irlandczyków. To właśnie z Zamku w Dublinie zarządzano irlandzkimi ziemiami, organizowano działania wojskowe oraz tłumiono powstania, w tym najważniejsze z nich – Powstanie Wielkanocne w 1916 roku.

Jednak po uzyskaniu niepodległości przez Irlandię w 1922 roku, Zamek w Dublinie stał się symbolem nowej ery w historii kraju. Zamiast być miejscem władzy kolonialnej, zamek stał się przestrzenią, w której odbywają się kluczowe wydarzenia dla niezależnego państwa irlandzkiego. To tutaj pierwsze rządy Republiki Irlandii rozpoczęły swoją działalność, a nowo wybrani prezydenci Irlandii składają przysięgę wierności konstytucji.

Dzisiejszy Zamek w Dublinie jest złożonym kompleksem budynków, które odzwierciedlają różne style architektoniczne i okresy historyczne. Choć większość średniowiecznych elementów zamku nie przetrwała, współczesny zamek stanowi wspaniały przykład adaptacji i rozwoju architektonicznego na przestrzeni wieków. Oto najciekawsze części kompleksu:

-Wieża Danych (Record Tower)

Jest ona jedyną pozostałością oryginalnego zamku z XIII wieku, będąc przy okazji jedną z najstarszych zachowanych budowli w Dublinie.  Została zbudowana z kamienia, co uczyniło ją jednym z najsilniejszych elementów fortyfikacji. Natomiast nazwa wynika z tego, że wieża pełniła funkcję magazynu dla dokumentów i skarbca.

-Sala Rady (Council Chamber).

-Sala Świętego Patryka (St. Patrick’s Hall)

Jest to największa i najbardziej okazała sala w Zamku. Zbudowana w stylu georgiańskim, jest udekorowana pięknymi freskami na suficie, które przedstawiają sceny z historii Irlandii. W sali tej odbywają się inauguracje prezydentów Irlandii oraz inne ważne uroczystości państwowe.

-Sala Tronowa (Throne Room)

W tej sali stoi tron, na którym zasiadali brytyjscy monarchowie lub ich namiestnicy podczas wizyt w Dublinie. Na ścianach znajdują się liczne portrety brytyjskich monarchów i władców Irlandii.

-Kaplica Królewska (Royal Chapel) 

Zbudowana na początku XIX wieku w stylu neogotyckim, kaplica była miejscem modlitwy dla brytyjskich namiestników i ich dworu. Jest ona przykładem architektury wiktoriańskiej i neogotyckiej, z zewnątrz wyróżniającej się charakterystycznymi wieżyczkami i ostrymi łukami.  Natomiast wnętrze urzeka licznymi rzeźbami i drewnianymi elementami, oświetlonymi przez kolorowe światło wpadające przez witraże.

-The Undercroft

Pod Zamkiem znajduje się Undercroft – sieć podziemnych pomieszczeń, które obejmują fragmenty średniowiecznych fundamentów zamku oraz pozostałości po normandzkiej fosie. Poza obejrzeniem oryginalnych elementów zamku, dowiemy się wiele o archeologicznych odkryciach dokonanych na terenie Dublina.

Kaplica Królewska

Dublin Castle Gardens

Zwiedzając Zamek Dubliński, nie możemy pominąć jego przepięknych ogrodów, mających długą i bogatą historię, która sięga czasów średniowiecza. Przez stulecia ogrody przeszły liczne zmiany i przekształcenia. W XVIII wieku, w okresie georgiańskim, tereny zamkowe zaczęły nabierać bardziej reprezentacyjnego charakteru. Wówczas powstały tu eleganckie ogrody formalne, które miały za zadanie odzwierciedlać prestiż i władzę brytyjskich gubernatorów rządzących Irlandią.

Po odzyskaniu niepodległości przez Irlandię w 1922 roku, Zamek Dubliński stał się siedzibą irlandzkiego rządu, a ogrody kontynuowały swoją funkcję przestrzeni reprezentacyjnej. Z czasem przekształcono je w bardziej publiczne miejsce, dostępne dla wszystkich, a współczesny kształt ogrodów jest wynikiem modernizacji i rewitalizacji przeprowadzonych w drugiej połowie XX wieku.

Ogrody znajdują się one na południowy zachód od głównego kompleksu zamkowego, na terenie dawnej fosy. Pomimo swojej lokalizacji w centrum miasta, oferują one ciszę i spokój, które kontrastują z zgiełkiem Dublina. Ogrody mają charakter parku krajobrazowego, który łączy w sobie elementy formalnych ogrodów oraz bardziej naturalistycznych, swobodnych kompozycji. Centralnym punktem jest wielki, okrągły trawnik otoczony alejkami, który często wykorzystywany jest podczas różnych uroczystości państwowych oraz wydarzeń kulturalnych.

W ogrodach znajduje się kilka dekoracyjnych fontann oraz rzeźb, które nawiązują do historycznego charakteru miejsca. Woda, będąca centralnym elementem niektórych z tych kompozycji, nadaje ogrodom dodatkowego uroku i stwarza przyjemne otoczenie do odpoczynku.

Ogrody często pełnią funkcję reprezentacyjną, zwłaszcza podczas wizyt głów państw, koronowanych głów oraz innych ważnych osobistości. Przestrzeń ogrodowa jest często wykorzystywana do organizowania bankietów, przyjęć na świeżym powietrzu oraz innych oficjalnych uroczystości. Natomiast na co dzień ogrody służą jako przestrzeń rekreacyjna dla mieszkańców Dublina oraz turystów. Jest to idealne miejsce na spokojny spacer, piknik lub chwilę odpoczynku po zwiedzaniu miasta.

Katedra św. Patryka (St. Patrick’s Cathedral)

Początki Katedry św. Patryka sięgają wczesnego średniowiecza. Tradycja głosi, że w miejscu, gdzie obecnie znajduje się świątynia, św. Patryk, apostoł Irlandii, dokonał chrztu pierwszych nawróconych na chrześcijaństwo Irlandczyków w V wieku. W tym miejscu miała się znajdować studnia, którą św. Patryk miał użyć do chrztu. Już w 450 roku istniała tam drewniana kaplica, ale pierwsze udokumentowane wzmianki o budowie kościoła w tym miejscu pochodzą z 1191 roku.

W 1191 roku biskup John Comyn, pierwszy anglikański arcybiskup Dublina, podjął decyzję o przekształceniu istniejącej wówczas małej drewnianej świątyni w kamienny kościół parafialny, który wkrótce zyskał rangę katedry. Katedra św. Patryka była wielokrotnie rozbudowywana i modyfikowana na przestrzeni wieków, co doprowadziło do zmiany jej pierwotnego wyglądu. W XIII wieku powstała Kaplica Hrabiów (The Earls’ Chapel), zwana również kaplicą de Vere, która pełniła funkcję miejsca pochówku dla wielu prominentnych postaci związanych z miastem. Natomiast 1311 roku katedra została ostatecznie ukończona i konsekrowana. 

Dzisiaj Katedra św. Patryka jest świetnym przykładem stylu gotyckiego, z elementami neogotyckimi dodanymi w trakcie XIX-wiecznej renowacji. Świątynia zorientowana jest na zachód, z wysoką, centralnie umieszczoną wieżą o wysokości 43 metrów. Wieża ta mieści osiem dzwonów, które od wieków wzywają wiernych na nabożeństwa. Na jej szczycie możemy zobaczyć iglicę, a także piękny zegar.

Wchodząc do środka, zostajemy powitani przez przestronną nawę główną, która rozciąga się na długość 91 metrów. Jest ona podzielona na trzy części, z szerokim środkowym przejściem i bocznymi nawami, które oddzielone są rzędami gotyckich filarów i łuków. Nawa główna prowadzi do transeptów, czyli poprzecznych części katedry, razem tworząc plan krzyża. Transepty są oświetlone przez światło padające przez witraże przedstawiające sceny biblijne, a także postacie świętych i ważnych postaci z historii Irlandii.

Ołtarz główny jest wykonany z marmuru i jest ozdobiony scenami z życia św. Patryka. Nad nim znajduje się wspaniała mozaika, która przedstawia sceny z Ewangelii. Piękny jest także chór katedry, znany jako Chór Hugenotów. Drewniane stalle chóru, które zostały dodane w XVII wieku, są udekorowane rzeźbami, a na ich oparciach umieszczono herb Dublina. 

Katedra św. Patryka jest znana ze swoich witraży, które są jednymi z najpiękniejszych i najbardziej znanych w Irlandii. Witraże te przedstawiają sceny z życia Chrystusa, a także postacie świętych, w tym św. Patryka. Warto zwrócić uwagę na tak zwane Okno Smoka (Dragon Window), które przedstawia walkę św. Michała Archanioła ze smokiem, symbolizującą walkę dobra ze złem. Natomiast witraże w prezbiterium przedstawiają sceny z życia św. Patryka, w tym jego chrzest oraz głoszenie Ewangelii w Irlandii. Są to jedne z najstarszych i najbardziej artystycznie wartościowych witraży w katedrze, wykonane przez renomowanych artystów w XIX wieku.

Katedra św. Patryka jest też miejscem spoczynku wielu ważnych postaci z historii Irlandii, oto niektóre z nich:

-Jonathan Swift, autor „Podróży Guliwera” i jeden z najważniejszych pisarzy irlandzkich. Swift był również dziekanem katedry w latach 1713–1745, a jego grobowiec znajduje się w południowej nawie katedry. Przy grobie Swifta znajduje się kamienna tablica z napisem w języku łacińskim, który Swift sam napisał na krótko przed swoją śmiercią.

-Sir Benjamin Lee Guinness, człowiek który sfinansował renowację katedry w XIX wieku. Pomnik ten jest hołdem dla jego wkładu w zachowanie tego wspaniałego zabytku.

-Thomas Jones, Arcybiskup Dublina z XVII wieku. Jego grobowiec jest przykładem renesansowej sztuki nagrobkowej, zdobiony pięknymi rzeźbami i inskrypcjami.

W katedrze znajduje się także muzeum, które prezentuje bogatą historię katedry oraz zgromadzone przez wieki artefakty. Wśród eksponatów znajdują się średniowieczne rękopisy, ornaty liturgiczne, dokumenty oraz inne pamiątki związane z życiem św. Patryka oraz historią samej katedry. Muzeum stanowi cenne uzupełnienie wizyty w katedrze, pozwalając nam na głębsze zrozumienie jej znaczenia i historii.

Katedra św. Patryka z zewnątrz

Katedra Chrystusa (Christ Church Cathedral)

Początki Katedry Chrystusa, zwanej również jako Katedra Najświętszej Trójcy, sięgają 1030 roku, kiedy to duński król Dublinia, Sitric Silkenbeard, założył w tym miejscu drewnianą świątynię. Sitric, będący pogańskim władcą, nawrócił się na chrześcijaństwo podczas pielgrzymki do Rzymu, gdzie spotkał się z papieżem i uzyskał zgodę na utworzenie biskupstwa w Dublinie. Po powrocie do Irlandii, Sitric zlecił budowę kościoła w Dublinie, który miał być centrum religijnym nowego biskupstwa.

Świątynia ta, dedykowana Chrystusowi, była pierwszym kamieniem milowym w rozwoju przyszłej katedry. Warto zaznaczyć, że pierwotna budowla była wykonana z drewna i była znacznie mniejsza niż dzisiejsza katedra. Znaczący rozwój i rozbudowa katedry miały miejsce w drugiej połowie XII wieku, kiedy to Dublin został podbity przez Normanów. W 1171 roku angielski król Henryk II odwiedził Dublin i uczestniczył w mszy w katedrze, co przyczyniło się do jej podniesienia rangi. Wkrótce potem, w 1172 roku, nowo mianowany arcybiskup Dublinia, John Cumin, podjął decyzję o gruntownej przebudowie kościoła, przekształcając go w okazałą budowlę z kamienia w stylu romańskim.

Normanowie wprowadzili do Irlandii nowe technologie budowlane oraz styl architektoniczny, co znalazło odzwierciedlenie w monumentalnej formie katedry. W tym okresie powstała większość głównych elementów dzisiejszej katedry, w tym nawa główna, transept oraz prezbiterium. Budowla była znacznie większa od pierwotnej świątyni, a jej majestatyczne rozmiary oraz solidna konstrukcja miały odzwierciedlać potęgę kościoła oraz władzy królewskiej.

W XIII wieku katedra przeszła kolejną fazę rozbudowy, tym razem w stylu gotyckim. Dodano wtedy wiele nowych elementów, takich jak rozbudowane prezbiterium oraz nawa boczna. W okresie tym powstała również charakterystyczna wieża katedry, która do dziś dominuje nad jej sylwetką. Wieża ta została wyposażona w dzwony, które od wieków wyznaczają rytm życia religijnego i codziennego w Dublinie.

W tym samym czasie do katedry dodano także wiele kaplic i ołtarzy bocznych, które były fundowane przez bogatych mieszczan i możnowładców. Dzięki tym darowiznom katedra stała się jednym z najważniejszych ośrodków życia religijnego i społecznego w mieście. W XIII wieku powstała także krypta katedry, która jest jedną z najstarszych i największych krypt w Irlandii, a dziś stanowi jedną z głównych atrakcji turystycznych.

Dzisiaj świątynia wraz z jej charakterystyczną wieżą, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów krajobrazu Dublina. Wieża jest ozdobiona licznymi rzeźbami i ornamentami, które podkreślają jej gotycki charakter. Wieża ta jest również miejscem, gdzie znajdują się dzwony katedralne, które do dziś odzywają się podczas ważnych ceremonii i świąt.

Nawa główna katedry, podobnie jak w wielu innych gotyckich katedrach, jest wysoka i przestronna. Wewnątrz nawy znajdują się pięknie zdobione filary oraz sklepienia krzyżowe, które podtrzymują dach. Nawa prowadzi do transeptu, przecinającego budowlę na planie krzyża.

Gorąco polecam też zwiedzić kryptę z XII wieku. Jest to jedna z największych tego typu struktur w Irlandii i współcześnie zawiera liczne eksponaty, takie jak średniowieczne rzeźby, przedmioty sakralne oraz dokumenty związane z historią katedry.

W krypcie

Dublinia 

Niedaleko przed chwilą opisanej katedry, znajdziemy muzeum poświęcone wczesnej historii miasta, a szczególnie jego okresowi wikińskiemu i średniowiecznemu. Lokalizacja Dublinii w pobliżu katedry Christ Church nie jest przypadkowa, ponieważ właśnie to miejsce było centrum życia religijnego i społecznego Dublina w średniowieczu. To tutaj koncentrowała się działalność religijna, handlowa i polityczna, co czyni Dublinia idealnym miejscem do odkrywania dawnych dziejów miasta.

Muzeum znajduje się w zabytkowym budynku Synod Hall, pierwotnie służącym jako miejsce zgromadzeń kościelnych. Synod Hall, położony bezpośrednio obok katedry Christ Church, został wzniesiony pod koniec XIX wieku i charakteryzuje się neogotycką architekturą, która sama w sobie jest interesującym przykładem historycznego budownictwa.

Pierwszym przystankiem jest Galeria Wikingów, która przenosi nas w czasy, gdy Dublin był jednym z głównych ośrodków wikińskich na Wyspach Brytyjskich. Wystawa ta szczegółowo ukazuje, jak wikingowie przybyli do Irlandii pod koniec VIII wieku i jak założyli osadę w miejscu, gdzie dziś znajduje się Dublin. Dowiemy się wiele o życiu codziennym wikingów, ich nawykach, religii, sztuce, a także o ich wpływie na rozwój handlu w Dublinie. Wystawa prezentuje modele wikińskich łodzi, rekonstrukcje domów, a także liczne artefakty, które odkryto podczas wykopalisk archeologicznych na terenie miasta. 

Kolejnym kluczowym elementem muzeum jest wystawa poświęcona średniowiecznemu Dublinowi, który rozwijał się od XII wieku po inwazji normańskiej. Ta część pokazuje, jak Dublin przekształcił się z wikińskiej osady w tętniące życiem miasto średniowieczne, będące pod silnym wpływem Normanów i Anglonormanów. Przeniesiemy się na średniowieczne ulice Dublina, prezentując różnorodne aspekty życia codziennego, takie jak handel, religia, higiena, a także funkcjonowanie średniowiecznego sądownictwa. Odtworzono tutaj typowy średniowieczny rynek, na którym zobaczymy, jak sprzedawano towary, oraz warsztaty rzemieślników, takich jak kowale, szewcy czy garncarze. Warto zobaczyć rekonstrukcję średniowiecznej ulicy z domami i sklepami, gdzie możemy poczuć się jak w XIII-wiecznym Dublinie.

Ze względu na bliskość katedry Christ Church, Dublinia poświęca również znaczną część swojej ekspozycji roli kościoła w życiu średniowiecznego Dublina. Wystawa ta ukazuje, jak religia wpływała na wszystkie aspekty życia, od codziennych rytuałów po politykę. Dowiemy się o znaczeniu klasztorów, zakonów i katedr, a także o roli kościoła jako instytucji edukacyjnej i społecznej. Prezentowane są tu także różnorodne przedmioty związane z życiem religijnym, takie jak księgi liturgiczne, szaty kapłańskie i inne artefakty sakralne.

W Dublinii znajduje się również ekspozycja poświęcona archeologii, która pokazuje, jak badacze odkrywają historię Dublina poprzez wykopaliska i analizę znalezisk. Obejrzymy oryginalne przedmioty odkryte na terenie Dublina, w tym monety, narzędzia, ceramikę, a nawet pozostałości starych budynków. Bardzo wciągające są też symulowane wykopaliska archeologiczne, gdzie spróbujemy samodzielnie odkryć „skarb” ukryty w ziemi, co czyni tę część muzeum szczególnie atrakcyjną dla młodszych gości.

Kolejnym unikalnym aspektem Dublinii jest możliwość przejścia przez „Most Powietrzny” – kładkę łączącą muzeum z wieżą St. Michael’s Tower, dawnym fragmentem średniowiecznego kościoła. Ta wyjątkowa konstrukcja oferuje wspaniałe widoki na Dublin, a sama wieża jest doskonałym przykładem średniowiecznej architektury, która została zrekonstruowana i zachowana w niemal niezmienionej formie.

Guinness Storehouse 

Historia Guinnessa sięga 1759 roku, kiedy to Arthur Guinness, irlandzki przedsiębiorca, podpisał umowę dzierżawy na browar St. James’s Gate w Dublinie. Początkowa powierzchnia browaru wynosiła zaledwie cztery akry, ale z biegiem czasu, wraz ze wzrostem popularności piwa, browar znacznie się rozrósł. Warto podkreślić, że umowa ta miała symboliczną opłatę wynoszącą zaledwie 45 funtów rocznie, co ukazuje długofalową wizję i determinację Arthura Guinnessa.

Arthur Guinness początkowo warzył typowe dla tamtych czasów ale, ale wkrótce zaczął eksperymentować z porterem – ciemnym, mocnym piwem popularnym wśród pracowników londyńskich portów. W 1778 roku browar St. James’s Gate zaczął produkcję piwa typu porter, które stało się fundamentem sukcesu marki Guinness. W XIX wieku Guinness rozpoczął eksport swojego piwa do innych krajów, co zapoczątkowało międzynarodową ekspansję firmy.

Podczas XIX wieku browar St. James’s Gate rozwijał się w zawrotnym tempie, stając się jednym z największych i najbardziej nowoczesnych browarów na świecie. Firma Guinness wprowadziła wiele innowacji technologicznych, które pozwoliły na zwiększenie wydajności produkcji oraz poprawę jakości piwa. Kluczowym momentem w historii firmy było wprowadzenie w 1862 roku słynnego logo z harfą, które do dziś jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli marki.

W 1886 roku Guinness stał się pierwszym browarem, który był notowany na Londyńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, co uczyniło firmę jedną z najpotężniejszych i najbardziej dochodowych w Irlandii. Dzięki swojej innowacyjności, wysokiej jakości produktów i umiejętności dostosowywania się do zmieniających się warunków rynkowych, Guinness stał się synonimem irlandzkiego piwa na całym świecie.

Projekt Guinness Storehouse został stworzony z myślą o nowoczesnym, interaktywnym podejściu do prezentowania historii i tradycji piwowarskiej. Budynek o powierzchni 50 tysięcy metrów kwadratowych został przekształcony w siedmiopiętrowe centrum, które w unikalny sposób łączy muzeum, centrum edukacyjne i miejsce rozrywki. Centralnym punktem budynku jest ogromny, szklany atrium w kształcie pinty piwa, które rozciąga się przez wszystkie siedem pięter budynku. Każde z siedmiu pięter Guinness Storehouse poświęcone jest innemu aspektowi historii, produkcji i kultury Guinnessa:

-Na parterze znajdują się wejście i recepcja, gdzie rozpoczynamy podróż przez historię Guinnessa. W tym miejscu możemy również zobaczyć oryginalny akt dzierżawy browaru, podpisany przez Arthura Guinnessa w 1759 roku.

-Pierwsze piętro, to miejsce gdzie dowiemy się wszystkiego o procesie warzenia piwa Guinness. Prezentowane są tutaj szczegółowo poszczególne etapy produkcji, od wyboru składników, przez fermentację, aż po butelkowanie. Liczne wystawy, modele i filmy ilustrują każdy krok procesu produkcji.

-Piętro drugie zostało poświęcone historii transportu i logistyki Guinnessa, co było kluczowe dla globalnego sukcesu marki. Zobaczymy, jak piwo Guinness było przewożone na całym świecie, począwszy od tradycyjnych konnych powozów, aż po nowoczesne środki transportu. Prezentowane są również zabytkowe etykiety, butelki i opakowania, które odzwierciedlają zmiany w designie na przestrzeni lat.

-Trzecie piętro stanowi hołd dla innowacyjnych kampanii reklamowych i marketingowych, które przyczyniły się do rozwoju marki. Zobaczymy słynne plakaty, reklamy telewizyjne i radiowe, a także poznamy historię kultowych haseł reklamowych, takich jak „Guinness is Good for You” czy „My Goodness, My Guinness”. To piętro pokazuje, jak kreatywność i innowacyjność w reklamie pomogły zbudować globalną rozpoznawalność Guinnessa.

-Czwarte piętro koncentruje się na kulturze picia piwa Guinness i jego znaczeniu w irlandzkiej tradycji. Między innymi będziemy mogli nauczyć się, jak prawidłowo nalewać pintę Guinnessa, aby uzyskać idealny smak i konsystencję. Prezentowane są również wystawy na temat różnych stylów i sposobów picia piwa na całym świecie.

-Piętro piąte poświęcone jest sztuce i designowi związanych z marką Guinness. Zobaczymy tutaj prace znanych artystów, którzy czerpali inspirację z Guinnessa, a także kolekcje plakatów, rzeźb i instalacji artystycznych. W tej części budynku znajduje się również restauracja “The Brewer’s Dining Hall”, gdzie możemy skosztować potraw przygotowanych z użyciem Guinnessa, takich jak słynny gulasz na Guinnessie.

-Na samym szczycie Guinness Storehouse znajduje się “Gravity Bar” – jeden z najbardziej spektakularnych punktów widokowych w Dublinie. Bar oferuje cudowny panoramiczny widok na miasto.

Guinness Storehouse oferuje również szeroką gamę warsztatów i degustacji, które umożliwiają odwiedzającym pogłębienie swojej wiedzy na temat piwa i jego produkcji. “Guinness Academy” jest miejscem, gdzie pod okiem ekspertów możemy nauczyć się, jak prawidłowo nalewać pintę Guinnessa, co jest uważane za swoistą sztukę. Uczestnicy warsztatów otrzymują certyfikat, potwierdzający ich nowo zdobyte umiejętności.

Oprócz warsztatów związanych z nalewaniem piwa, Guinness Storehouse organizuje również degustacje specjalnych edycji Guinnessa, które nie są dostępne w szerokiej sprzedaży. Możemy odkryć unikalne smaki i style piwa, które powstają w ograniczonych ilościach, specjalnie dla miłośników marki.

Jameson Distillery Bow St. 

Destylarnia została założona w 1780 roku przez Johna Jamesona, szkockiego imigranta, przeprowadził się do Irlandii, by rozpocząć produkcję whiskey. John Jameson, mający już doświadczenie w produkcji whiskey, szybko zdobył sobie renomę jako producent trunków najwyższej jakości. Dzięki jego zaangażowaniu w doskonalenie procesu destylacji oraz dbałości o jakość surowców, marka Jameson stała się synonimem doskonałej irlandzkiej whiskey.

Destylarnia przy Bow Street w Dublinie, początkowo niewielka, z czasem rozrosła się, stając się jednym z największych zakładów produkcyjnych w Irlandii. W XIX wieku, dzięki innowacjom technologicznym i rosnącemu zapotrzebowaniu na whiskey, Jameson stał się jednym z największych producentów tego trunku na świecie.

Jednakże, podobnie jak wiele innych destylarni w Irlandii, Jameson Distillery Bow St. napotkała trudności w XX wieku. Wprowadzenie prohibicji w Stanach Zjednoczonych, a także wojna handlowa z Wielką Brytanią, poważnie zaszkodziły irlandzkiemu przemysłowi whiskey. W rezultacie, w 1971 roku destylacja została przeniesiona z Bow Street do nowo wybudowanej Midleton Distillery w hrabstwie Cork. Mimo to, Bow Street pozostała sercem marki Jameson i została przekształcona w centrum turystyczne, które kontynuuje tradycję i historię produkcji whiskey.

Wycieczka rozpoczyna się od wprowadzenia w historię destylarni oraz osoby Johna Jamesona, który jest centralną postacią w całej opowieści. W trakcie zwiedzania zobaczymy oryginalne elementy wyposażenia destylarni, takie jak alembiki i beczki, które były używane do produkcji whiskey w XIX wieku. Obejrzymy też prezentacje, jak przebiegał proces fermentacji, destylacji i starzenia whiskey. Podczas wycieczki przewodnik w przystępny sposób tłumaczy, jak różne etapy produkcji wpływają na smak i jakość finalnego produktu. 

Nieodłącznym elementem są sesje degustacyjne. W ich trakcie eksperci wprowadzą nas w świat smaków i aromatów irlandzkiej whiskey. Między innymi dowiemy się, jak rozpoznawać różne nuty smakowe i zapachowe w whiskey oraz jak różne metody starzenia wpływają na ostateczny smak trunku. 

Jeśli będziemy chcieli pogłębić swoją wiedzę o whiskey i spróbować swoich sił w jej tworzeniu, Jameson Distillery Bow St. oferuje specjalne ćwiczenia, na których możemy nauczyć się sztuki blendowania whiskey. Uczestnicy mają możliwość skomponowania własnej mieszanki whiskey, pod czujnym okiem ekspertów. Inną z unikalnych atrakcji oferowanych przez destylarnię jest Cask Drawing Experience, podczas której będziemy mieli okazję napełnić swoją własną butelkę whiskey prosto z beczki. 

W destylarnii

Muzeum Narodowe Irlandii (National Museum of Ireland) 

Muzeum Narodowe Irlandii zostało oficjalnie założone w 1877 roku, jednak jego korzenie sięgają znacznie wcześniej, do różnych instytucji naukowych i kolekcji, które gromadziły się w Irlandii od XVII wieku. Jednym z najważniejszych elementów poprzedzających powstanie muzeum była działalność Królewskiego Towarzystwa Dublińskiego (Royal Dublin Society), które od 1731 roku prowadziło kolekcje naukowe i artystyczne.

W 1854 roku, aby pomieścić rosnące zbiory, otwarto nowy budynek dla Towarzystwa na Kildare Street w Dublinie, który później stał się główną siedzibą Muzeum Narodowego Irlandii. W 1877 roku, na mocy ustawy parlamentu brytyjskiego, powstało Muzeum Narodowe Irlandii, które miało zająć się opieką nad narodowymi kolekcjami sztuki, historii naturalnej, archeologii i etnografii.

Instytucja odgrywa kluczową rolę w zachowaniu i promowaniu irlandzkiego dziedzictwa kulturowego. Jej działalność edukacyjna i wystawiennicza przyczynia się do zwiększenia świadomości historycznej i kulturowej w społeczeństwie. Muzeum jest również miejscem międzynarodowej wymiany kulturalnej. Jego kolekcje są często wypożyczane na wystawy zagraniczne, a samo muzeum regularnie gości wystawy czasowe z innych krajów, co wzbogaca irlandzką scenę kulturalną o nowe perspektywy.

W Muzeum Narodowym Irlandii możemy wyróżnić trzy oddziały, które za chwilę głębiej przedstawię:

-Muzeum Archeologii (Archaeology)

-Muzeum Historii i Sztuki Dekoracyjnej (Decorative Arts & History)

-Muzeum Historii Przyrody (Natural History)

Muzeum Archeologii (Archaeology)

Oddział Archeologii, znajdujący się przy Kildare Street, jest jednym z najważniejszych w Europie muzeów tego typu, oferującym unikalne zbiory związane z prehistorią i wczesną historią Irlandii. Muzeum skupia się na irlandzkich artefaktach z epoki kamienia, epoki brązu, epoki żelaza, okresu wczesnochrześcijańskiego oraz okresu wikingów.

Dział archeologii od samego początku odgrywał kluczową rolę w realizacji misji muzeum. Gromadzenie zbiorów archeologicznych rozpoczęło się jeszcze przed formalnym utworzeniem instytucji. Z biegiem czasu dział archeologii rozrósł się, stając się jednym z najważniejszych w Europie, a jego zbiory obejmują tysiące artefaktów, które dokumentują życie na wyspie od najdawniejszych czasów po wieki średnie. Eksponaty są prezentowane w sposób chronologiczny i tematyczny, co umożliwia zwiedzającym zrozumienie ewolucji społeczeństwa irlandzkiego na przestrzeni wieków.

Zaczynamy od kolekcji poświęconej prehistorii wyspy. Zawiera ona artefakty datowane od około 7000 lat p.n.e. do 500 roku n.e., czyli od epoki kamienia do epoki żelaza. Wśród najważniejszych eksponatów tej kolekcji znajdziemy kamienne narzędzia, a także miecze, topory, sierpy i biżuterię. Polecam też zwrócić uwagę na znaleziska związane z kulturą megalityczną, w tym na słynne kamienne grobowce i dolmeny, które są rozpoznawalnym symbolem prehistorycznej Irlandii.

Dalej przechodzimy do kolekcji z epoki brązu i żelaza. Epoka brązu (około 2500–500 p.n.e.) była okresem, w którym rozwijały się techniki metalurgiczne, a ludność Irlandii zaczęła wytwarzać skomplikowane wyroby z brązu. W tej sekcji można zobaczyć liczne przykłady tych wyrobów, w tym ceremonialne przedmioty, broń, narzędzia i ozdoby.

Polecam zwrócić uwagę na złotą biżuterię z epoki z epoki brązu, w tym słynne „torques” (naszyjniki) oraz „lunulae” (półksiężycowate ozdoby noszone na szyi). Złote przedmioty, często bogato zdobione, świadczą o istnieniu w Irlandii zaawansowanej kultury rzemieślniczej i systemów handlowych, które łączyły wyspę z resztą Europy.

Epoka żelaza (około 500 p.n.e. – 400 n.e.) przyniosła rozwój nowych technik metalurgicznych oraz pojawienie się charakterystycznych stylów artystycznych, związanych z kulturą celtycką. W Muzeum Narodowym Irlandii znajdują się liczne artefakty z tego okresu, w tym broń, narzędzia i elementy uzbrojenia, a także przedmioty o charakterze ceremonialnym i religijnym.

Kolejną kolekcją w Muzeum Narodowym Irlandii jest zbiór artefaktów z okresu wczesnego średniowiecza (około 400–1200 n.e.). W tej sekcji znajdują się eksponaty związane z okresem chrystianizacji Irlandii oraz rozkwitem sztuki celtyckiej. Wśród najcenniejszych eksponatów znajduje się „Ardagh Chalice” – bogato zdobiony kielich liturgiczny z VII-VIII wieku, uważany za jedno z najwspanialszych osiągnięć rzemiosła celtyckiego. Innym słynnym eksponatem jest „Tara Brooch” – misternie wykonana brosza z brązu i srebra, ozdobiona złotem, bursztynem i szkłem, datowana na VII wiek.

Oddział Historii Naturalnej

Oddział Historii Naturalnej Muzeum Narodowego Irlandii, często nazywany „Muzeum Martwych Zwierząt” (The Dead Zoo), znajduje się przy Merrion Street w Dublinie. Budynek muzeum, zaprojektowany w stylu neoklasycznym przez architekta Frederica Clarendona, sam w sobie jest zabytkiem, który do dziś zachowuje swoje XIX-wieczne wnętrze i klimat.

Oddział Historii Naturalnej ma na celu dokumentowanie i prezentowanie bogactwa flory i fauny Irlandii oraz innych regionów świata. Jego misją jest edukowanie społeczeństwa o różnorodności biologicznej, ewolucji i ochronie przyrody, a także inspirowanie miłości do natury poprzez prezentację unikalnych zbiorów. Kolekcje muzealne możemy podzielić na kilka głównych kategorii:

-Zwierzęta Irlandii: Kolekcja ta prezentuje różnorodność fauny, która zamieszkiwała i nadal zamieszkuje wyspę. Znajdują się tu preparaty takich gatunków jak jelenie, wilki, wydry, ryby, ptaki oraz owady. Polecam zwrócić uwagę na eksponaty przedstawiające wilka irlandzkiego, który wyginął w XVIII wieku, oraz jelenia olbrzymiego, którego ogromne poroże robi ogromne wrażenie.

-Zwierzęta egzotyczne: W tej części muzeum znajdują się preparaty zwierząt z różnych zakątków świata, w tym ssaków, ptaków, gadów i owadów. Znajdziemy tu m.in. lwy, słonie, hipopotamy, tygrysy, a także egzotyczne ptaki z tropikalnych lasów deszczowych. Muzeum posiada również bogatą kolekcję bezkręgowców, w tym muszli, owadów i koralowców.

-Szkielety i czaszki: W muzeum znajduje się także niemała kolekcja szkieletów i czaszek różnych zwierząt, w tym wielorybów, słoni i prehistorycznych ssaków. W szczególności warto zwrócić uwagę na szkielet wieloryba wiszący pod sufitem, który jest jednym z najbardziej charakterystycznych eksponatów muzeum.

-Mineralogia i geologia: Kolekcja minerałów, skał i skamieniałości jest równie szeroka. Muzeum posiada zbiory skał i minerałów z Irlandii i innych części świata, a także skamieniałości dokumentujące życie na Ziemi od najdawniejszych czasów. Szczególną uwagę zwracają skamieniałości ryb i roślin sprzed milionów lat, które są świadectwem dawnych ekosystemów.

Kilmainham Gaol 

To dawne więzienie zostało otwarte w 1796 roku jako królewskie więzienie w Kilmainham, na przedmieściach Dublina. Budynek został zaprojektowany przez architekta Johna Trail’a w stylu georgiańskim, z myślą o nowoczesnym wówczas systemie więziennictwa, który miał na celu poprawę warunków bytowych więźniów w porównaniu z wcześniejszymi, często nieludzkimi standardami. W rzeczywistości jednak warunki panujące w Kilmainham Gaol były surowe i odzwierciedlały brutalność epoki, w której zostało ono zbudowane.

Warunki życia w więzieniu były bardzo trudne. Cela była zazwyczaj przeznaczona dla jednej osoby, ale często gromadzono w nich po kilka osób, zwłaszcza podczas głodu ziemniaczanego w latach 1845-1852, kiedy liczba więźniów dramatycznie wzrosła. Więźniowie spali na słomianych materacach na zimnych, kamiennych podłogach. Ogrzewanie praktycznie nie istniało, a jedynym źródłem ciepła były ogniska, które często były niewystarczające. Warunki sanitarno-higieniczne były minimalne, a brak wystarczającej wentylacji powodował, że powietrze w celach było stęchłe i wilgotne.

Charakterystyczną częścią więzienia jest Skrzydło Wschodnie (East Wing), które zostało zbudowane w 1862 roku. To skrzydło zostało zaprojektowane zgodnie z zasadami tzw. „Panopticonu”, czyli systemu umożliwiającego nadzór nad więźniami z jednego centralnego punktu. Cela była tak zaprojektowana, że strażnicy mogli obserwować więźniów bez ich wiedzy, co miało dodatkowo wzmacniać poczucie izolacji i dyscypliny.

Kilmainham Gaol było używane jako więzienie dla różnych typów więźniów, w tym kryminalistów, ale najbardziej zapisało się w historii jako miejsce przetrzymywania więźniów politycznych. Szczególnie znaczące jest to, że więzienie było świadkiem kluczowych wydarzeń w historii irlandzkiej walki o niepodległość.

W szczególności w wyniku powstań irlandzkich w XIX i XX wieku, wielu liderów i uczestników tych zrywów było więzionych właśnie w Kilmainham Gaol. Więzienie to stało się symbolem brytyjskiej opresji i represji wobec irlandzkich dążeń do wolności.

Kilmainham Gaol było świadkiem wielu kluczowych momentów w historii Irlandii. Poniżej przedstawiam kilka najważniejszych wydarzeń, które miały miejsce w tym więzieniu.

Jednym z pierwszych dużych wydarzeń historycznych, które odcisnęły piętno na Kilmainham Gaol, było powstanie Zjednoczonych Irlandczyków w 1798 roku. Było to jedno z najkrwawszych powstań w historii Irlandii, mające na celu zakończenie brytyjskich rządów i ustanowienie niezależnej republiki. Wielu z przywódców tego powstania, takich jak Henry Joy McCracken czy Robert Emmet, było więzionych w Kilmainham przed ich egzekucją.

Powstanie wielkanocne 1916 roku było jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Irlandii, a Kilmainham Gaol równieżodegrało w nim kluczową rolę. W czasie powstania, w którym irlandzcy republikanie podjęli próbę obalenia brytyjskich rządów i proklamowania niepodległości Irlandii, Kilmainham Gaol stało się miejscem, gdzie przetrzymywano, a następnie stracono wielu przywódców powstania.

Najbardziej znaczącym wydarzeniem było wykonanie egzekucji na 14 liderach powstania, w tym na Patricku Pearse, Jamesie Connollym i Thomasie Clarke. Egzekucje te miały miejsce w kamiennym dziedzińcu Kilmainham, a ich przeprowadzenie wywołało ogromne oburzenie wśród irlandzkiej opinii publicznej, co z kolei doprowadziło do wzrostu poparcia dla ruchu niepodległościowego.

W okresie irlandzkiej wojny o niepodległość (1919-1921), a następnie wojny domowej (1922-1923), Kilmainham Gaol ponownie odegrało istotną rolę jako więzienie polityczne. W czasie wojny o niepodległość, Kilmainham było miejscem przetrzymywania wielu członków Irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA), w tym kobiet zaangażowanych w walkę o wolność, takich jak Constance Markievicz.

Podczas wojny domowej, która wybuchła po podpisaniu Traktatu Anglo-Irlandzkiego, Kilmainham było używane przez siły Wolnego Państwa Irlandzkiego do przetrzymywania członków IRA, którzy sprzeciwiali się traktatowi. Więzienie to stało się miejscem licznych egzekucji, w tym stracenia jednego z głównych dowódców antytraktatowych, Rory’ego O’Connora.

Dzisiaj Kilmainham Gaol jest jednym z najważniejszych muzeów i miejsc pamięci w Irlandii. Jego mury opowiadają historie walki, poświęcenia i determinacji narodu irlandzkiego w dążeniu do wolności.

Muzeum w Kilmainham Gaol oferuje możliwość poznania historii więzienia oraz jego znaczenia w irlandzkiej historii. W trakcie zwiedzania zobaczymy cele, w których przetrzymywano słynnych więźniów politycznych, dziedziniec, na którym dokonywano egzekucji, a także liczne pamiątki i artefakty związane z powstaniami i walką o niepodległość.

W muzeum prezentowane są również dokumenty, fotografie oraz osobiste przedmioty więźniów, które pomogą nam lepiej zrozumieć trudne warunki, w jakich przyszło im żyć. Szczególnym miejscem jest cela, w której więziono Joseph Plunkett i Grace Gifford, parę, która wzięła ślub na krótko przed egzekucją Plunketta. Historia ich miłości jest jedną z najbardziej poruszających opowieści związanych z Kilmainham Gaol.

Kilmainham Gaol stanowi symbol narodowej pamięci i walki o wolność. Miejsce to odgrywa kluczową rolę w irlandzkiej tożsamości narodowej, będąc jednym z najbardziej poruszających i autentycznych świadectw długiej i trudnej drogi Irlandczyków do niepodległości. Każdego roku, szczególnie w okresie rocznic związanych z Powstaniem Wielkanocnym, Kilmainham Gaol staje się miejscem uroczystości upamiętniających ofiary walki o wolność. 

Więzienie w środku

Temple Bar 

Znane przede wszystkim jako centrum życia nocnego, Temple Bar ma do zaoferowania znacznie więcej niż tylko puby i bary. Historia dzielnicy sięga średniowiecza, kiedy to obszar ten znajdował się poza granicami murów miejskich Dublina i był głównie niezamieszkany. Nazwa „Temple Bar” pochodzi prawdopodobnie od nazwiska sir Williama Temple’a, który w XVII wieku posiadał tam ziemie. Inną teorią jest to, że nazwa mogła zostać przeniesiona z Londynu, gdzie znajduje się dzielnica o tej samej nazwie. 

Początkowo, obszar ten był dość zaniedbany i mało popularny. Jednak z biegiem lat, Temple Bar zaczęło się rozwijać, głównie dzięki swojemu położeniu blisko rzeki Liffey i strategicznie ważnym trasom handlowym. W XVIII i XIX wieku miejsce to zaczęło się urbanizować, powstawały tam pierwsze budynki mieszkalne, sklepy oraz miejsca pracy.

W XX wieku Temple Bar znowu popadło w zaniedbanie. Planowano nawet wyburzenie części tej dzielnicy, aby zrobić miejsce na nowoczesny rozwój miejski. W latach 80. XX wieku obszar ten miał zostać przekształcony w nowoczesne centrum komunikacyjne, jednak dzięki inicjatywom artystów i lokalnych aktywistów w latach 90., Temple Bar zaczęło się odradzać jako kulturalne serce Dublina. Otwierano tam galerie, teatry, ośrodki sztuki, co przyciągnęło nowych mieszkańców oraz turystów. W tym czasie Temple Bar zaczęło nabierać swojego dzisiejszego charakteru – tętniącego życiem i barwnego miejsca.

Dzisiaj Temple Bar charakteryzuje się unikalną architekturą, gdzie tradycyjne, czerwone cegły budynków kontrastują z nowoczesnymi elementami. Wąskie, brukowane uliczki pełne są barwnych fasad, graffiti, artystycznych instalacji i kwiatów, co nadaje dzielnicy wyjątkowy klimat. Warto odwiedzić kilka charakterystycznych miejsc:

-Temple Bar Square, centralny plac dzielnicy, gdzie odbywają się różne wydarzenia plenerowe, koncerty i targi. Stanowi on serce dzielnicy, które tętni życiem o każdej porze dnia i nocy.

-The Meeting House Square, przestrzeń na świeżym powietrzu, gdzie organizowane są wystawy, pokazy filmowe i koncerty. Latem odbywają się tutaj popularne targi jedzenia i wyrobów lokalnych.

-Essex Street, jedna z głównych ulic Temple Bar, znana z licznych pubów, restauracji i kawiarni, gdzie również możemy poczuć prawdziwy klimat tej dzielnicy.

Temple Bar stanowi przede wszystkim centrum życia nocnego Dublina. Słynie z licznych pubów, gdzie można posłuchać tradycyjnej irlandzkiej muzyki na żywo, spróbować lokalnego piwa i spotkać ludzi z całego świata. Kilka z najbardziej znanych pubów to:

-The Temple Bar Pub, kultowy pub, od którego dzielnica wzięła swoją nazwę. Jest to jedno z najstarszych i najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Temple Bar, znane z szerokiej oferty whiskey, piwa Guinness i tradycyjnej muzyki na żywo.

-The Porterhouse, jeden z najwcześniejszych browarów rzemieślniczych w Dublinie, oferujący szeroki wybór własnych piw oraz innych napojów alkoholowych.

-The Auld Dubliner, pub przyciągający zarówno turystów, jak i lokalnych mieszkańców, dzięki swojej autentycznej atmosferze oraz muzyce na żywo.

Temple Bar jest też znane z licznych targów, wśród których warto zobaczyć:

-Temple Bar Food Market, odbywający się w każdą sobotę targ jedzenia, gdzie zarówno możemy kupić świeże, lokalne produkty, jak również spróbować specjałów kuchni międzynarodowej.

-The Designer Mart, na którym lokalni artyści i rzemieślnicy prezentują swoje wyroby, takie jak biżuteria, ubrania, torby i inne unikatowe przedmioty.

-The Book Market, targ książek w języku angielskim oferujący zarówno nowe, jak i używane książki, często w bardzo przystępnych cenach.

The Temple Bar Pub

Muzeum Irlandzkiej Emigracji (EPIC) The Irish Emigration Museum 

EPIC The Irish Emigration Museum zostało otwarte w 2016 roku w historycznym budynku CHQ (Custom House Quay) w Dublinie. Idea stworzenia muzeum poświęconego irlandzkiej emigracji wyszła od irlandzkiego biznesmena i filantropa, Neville’a Isdella, który sam jest emigrantem z Irlandii Północnej. Isdell chciał upamiętnić i oddać hołd tym milionom Irlandczyków, którzy opuścili swoją ojczyznę, często w trudnych warunkach, ale pozostali związani z Irlandią i wnieśli ogromny wkład w życie społeczności, w których się osiedlili. Dzięki jego wsparciu finansowemu oraz zaangażowaniu licznych ekspertów i historyków, EPIC szybko stało się jednym z najważniejszych muzeów w Dublinie.

Głównym celem EPIC The Irish Emigration Museum jest opowiedzenie historii irlandzkiej diaspory w sposób, który jest zarówno edukacyjny, jak i angażujący. Muzeum stawia sobie za zadanie przybliżenie losów irlandzkich emigrantów z różnych epok, pokazanie przyczyn ich wyjazdów oraz ukazanie, jak wpłynęli na kształtowanie się świata.

Misja muzeum obejmuje również budowanie mostów między Irlandią a jej diasporą, która liczy obecnie około 70 milionów ludzi na całym świecie. Poprzez swoją działalność edukacyjną i kulturalną, EPIC stara się podtrzymywać i rozwijać więzi między Irlandczykami w kraju a tymi, którzy żyją za granicą.

EPIC oferuje interaktywne i nowoczesne podejście do zwiedzania. W muzeum znajduje się 20 galerii tematycznych, które w sposób chronologiczny i tematyczny opowiadają historię irlandzkiej emigracji. Każda z galerii jest wyposażona w nowoczesne technologie, takie jak multimedia, projekcje i interaktywne ekrany dotykowe, co sprawia, że zwiedzanie jest niezwykle angażujące i interesujące. 

-Początki emigracji:

Pierwsze galerie muzeum poświęcone są początkom irlandzkiej emigracji. Opowiadają o czasach, kiedy Irlandia była pod panowaniem brytyjskim, a ubóstwo, prześladowania religijne i brak perspektyw zmuszały tysiące Irlandczyków do opuszczenia kraju. Dowiemy się o ciężkich losach emigrantów, którzy opuszczali Irlandię na pokładach statków znanych jako „coffin ships” (statki-trumny) w XIX wieku, w czasie Wielkiego Głodu, który spowodował śmierć ponad miliona osób i wywołał masową emigrację.

-Rozproszenie Irlandczyków na całym świecie:

Kolejne galerie prezentują historie irlandzkich emigrantów, którzy osiedlili się w różnych częściach świata, w tym w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, Wielkiej Brytanii i Ameryce Południowej. Zobaczymy, jak Irlandczycy adaptowali się do nowych warunków życia, często stając się kluczowymi postaciami w rozwoju lokalnych społeczności. Przedstawione są tutaj zarówno historie sukcesu, jak i trudności, z jakimi musieli się zmagać.

-Wpływ Irlandczyków na świat:

Jednym z głównych celów muzeum jest ukazanie wkładu irlandzkiej diaspory w rozwój różnych dziedzin życia na całym świecie. W galeriach poświęconych temu tematowi zobaczymy, jak Irlandczycy wpłynęli na kulturę, naukę, politykę, sztukę i sport w krajach, do których wyemigrowali. Przykłady takie jak John F. Kennedy, Michael Collins, czy też pisarze tacy jak James Joyce, są tu przedstawione w kontekście ich irlandzkiego pochodzenia i globalnego dziedzictwa.

-Współczesna diaspora:

Muzeum nie ogranicza się tylko do historii. Jedna z galerii poświęcona jest współczesnej diasporze irlandzkiej i nowym falom emigracji, które miały miejsce w XX i XXI wieku. Muzeum porusza także kwestie związane z powrotem Irlandczyków do ojczyzny oraz tym, jak zmienia się obraz irlandzkiej tożsamości w kontekście globalizacji.

Wyjątkowym aspektem EPIC jest możliwość personalizacji zwiedzania. Każdy odwiedzający może otrzymać specjalny paszport, pozwalający śledzić własną trasę po muzeum oraz gromadzić cyfrowe pieczątki i informacje na temat odwiedzanych galerii. Muzeum oferuje także interaktywne stacje, na których zwiedzający mogą odkrywać swoje własne korzenie genealogiczne, co jest szczególnie interesujące dla osób o irlandzkim pochodzeniu, które chcą dowiedzieć się więcej o swoich przodkach i ich losach.

National Gallery of Ireland (Narodowa Galeria Irlandii) 

 Galeria jest szczególnie znana z bogatego zbioru malarstwa europejskiego, a także dzieł sztuki irlandzkiej, które stanowią ważny element jej tożsamości.

Najważniejszą częścią kolekcji jest malarstwo europejskie, obejmujące dzieła od renesansu po XIX wiek. W galerii zobaczymy się prace takich mistrzów jak:

-Caravaggio: „Pojmanie Chrystusa” (1602): Jest to jedno z najbardziej znanych dzieł w kolekcji galerii. Obraz ten, przedstawiający moment aresztowania Jezusa w ogrodzie Getsemani, jest znakomitym przykładem dramatu i kontrastu światła i cienia, typowego dla ustanowionego przez artystę stylu caravaggionizmu.

-Vermeer: „Dama pisząca list ze swoją służącą” (około 1670): To jedno z bardzo niewielu dzieł tego niderlandzkiego mistrza znajdujących się poza Holandią. Obraz ten jest uważany za arcydzieło, a jego subtelna gra światła i intymny charakter czynią go jednym z najcenniejszych eksponatów galerii.

-Rubens: „Zjednoczenie Anglii i Szkocji” (około 1625): Rubens, znany z niesamowitych kompozycji i dynamizmu swoich prac, jest reprezentowany w galerii przez kilka ważnych dzieł, w tym ten symboliczny obraz przedstawiający alegorię unii politycznej między Anglią a Szkocją.

-Goya: „Portret Dona Juana Antonio Llorente” (1810): Ten portret autorstwa hiszpańskiego mistrza Francisca Goi przedstawia hiszpańskiego historyka i duchownego, a jego surowość i psychologiczna głębia czynią go wyjątkowym w kolekcji galerii.

Galeria posiada również znakomity zbiór sztuki irlandzkiej, który odgrywa kluczową rolę w jej misji promowania dziedzictwa kulturowego Irlandii. W zbiorach znajdują się prace takich artystów jak:

-Jack B. Yeats: Młodszy brat słynnego poety W.B. Yeatsa, jest jednym z najważniejszych irlandzkich malarzy XX wieku. Jego obrazy często przedstawiają sceny z życia codziennego Irlandii, a także bardziej symboliczne i ekspresyjne wizje. W galerii znajduje się wiele jego dzieł, w tym „The Liffey Swim” (1923), które zdobyło srebrny medal na Olimpiadzie Sztuki w Paryżu w 1924 roku.

-William Orpen: Jeden z najważniejszych irlandzkich portrecistów, którego prace z początku XX wieku są wysoko cenione za swoją techniczną doskonałość i psychologiczną głębię.

-Paul Henry: Znany z malowniczych pejzaży przedstawiających dzikie krajobrazy zachodniej Irlandii, które stały się symbolem narodowej tożsamości Irlandii.

Kolekcja rzeźby w National Gallery of Ireland może jest skromniejsza, ale zawiera ważne dzieła zarówno irlandzkich, jak i europejskich artystów. Galeria posiada również zbiór sztuki dekoracyjnej, w tym meble, ceramikę i tekstylia, które uzupełniają jej malarską kolekcję. Polecam też zobaczyć dział grafiki nich znajdują się rysunki starych mistrzów, jak również prace współczesnych artystów irlandzkich.

W Narodowej Galerii Irlandii