Madryt – Wizyta w sercu Hiszpanii
Stolica Hiszpanii przyciąga swoją wyjątkową atmosferą, piękną architekturą i muzeami pełnymi dzieł sztuki. Właśnie tutaj prawdziwą esencję hiszpańskiej kultury, od tradycyjnej corridy, przez flamenco, po wykwintne dania serwowane w lokalnych restauracjach. Niezależnie od tego, czy przyjeżdżasz do Madrytu, aby podziwiać zabytki, delektować się hiszpańską kuchnią, czy zanurzyć się w świecie sztuki, stolica Hiszpanii Cię oczaruje.
Katedra Almudena
Prehistoria i czasy starożytne
Choć historia Madrytu jako większego ośrodka rozpoczyna się w średniowieczu, istnieją dowody na to, że tereny te były zamieszkiwane już w czasach prehistorycznych. Na obrzeżach dzisiejszego miasta archeolodzy odkryli ślady osadnictwa celtyckiego, a następnie rzymskiego.
Średniowiecze i czasy mauretańskie
Początki współczesnego Madrytu związane są z panowaniem Maurów na Półwyspie Iberyjskim. W IX wieku emir Muhammed I z dynastii Umajjadów zbudował twierdzę o nazwie Magerit na brzegu rzeki Manzanares. Celem tej fortecy było obrona Toledo, ówczesnej stolicy emiratu, przed atakami chrześcijańskich królestw z północy. To właśnie wokół tej mauretańskiej twierdzy zaczęło się rozwijać miasto, które później przekształciło się w Madryt. Do możemy znaleźć pozostałości murów z tamtego okresu.
W XI wieku, podczas rekonkwisty, miasto zostało zdobyte przez chrześcijańskich królów Kastylii, a dokładniej przez Alfonsa VI w 1083 roku. Zdobycie Madrytu miało istotne znaczenie strategiczne, ponieważ miasto stało się ważnym punktem na drodze do odzyskania Toledo przez chrześcijan.
Rozwój w okresie średniowiecza
Po zdobyciu przez chrześcijan, Madryt stał się miastem królewskim, co przyczyniło się do jego dalszego rozwoju. Zamek oraz mury obronne zostały rozbudowane, a miasto zaczęło się stopniowo rozrastać. W średniowieczu Madryt był stosunkowo małym miastem, ale jego znaczenie zaczęło rosnąć, zwłaszcza w późnym średniowieczu, gdy stało się miejscem zamieszkania licznych możnowładców kastylijskich.
Złoty Wiek Hiszpanii i rola Madrytu jako stolicy
W 1561 roku król Hiszpanii Filip II zdecydował o przeniesieniu stolicy z Toledo do Madrytu, co stanowiło kluczowy moment w historii miasta. Choć decyzja ta była początkowo kontrowersyjna, ponieważ Madryt był wówczas stosunkowo mały i pozbawiony odpowiedniej infrastruktury, Filip II dostrzegł strategiczne położenie miasta w centralnej części Półwyspu Iberyjskiego. Od tego momentu Madryt zaczął się gwałtownie rozwijać, stając się centrum politycznym i administracyjnym hiszpańskiego imperium.
Pod panowaniem Habsburgów, szczególnie Filipa III i Filipa IV, Madryt przeżywał rozkwit kulturowy, który dziś nazywamy Złotym Wiekiem Hiszpanii. Miasto stało się siedzibą dworu królewskiego, a także centrum artystycznym i intelektualnym. To w Madrycie działały takie postaci jak Miguel de Cervantes, autor „Don Kichota”, oraz malarze jak Diego Velázquez czy Francisco de Zurbarán. W tym okresie powstały też liczne pałace, kościoły oraz klasztory, które do dziś stanowią ważne zabytki miasta.
XVIII wiek: Panowanie Burbonów i modernizacja miasta
W 1700 roku dynastia Habsburgów wygasła, a tron hiszpański objęli Burbonowie. Pierwszy król z tej dynastii, Filip V, podjął działania mające na celu modernizację Madrytu. Wzrosło znaczenie architektury i urbanistyki, a miasto zaczęło się dynamicznie rozwijać. To wtedy powstały takie ikony miasta jak Pałac Królewski oraz Puerta de Alcalá.
W XVIII wieku nastąpiła również budowa nowoczesnych sieci wodociągowych, a także rozbudowa placów i ulic. Król Karol III, znany jako „najlepszy burmistrz Madrytu”, szczególnie przysłużył się modernizacji miasta, inwestując w budowę infrastruktury oraz poprawę warunków sanitarnych. Pod jego rządami powstały między innymi Muzeum Prado oraz Real Jardín Botánico.
XIX wiek: Wojny napoleońskie i walka o niepodległość
Na początku XIX wieku Madryt został na krótko okupowany przez wojska napoleońskie. W 1808 roku wybuchło w Madrycie powstanie znane jako Dos de Mayo, w którym mieszkańcy miasta wystąpili przeciwko francuskim okupantom. Choć powstanie zostało brutalnie stłumione, stało się ono symbolem hiszpańskiego oporu wobec napoleońskiej dominacji. Po wycofaniu się Francuzów, Hiszpania odzyskała niepodległość, a Madryt kontynuował swój rozwój jako stolica.
XIX i początek XX wieku: Industrializacja i dalsza ekspansja
W XIX wieku Madryt, podobnie jak wiele innych europejskich miast, doświadczył gwałtownej urbanizacji i industrializacji. Miasto rosło, przyciągając ludność z całej Hiszpanii, a także z zagranicy. Wraz z rozwojem przemysłu pojawiły się nowe dzielnice robotnicze, a miasto stało się centrum handlu i finansów.
Na początku XX wieku Madryt był już nowoczesnym miastem, z szerokimi bulwarami, takimi jak Gran Vía, oraz nowymi budynkami użyteczności publicznej. Jednak rozwój ten nie przebiegał bez problemów. W 1931 roku ogłoszono II Republikę Hiszpańską, co doprowadziło do burzliwego okresu politycznego.
Wojna domowa i dyktatura Franco
Lata 30. XX wieku były dla Madrytu bardzo trudne. Podczas hiszpańskiej wojny domowej (1936-1939) miasto było jednym z głównych punktów oporu republikanów przeciwko siłom nacjonalistów dowodzonym przez generała Francisco Franco. Madryt był oblężony przez wojska Franco przez prawie trzy lata, zanim ostatecznie upadł.
Po zwycięstwie Franco Madryt stał się stolicą reżimu, a generał Franco rządził krajem aż do swojej śmierci w 1975 roku. W tym okresie miasto nadal się rozwijało, choć panował system autorytarny. W latach 60. i 70. Madryt przeżywał gwałtowną modernizację, z szybkim wzrostem liczby ludności oraz rozbudową infrastruktury.
Demokratyzacja i współczesność
Po śmierci Franco w 1975 roku Hiszpania przeszła proces demokratyzacji, który doprowadził do ustanowienia monarchii konstytucyjnej. Madryt stał się symbolem nowoczesnej Hiszpanii, pełniąc kluczową rolę w polityce, kulturze i gospodarce kraju.
W latach 80. i 90. Madryt przeżywał okres dynamicznego rozwoju. Miasto stało się centrum finansowym oraz kulturalnym, przyciągając artystów, intelektualistów i przedsiębiorców z całego świata. Współczesny Madryt jest nowoczesnym miastem, które harmonijnie łączy historyczne dziedzictwo z nowoczesną infrastrukturą.
Wieża Torrelodones na przedmieściach Madrytu
Ze względu na dużą odległość pomiędzy Polską i Madrytem, w grę wchodzi jedynie przelot samolotem i przejazd samochodem.
Samolot
Najpopularniejszą i najszybszą metodą dotarcia do Madrytu jest lot samolotem. Średni czas lotu bezpośredniego wynosi 3-4 godziny, a bilet kosztuje 200-600 PLN, w zależności od linii lotniczej, daty podróży i tego, jak wcześnie zarezerwujesz bilety. W tanich liniach lotniczych, takich jak Ryanair lub Wizz Air, bilety mogą kosztować nawet od 200-400 PLN w jedną stronę, jeśli zarezerwujesz je z wyprzedzeniem. Natomiast w liniach regularnych, takich jak LOT czy Iberia, ceny mogą wynosić 400-600 PLN, ale pozwalają na zabranie większego bagażu.
Lądowanie odbywa się na lotnisku Barajas (Adolfo Suárez Madrid-Barajas), które jest głównym portem lotniczym stolicy Hiszpanii. Z lotniska możesz dostać się do centrum Madrytu za pomocą metra (linia 8), pociągu (Cercanías) lub autobusów ekspresowych. Ceny biletów wynoszą około 5€.
Samochód
Ewentualnie możemy się zdecydować na podróż własnym samochodem. Będzie to jednak długa podróż, trwająca około 24-28 godzin jazdy, bez dłuższych przerw. Koszt paliwa wyniesie mniej więcej 1200-1500 PLN (w zależności od rodzaju samochodu i zużycia paliwa). W Niemczech autostrady są darmowe, ale we Francji i Hiszpanii są płatne. Orientacyjne koszty, to: 50-70€ za przejazd przez całą Francję i 20-30€ w Hiszpanii.
Najlepsza trasa z Polski do Madrytu prowadzi przez Niemcy, Francję i północną Hiszpanię. Na początku kierujemy się autostradą A2 lub A4 w kierunku Berlina. Następnie przejeżdżamy przez Niemcy autostradami A9 i A5, w kierunku Strasburga. We Francji korzystamy z autostrad A4 i A10, aby dotrzeć do Bordeaux, a następnie autostradą A63 w kierunku granicy z Hiszpanią. Na koniec, w Hiszpanii, jedziemy autostradą A1 lub AP-1, prowadzącą bezpośrednio do Madrytu.
Ze względu na długi czas podróży, warto zaplanować miejsce na nocleg, aby nie przepłacić. Polecam także zarezerwować miejsce parkingowe w hotelu, ponieważ parkowanie w Madrycie jest trudne i kosztowne.
Pomnik króla Alfonsa XII w Parku Retiro
Madryt charakteryzuje się klimatem kontynentalnym śródziemnomorskim. Oznacza to gorące, suche lata i chłodne, ale nie mroźne zimy. Dzięki położeniu w centrum Półwyspu Iberyjskiego, częstym zjawiskiem są temperatur między dniem a nocą. Każdy miesiąc w Madrycie ma coś wyjątkowego do zaoferowania – zarówno pod względem pogody, jak i wydarzeń kulturalnych.
Wiosna (marzec – maj)
Marzec
W marcu Madryt zaczyna budzić się do życia. Średnie temperatury wynoszą 15-17°C, a słoneczne dni stają się coraz częstsze. Mimo że noce mogą być jeszcze chłodne, w ciągu dnia możemy cieszyć się przyjemną, wiosenną pogodą. W marcu odbywają się liczne wielkanocne wydarzenia szczególnie w okolicach Plaza Mayor i katedry Almudena.
Kwiecień
Kwiecień oznacza pełną wiosnę w Madrycie, z temperaturami sięgającymi od 17-20°C. Przyroda zaczyna rozkwitać, a miasto staje się coraz bardziej zielone. Deszcze są sporadyczne, ale mogą wystąpić krótkotrwałe opady. Madryt organizuje liczne wydarzenia w kwietniu związane z tańcem flamenco i muzyką na żywo.
Maj
Majowe temperatury wahają się w okolicy 22-28°C, a słoneczne dni są już codziennością. 2 maja Madryt obchodzi swoje regionalne święto – Día de la Comunidad de Madrid. Na ulicach miasta odbywają się liczne parady, koncerty i pokazy sztuki ulicznej. Ponadto w maju odbywa się San Isidro, najważniejsze święto w Madrycie, obchodzone na cześć patrona miasta, św. Izydora. Festiwal trwa kilka dni i obejmuje koncerty, tradycyjne tańce (chotis) oraz pokazy sztuki.
Lato (czerwiec – sierpień)
Czerwiec
W czerwcu Madryt zaczyna odczuwać letnie upały. Temperatury wahają się w okolicy 28-32°C, a deszcz staje się rzadkością. To doskonały czas na zwiedzanie miasta, choć w godzinach popołudniowych warto unikać bezpośredniego słońca. W czerwcu Madryt staje się stolicą muzyki i tańca, oferując liczne wydarzenia kulturalne na świeżym powietrzu. W parkach i na placach odbywają się liczne koncerty.
Lipiec
Lipiec jest bardzo gorący, z temperaturami w okolicy 30-35°C. Noce są ciepłe, z temperaturami powyżej 20°C, więc jest to idealny czas na wieczorne i nocne spacery. W lipcu odbywa się Veranos de la Villa, festiwal obejmujący liczne koncerty, występy teatralne i pokazy sztuki, które odbywają się na świeżym powietrzu w różnych częściach miasta.
Sierpień
Sierpień jest bardzo podobny do lipca. Temperatury regularnie przekraczają 30°C, a warunki do nocnego zwiedzania Madrytu są wyśmienite. W sierpniu kontynuowany jest festiwal Veranos de la Villa oraz odbywa się święto La Paloma z licznymi festynami w stylu flamenco.
Jesień (wrzesień – listopad)
Wrzesień
Wrzesień przynosi ulgę od letnich upałów, z temperaturami dziennymi spadającymi do bardziej przyjemnych 25-28°C. Dni są ciepłe, ale noce zaczynają być chłodniejsze, co sprawia, że wrzesień to idealny czas na zwiedzanie miasta. We wrześniu odbywa się finał hiszpańskiego wyścigu kolarskiego La Vuelta a España. Jest to jeden z najważniejszych wyścigów kolarskich w Europie.
Październik
W październiku temperatury w Madrycie wahają się w okolicy 18-22°C, a miasto zaczyna przyjmować jesienny charakter. Pogoda wciąż jest dość przyjemna, choć warto mieć pod ręką cieplejsze ubranie na wieczory. Październik to miesiąc, w którym miasto staje się miejscem spotkań miłośników kina. Na Madryckim Festiwalu Filmowym możemy zobaczyć filmy z całego świata, a także uczestniczyć w dyskusjach z reżyserami i aktorami.
Listopad
W listopadzie robi się chłodniej, z temperaturami wynoszącymi 13-14°C. Noce są zimniejsze, a opady deszczu stają się częstsze, choć wciąż umiarkowane. Listopad to miesiąc, w którym odbywa się międzynarodowy festiwal jazzowy JazzMadrid. To jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w mieście, które przyciąga artystów z całego świata.
Zima (grudzień – luty)
Grudzień
W grudniu Madryt zaczyna odczuwać wpływy zimy. Średnie temperatury wahają się w okolicy 10-12°C, a noce bywają zimne, czasami z temperaturami poniżej zera. Opady są stosunkowo rzadkie, ale w grudniu może pojawić się lekki deszcz lub sporadyczny śnieg. W czasie grudnia główne place miasta, jak Plaza Mayor, zamieniają się w tętniące życiem jarmarki świąteczne, a miasto zachwyca pięknym świątecznym oświetleniem, które zdobi główne ulice miasta.
Styczeń
Styczeń jest najzimniejszym miesiącem w Madrycie, z dziennymi temperaturami między 9°C a 11°C. Zdarzają się mroźne noce, ale opady śniegu są rzadkością. W tym czasie warto pamiętać o ciepłym ubraniu, zwłaszcza jeśli planujesz zwiedzanie po zmroku. Ważnym wydarzeniem jest Święto Trzech Króli (Reyes Magos), odbywające się 6 stycznia. Poprzedniego wieczoru (5 stycznia) przez centrum Madrytu przechodzi wielka parada, w której Trzej Królowie rozdają słodycze dzieciom.
Luty
W lutym pogoda zaczyna się stopniowo poprawiać. Temperatury wynoszą średnio 11-13°C, a dni stają się nieco dłuższe. Mimo że chłodne noce są wciąż powszechne, słońce świeci coraz częściej, dając przedsmak nadchodzącej wiosny. Ciekawym wydarzeniem lutego jest Madryt Fashion Week, przyciągający znanych projektantów, modelki i miłośników mody z całego świata.
W Pałacu Królewskim
Plaza Mayor
Usytuowany w samym sercu starego miasta, plac ten od wieków jest świadkiem ważnych wydarzeń historycznych i sceną licznych uroczystości. Jego charakterystyczna architektura, bogata historia i centralna lokalizacja czynią go nieodzownym punktem na turystycznej mapie Madrytu. Plaza Mayor ma kształt prostokąta o wymiarach 129 metrów długości i 94 metry szerokości, a otoczony jest przez jednolite, trzypiętrowe budynki z czerwonej cegły, które harmonijnie zamykają całą przestrzeń. Wszystkie budynki otaczające plac mają balkony, co kiedyś umożliwiało widzom oglądanie wydarzeń rozgrywających się na placu, takich jak corridy, uroczystości królewskie, a nawet egzekucje.
Plaza Mayor posiada dziewięć wejść, które prowadzą przez charakterystyczne łuki. Najbardziej znanym z nich jest Arco de Cuchilleros, łuk położony w południowo-zachodnim rogu placu. Jest to największy i najbardziej efektowny łuk, a jego nazwa pochodzi od Calle de Cuchilleros (Ulicy Nożowników), na której w dawnych czasach znajdowały się warsztaty rzemieślników produkujących noże i inne narzędzia.
Na wschodniej stronie Plaza Mayor dominuje Casa de la Panadería (Dom Piekarni). Zbudowany pierwotnie w 1590 roku, był głównym budynkiem używanym przez cech piekarzy, a później pełnił różne funkcje administracyjne. Jego fasada jest ozdobiona freskami, które przedstawiają sceny mitologiczne oraz alegorie związane z historią Hiszpanii. Dziś budynek pełni funkcję biura informacji turystycznej i gości liczne wydarzenia kulturalne.
Natomiast naprzeciwko Casa de la Panadería znajduje się Casa de la Carnicería (Dom Rzeźników), który, jak wskazuje nazwa, pierwotnie pełnił funkcję centralnej rzeźni miejskiej. Aktualnie znajduje się tutaj luksusowy hotel, choć budynek zachował swój pierwotny charakter architektoniczny.
Na środku Plaza Mayor znajduje się statua króla Filipa III na koniu. Posąg został wykonany na początku XVII wieku, ale na swoje dzisiejsze miejsce został przeniesiony w 1848 roku.
W czasach świetności hiszpańskiego imperium na Plaza Mayor organizowano także corridy. Było to popularne wydarzenie rozrywkowe, które przyciągało mieszkańców miasta oraz szlachtę. Plac mógł pomieścić tysiące widzów, którzy obserwowali walki byków z balkonów budynków otaczających plac. Corridy odbywały się tu aż do XIX wieku.
W mrocznych czasach hiszpańskiej inkwizycji Plaza Mayor było również miejscem publicznych egzekucji. Skazańcy byli stawiani przed sądem inkwizycji, a ich wyroki były wykonywane publicznie na oczach tłumu. Na placu organizowano również “auto de fe” – publiczne akty pokuty skazańców oskarżonych o herezję.
Dziś Plaza Mayor pełni zupełnie inną rolę niż w czasach inkwizycji czy królewskich koronacji. Jest to tętniące życiem centrum turystyczne, a także miejsce licznych wydarzeń kulturalnych i festiwali. Plac otoczony jest licznymi restauracjami, kawiarniami i sklepami, które przyciągają zarówno turystów, jak i mieszkańców Madrytu.
Na Plaza Mayor regularnie odbywają się targi i festiwale. W okresie świątecznym, na placu organizowany jest targ bożonarodzeniowy ponadto plac jest także centrum obchodów San Isidro, święta patrona Madrytu, które jest jednym z najważniejszych festiwali w mieście. Plaza Mayor jest otoczony licznymi restauracjami i barami, gdzie możemy spróbować tradycyjnych hiszpańskich dań, takich jak tapas, paella, czy bocadillos de calamares (kanapki z kalmarami), które są lokalnym przysmakiem.
Pomnik Filipa III
Plaza de Cybele
Położona w centrum miasta, przy skrzyżowaniu ważnych arterii komunikacyjnych, Plaza de Cybele od wieków stanowiła miejsce kluczowych wydarzeń, a także punkt odniesienia dla madryckiej tożsamości kulturowej. Plac ma swój początek w XVIII wieku, kiedy to król Karol III zainicjował serię projektów urbanistycznych, które miały na celu unowocześnienie Madrytu.
Plaza de Cybele jest dzisiaj otoczona przez liczne budynki o dużej wartości historycznej i architektonicznej. Jednym z nich jest Palacio de Cybele, jeden z najbardziej ikonicznych budynków w Madrycie. Zbudowany w latach 1907–1919, pierwotnie pełnił funkcję Pałacu Komunikacji (Palacio de Comunicaciones), będąc główną siedzibą hiszpańskiej poczty. W 2007 roku budynek został przekształcony w ratusz Madrytu, a jego nazwa zmieniona na Palacio de Cybele. Wewnątrz znajduje się centrum kulturalne, w którym odbywają się wystawy, koncerty i inne wydarzenia artystyczne. Polecam także wspiąć się na taras widokowy, skąd roztacza się widok na centrum Madrytu.
Natomiast po wschodniej stronie Plaza de Cybele znajduje się imponująca siedziba Banco de España, czyli Banku Hiszpanii. Ten neoklasycystyczny budynek wyróżnia się monumentalnymi kolumnami, a pod budynkiem znajduje się skarbiec, w którym przechowywane są rezerwy złota Hiszpanii. Jedna z miejskich legend głosi, że skarbiec jest zabezpieczony specjalnym systemem, który zalewa go wodą w przypadku próby włamania. Woda miałaby pochodzić z pobliskiej fontanny Fuente de Cybele.
Z kolei po północno-zachodniej stronie Plaza de Cybele, stoi Palacio de Linares. Zbudowany w XIX wieku, pałac został zaprojektowany w stylu neobarokowym, a dziś jest siedzibą Casa de América – instytucji promującej relacje kulturalne między Hiszpanią a krajami Ameryki Łacińskiej. W pałacu regularnie odbywają się wystawy, konferencje oraz wydarzenia artystyczne. Pałac Linares znany jest także z legend o duchach. Według miejskich podań, w budynku miałby mieszkać duch córki markiza, a tajemnicze dźwięki i zjawiska paranormalne były wielokrotnie zgłaszane przez osoby przebywające wewnątrz.
Centralnym punktem Plaza de Cybele jest słynna Fuente de Cybele, która jest jednym z najważniejszych symboli Madrytu. Fontanna przedstawia boginię Kybele (Cybele), starożytną frygijską boginię ziemi i płodności, siedzącą na rydwanie zaprzężonym w dwa lwy. Fontanna pełniła pierwotnie funkcję zbiornika wody dla mieszkańców Madrytu, a także była częścią większego projektu urbanistycznego mającego na celu upiększenie miasta. Z czasem jednak fontanna stała się symbolem stolicy i miejscem o dużym znaczeniu kulturowym. Plaza de Cybele jest szczególnie znana w kontekście świętowania sukcesów drużyny piłkarskiej Real Madryt. To właśnie tutaj kibice oraz zawodnicy „Królewskich” gromadzą się po zwycięstwach, zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej. Tradycją stało się, że kapitan drużyny wspina się na fontannę, aby ozdobić posąg Kybele flagą klubu, co symbolizuje triumf nad przeciwnikami.
Fontanna Fuente de Cybele
Narodowe Muzeum Archeologiczne w Madrycie (Museo Arqueológico Nacional)
Znajduje się przy Calle de Serrano w centrum Madrytu, w eleganckim neoklasycznym budynku, który dzieli z Biblioteką Narodową Hiszpanii. Muzeum, założone w 1867 roku przez króla Izabelę II, ma na celu zgromadzenie, zachowanie i udostępnienie zabytków archeologicznych, sztuki dekoracyjnej oraz przedmiotów historycznych, które dokumentują bogate dziedzictwo Hiszpanii i innych kultur z całego świata.
Museo Arqueológico Nacional zostało założone na mocy dekretu królowej Izabeli II w 1867 roku. Powstanie muzeum było odpowiedzią na potrzebę zgromadzenia w jednym miejscu znalezisk archeologicznych, które dotychczas były rozproszone w różnych instytucjach, takich jak Muzeum Prado czy Królewska Akademia Historii. W muzeum zebrano kolekcje archeologiczne, etnograficzne i numizmatyczne zebrane przez monarchów hiszpańskich oraz prywatnych kolekcjonerów. Od samego początku muzeum miało być miejscem edukacji i upowszechniania wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego Hiszpanii.
Zbiory Museo Arqueológico Nacional obejmują szeroki wachlarz eksponatów pochodzących z różnych epok historycznych oraz z różnych zakątków świata. Kolekcje obejmują znaleziska z prehistorii, starożytności, średniowiecza, a także przedmioty pochodzące z Egiptu, Bliskiego Wschodu, Grecji i Rzymu. Muzeum posiada również bogaty zbiór numizmatyczny, a także przedmioty sztuki dekoracyjnej.
Wystawy poświęcone prehistorii i protohistorii obejmują artefakty z okresu paleolitu, neolitu, epoki brązu i żelaza. Szczególną uwagę zwracają narzędzia kamienne i kościane, ceramika oraz ozdoby pochodzące z jaskiń zamieszkałych przez najwcześniejszych ludzi na Półwyspie Iberyjskim. W tej sekcji znajdują się również liczne eksponaty związane z kulturą El Argar, która rozwijała się w południowo-wschodniej Hiszpanii w epoce brązu.
Natomiast część starożytna zawiera przedmioty związane z kulturami, które miały wpływ na rozwój Półwyspu Iberyjskiego, w tym Fenicjan, Iberów i Celtów. Znajdują się tu liczne eksponaty związane z życiem codziennym, religią i sztuką tych kultur. Jednym z najważniejszych jest Dama z Elche (La Dama de Elche), rzeźba z okresu iberyjskiego, datowana na V–IV wiek p.n.e. Jest to kamienna popiersie kobiety, wyróżniające się bogatą ornamentyką, charakterystyczną fryzurą oraz misternie wykonanymi detalami stroju.
Muzeum posiada też kolekcję eksponatów pochodzących z Egiptu, w tym sarkofagi, mumie, amulety, biżuterię oraz narzędzia. Jednym z najcenniejszych eksponatów w tej sekcji jest drewniany sarkofag przełożonej kapłanek, datowany na okres Nowego Państwa (XIII wiek p.n.e.). Kolekcja egipska daje unikalny wgląd w życie i wierzenia starożytnych Egipcjan.
Część poświęcona Bliskiemu Wschodowi obejmuje z kolei znaleziska z Mezopotamii, Fenicji oraz regionów dzisiejszego Iranu i Turcji. Znajdują się tu między innymi gliniane tabliczki zapisane pismem klinowym, pieczęcie cylindryczne oraz przedmioty codziennego użytku.
Wystawy poświęcone starożytnej Grecji i Rzymowi prezentują bogactwo kultury klasycznej, która miała ogromny wpływ na rozwój cywilizacji zachodniej. Wśród eksponatów znajdują się rzeźby, ceramika, monety, biżuteria oraz przedmioty codziennego użytku, które dokumentują życie społeczne, polityczne i religijne starożytnych Greków i Rzymian. Znanym eksponatem jest sarkofag amazonek, rzymski sarkofag z III wieku n.e., ozdobiony płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny walk między Grekami a Amazonkami. Innym ważnym obiektem jest rzeźba przedstawiająca bóstwo Aszklepiosa, boga medycyny, pochodząca z II wieku n.e.
Kolekcja średniowieczna obejmuje zabytki z okresu panowania Wizygotów, a także eksponaty związane z kulturą islamską na Półwyspie Iberyjskim. Znajdują się tu liczne przedmioty z czasów kalifatu Kordoby, w tym ceramika, biżuteria, inskrypcje oraz ozdoby architektoniczne, które dokumentują wielokulturowe dziedzictwo Hiszpanii. Jednym z najważniejszych zabytków z tego okresu jest diadem z Visigothorum, pochodzący z grobowca wizygockiego w Guarrazarze. Wykonany ze złota i ozdobiony kamieniami szlachetnymi, jest przykładem wysokiego poziomu rzemiosła wizygockiego.
Muzeum posiada również jedną z najważniejszych kolekcji numizmatycznych w Hiszpanii. Zbiór obejmuje monety i medale z różnych epok, od starożytności po czasy współczesne. Znajdują się tu zarówno monety greckie i rzymskie, jak i numizmaty średniowieczne i renesansowe.
Wystawa rzeźb w muzeum
Muzeum Prado (Museo del Prado)
Instytucja jest uznana za prawdziwą skarbnicę arcydzieł malarstwa hiszpańskiego, flamandzkiego, włoskiego, niemieckiego, a także niderlandzkiego. Muzeum zostało oficjalnie otwarte 19 listopada 1819 roku za panowania króla Ferdynanda VII, jako Królewskie Muzeum Malarstwa i Rzeźby. Inicjatorką powstania muzeum była jego żona, królowa Maria Izabela Braganza, która pragnęła stworzyć instytucję, która promowałaby hiszpańskie malarstwo.
Muzeum Prado zlokalizowane jest w centrum Madrytu, przy Paseo del Prado, jednej z najstarszych i najbardziej reprezentacyjnych alei w mieście. Budynek ma elegancki neoklasyczny wygląd, z symetryczną fasadą i dużymi kolumnami. Wejście główne zdobi pomnik Velázqueza, jednego z najwybitniejszych artystów hiszpańskich, którego dzieła stanowią istotną część zbiorów muzeum.
Spośród najważniejszych dzieł Velázqueza należy wskazać obraz „Las Meninas” z 1656 roku, będący jednym z najbardziej analizowanych dzieł w historii sztuki. Obraz ten przedstawia scenę z życia dworu Filipa IV, z niecodziennym, intrygującym układem postaci, który wywołał wiele debat na temat roli artysty, widza i samej sztuki.
Prado posiada także ogromną kolekcję prac Goyi, od jego wczesnych portretów dworskich po późniejsze, bardziej osobiste i mroczne dzieła. Wśród nich są słynne „Maja naga” i „Maja ubrana”, a także „3 maja 1808”, jedno z najważniejszych przedstawień historycznych w malarstwie europejskim, które upamiętnia hiszpańskie powstanie przeciwko francuskim okupantom.
-El Greco, jego prace wyróżniają się intensywnym kolorytem i ekspresyjnym stylem, który wyprzedzał swoje czasy. Do jego najsłynniejszych dzieł w Prado należą „Szlachcic z ręką na piersi” oraz „Zwiastowanie”.
-Bartolomé Esteban Murillo, znany z delikatnych przedstawień religijnych i scen rodzajowych, Murillo jest jednym z ważniejszych malarzy hiszpańskiego baroku, a jego „Niepokalane Poczęcie” jest jednym z najbardziej znanych dzieł sztuki sakralnej.
-José de Ribera, w którego pracach dominuje realizm i surowość, z silnym wpływem włoskiego baroku. Wśród jego najsłynniejszych prac w Prado znajdują się „Męczeństwo św. Bartłomieja” oraz „Heraklit i Demokryt”.
Malarstwo flamandzkie również jest bogato reprezentowane. Wśród artystów są:
-Peter Paula Rubensa, którego prace stanowią dowód jego mistrzostwa w przedstawianiu dynamizmu i dramatyzmu baroku. Jego monumentalne płótna, takie jak „Trzy Gracje” i „Polowanie na lwy”, są jednymi z najważniejszych dzieł sztuki w muzeum.
-Hieronim Bosch (Hieronymus Bosch), jego słynny tryptyk „Ogród rozkoszy ziemskich” (namalowany około 1490-1510 roku) jest jednym z najbardziej niezwykłych i tajemniczych dzieł w historii sztuki. Przedstawia surrealistyczną wizję raju, grzechu i piekła, pełną niezwykłych stworzeń i symboli, co czyni go jedną z najbardziej fascynujących i intrygujących prac w muzeum.
-Rogier van der Weyden, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli niderlandzkiego renesansu. Jego „Zejście z krzyża” jest przykładem niezwykłego realizmu i emocjonalnej intensywności.
Malarstwo włoskie jest natomiast przedstawione poprzez arystów:
-Rafael Santi (Rafael) z niesamowitym obrazem „Zaślubiny Marii z Józefem”.
-Tycjan (Tiziano Vecellio), który był jednym z ulubionych malarzy hiszpańskich monarchów. Prado posiada jedną z największych kolekcji jego dzieł, w tym słynne „Bachanalie” i „Diana i Akteon”.
-Tintoretto, jego dzieła, pełne ruchu i dramatyzmu, są ważnym elementem kolekcji włoskiego malarstwa renesansowego w Prado.
-Fra Angelico. Prado posiada jedno z najbardziej znanych dzieł tego średniowiecznego artysty, „Zwiastowanie”.
Malarstwo niemieckie
-Albrecht Dürer, „Autoportret” Dürera jest jednym z najważniejszych przykładów renesansowego malarstwa niemieckiego.
-Hans Holbein młodszy, znany głównie jako portrecista, Prado posiada jego portrety angielskich dworzan i kupców.
Budynek Muzeum Prado
Muzeum Thyssen-Bornemisza
Muzeum jest częścią tak zwanego „Złotego Trójkąta Sztuki” w Madrycie, obejmującego także przed chwilą opisane Muzeum Prado i Muzeum Królowej Zofii. Znajduje się obok Paseo del Prado, w samym sercu Madrytu, i oferuje niezwykle bogaty przegląd sztuki europejskiej, od wczesnego średniowiecza po XX wiek.
Wszystko zaczęło się od prywatnej kolekcji dzieł sztuki zgromadzonej przez ród Thyssen-Bornemisza, jednej z najbogatszych i najbardziej wpływowych rodzin europejskich. Rodzina Thyssen-Bornemisza, której majątek pochodził z działalności przemysłowej i bankowej, była zapalonymi kolekcjonerami sztuki, a ich zbiory zawierały jedne z najcenniejszych dzieł sztuki europejskiej. Na początku XX wieku Heinrich Thyssen-Bornemisza zaczął gromadzić obrazy, zwracając szczególną uwagę na dzieła mistrzów renesansu, baroku, a także impresjonistów i postimpresjonistów. Jego syn, Hans Heinrich, kontynuował tradycję, rozbudowując kolekcję o dzieła sztuki nowoczesnej, co czyni zbiór jednym z najbardziej wszechstronnych na świecie.
Muzeum posiada bogatą kolekcję sztuki renesansu i baroku, obejmującą prace największych mistrzów tych epok. Wśród najcenniejszych dzieł znajdują się obrazy takich artystów jak Jan van Eyck, Tycjan czy Caravaggio. Barok z kolei jest reprezentowany przez prace artystów takich jak Rubens, Rembrandt i Vermeer, które pokazują bogactwo i dramatyzm tego okresu.
Muzeum Thyssen-Bornemisza słynie również z doskonałej kolekcji malarstwa holenderskiego i flamandzkiego. Znajdują się tutaj prace takich artystów jak Frans Hals, Jacob van Ruisdael oraz Jan Steen, którzy przedstawiali codzienne życie XVII-wiecznej Holandii. Również obrazy mistrzów flamandzkich, takich jak Pieter Bruegel Starszy i Anthony van Dyck, są częścią tej kolekcji.
Ciekawy jest także zbiór malarstwa impresjonistycznego i postimpresjonistycznego. To właśnie te dzieła często przyciągają największą uwagę odwiedzających. Obrazy ukazują rewolucję w malarstwie, która polegała na zrywaniu z tradycyjnymi zasadami akademickimi i skupieniu się na chwytaniu chwilowego wrażenia. Natomiast w dziale postimpresjonizmu zobaczymy między innymi prace van Gogha, takie jak jego słynny obraz „Les Vessenots en Auvers”, który odzwierciedla burzliwą psychikę artysty oraz jego mistrzowskie opanowanie koloru i światła.
Kubizm, reprezentowany przez Picassa i Braque’a, jest ważnym punktem w historii sztuki XX wieku, a muzeum oferuje doskonałe przykłady tej rewolucyjnej formy malarstwa. Obrazy Picassa, takie jak „Człowiek z klarinetem”, pokazują rozbicie tradycyjnej formy na abstrakcyjne geometryczne kształty.
W sekcji poświęconej surrealizmowi będziemy podziwiać dzieła Salvadora Dalí i Joana Miró, które ukazują bogactwo fantazji i irracjonalności, tak charakterystyczne dla tego ruchu artystycznego. Dzieła Kandinsky’ego reprezentują rozwój abstrakcjonizmu, który dążył do oddzielenia sztuki od rzeczywistości i stworzenia języka wizualnego opartego wyłącznie na kolorze i formie.
Unikalnym aspektem kolekcji Thyssen-Bornemisza jest obecność sztuki amerykańskiej, której nie można znaleźć w tak szerokim zakresie w innych muzeach europejskich. Kolekcja zawiera prace amerykańskich malarzy XIX i XX wieku, takich jak Winslow Homer, Thomas Eakins czy Edward Hopper.
Dzieła te ukazują specyfikę malarstwa amerykańskiego, które często koncentrowało się na tematach związanych z naturą, pejzażem oraz życiem codziennym. Obrazy Edwarda Hoppera, takie jak „Hotel Room”, ukazują samotność i izolację w nowoczesnym społeczeństwie, co stało się znakiem rozpoznawczym jego twórczości.
W muzeum
Muzeum Królowej Zofii (Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía)
Znajdujące się w sercu Madrytu, muzeum słynie z ogromnej kolekcji sztuki XX i XXI wieku, w tym najbardziej znanego dzieła, jakim jest „Guernica” Pabla Picassa. Budynek, w którym mieści się muzeum, to dawny szpital z XVIII wieku, “Hospital de San Carlos”, zaprojektowany przez architekta Francisco Sabatini’ego. Obiekt łączy w sobie klasyczne elementy architektury z nowoczesnymi dodatkami, takimi jak między innymi szklane windy, które dodają całości modernistycznego charakteru.
Najbardziej znanym i ikonicznym dziełem w kolekcji Muzeum Królowej Zofii jest „Guernica” Pabla Picassa, jedno z najważniejszych dzieł sztuki XX wieku. Namalowane w 1937 roku w odpowiedzi na bombardowanie baskijskiego miasta Guernica przez siły hitlerowskie podczas hiszpańskiej wojny domowej, „Guernica” stała się symbolem antywojennym i jednym z najbardziej przejmujących obrazów w historii sztuki. Jest to monumentalne dzieło, o wymiarach 349 cm na 776 cm, przedstawiające dramatyczne sceny chaosu i cierpienia, które wywołało międzynarodowe poruszenie. W muzeum znajdują się również inne prace Picassa, które ukazują ewolucję jednego z najważniejszych artystów w historii sztuki.
Muzeum Królowej Zofii posiada również bogatą kolekcję prac Joana Miró, jednego z czołowych przedstawicieli surrealizmu. Jego dzieła pełne są kolorowych, abstrakcyjnych form, które nawiązują do świata wyobraźni i snów. W kolekcji muzeum znajdują się m.in. obrazy i rzeźby, które ukazują jego charakterystyczny, poetycki styl. Miró eksperymentował z różnymi technikami, co możemy zauważyć w zróżnicowanej formie jego prac, od malarstwa po rzeźbę i grafiki.
Salvador Dalí, jeden z najbardziej kontrowersyjnych i znanych artystów XX wieku, również ma swoje miejsce w kolekcji muzeum. Jego surrealistyczne prace, pełne niezwykłych, onirycznych wizji, są reprezentowane przez takie dzieła jak „Wielka masturbacja” (1929), będąca jednym z najbardziej znanych obrazów artysty. Dalí był mistrzem precyzyjnego malarstwa, które ukazywało surrealistyczne, niekiedy niepokojące sceny.
Oprócz Picassa, Miró i Dalego, muzeum prezentuje dzieła innych czołowych hiszpańskich artystów XX wieku, takich jak:
-Juan Gris, kluczowa postać kubizmu, jego prace, takie jak „Śniadanie”, pokazują złożoność formy i gry z geometrią.
-Eduardo Chillida, słynny rzeźbiarz, którego abstrakcyjne rzeźby możemy podziwiać w muzeum. Chillida eksperymentował z przestrzenią, materiałami, a także związkami między rzeźbą a architekturą.
-Antoni Tàpies, jeden z czołowych przedstawicieli sztuki abstrakcyjnej i materialnej w Hiszpanii. Jego prace, często wykorzystujące surowe materiały i techniki, zwracają uwagę na teksturę i materialność dzieła.
Choć głównym nurtem muzeum jest sztuka hiszpańska, Muzeum Królowej Zofii posiada również ważne dzieła międzynarodowych artystów. Wśród nich znajdują się prace takich twórców jak:
-Francis Bacon, słynny brytyjski malarz, znany ze swoich ekspresyjnych, często brutalnych przedstawień ludzkiej egzystencji.
-Mark Rothko, przedstawiciel abstrakcyjnego ekspresjonizmu, znany z wielkoformatowych obrazów pełnych intensywnych kolorów, które miały wywoływać emocjonalne reakcje.
-Vasily Kandinsky, pionier abstrakcji, którego prace odzwierciedlają związki między muzyką a sztuką wizualną.
Muzeum Królowej Zofii wyróżnia się także zbiorami sztuki eksperymentalnej, w tym filmów, instalacji i fotografii. Przykłady tych dzieł, to prace twórców takich jak Man Ray czy Marcel Duchamp, których twórczość zrewolucjonizowała podejście do sztuki i granic artystycznych mediów.
.
Narodowe Muzeum Morskie (Museo Naval de Madrid)
Muzeum znajduje się przy Paseo del Prado, w bliskim sąsiedztwie innych prestiżowych muzeów, takich jak znane nam już Prado, Thyssen-Bornemisza czy Reina Sofía. Głównym celem instytucji jest prezentowanie i zachowanie historii hiszpańskiej marynarki wojennej, jej tradycji, a także roli, jaką Hiszpania odegrała w eksploracji i podboju nowych terytoriów na przestrzeni wieków.
Chociaż Madryt nie leży nad morzem, stolica Hiszpanii była kluczowym centrum politycznym i wojskowym, skąd koordynowano liczne morskie ekspedycje i operacje, zwłaszcza w czasach Złotego Wieku Hiszpanii, kiedy kraj ten stał się potęgą kolonialną. Najważniejsze elementy kolekcji to:
-Modele statków, ilustrujące nam jak się zmieniała technika okrętowa na przestrzeni wieków. Od galeonów, przez fregaty, po nowoczesne jednostki marynarki wojennej, kolekcja jest niezwykle bogata.
-Mapy i atlasy, spośród których wyjątkowa jest słynna mapa Juana de la Cosa, datowana na 1500 rok. Jest to najstarsza znana mapa, która przedstawia Nowy Świat. Warto też wiedzieć, że Juan de la Cosa był towarzyszem Krzysztofa Kolumba podczas jego podróży do Ameryki.
-Różnorodne instrumenty nawigacyjne wykorzystywane przez żeglarzy do określania pozycji na morzu. Były one niezbędne do udanego przeprowadzenia dalekich wypraw morskich i dokonania wielkich odkryć geograficznych.
-Broń i uzbrojenie morskie wykorzystywane przez marynarkę wojenną, od dział pokładowych, przez muszkiety, po szable morskie. Ważnym elementem są również ekspozycje dotyczące bitew morskich, w tym szczegółowe opisy słynnych starć, takich jak Bitwa pod Trafalgarem (1805).
-Wiele z eksponatów muzeum, to dzieła sztuki, w tym obrazy, które przedstawiają sceny bitew morskich, portrety słynnych admirałów, a także różnorodne przedmioty związane z codziennym życiem na morzu.
.
Muzeum Lázaro Galdiano (Museo Lázaro Galdiano)
Zbiory tego muzeum należą do najważniejszych prywatnych kolekcji sztuki w kraju i obejmują szeroki zakres dzieł od średniowiecza po XIX wiek, a także cenne przedmioty rzemieślnicze, książki i manuskrypty. Samo muzeum powstało w 1951 roku, po śmierci Lázaro Galdiano, z jego osobistej kolekcji sztuki. Galdiano (1862-1947) był hiszpańskim finansistą, wydawcą, intelektualistą i zapalonym kolekcjonerem sztuki.
Muzeum mieści się w eleganckiej rezydencji w stylu neorenesansowym, położonej w dzielnicy Salamanca, jednej z najbardziej prestiżowych części Madrytu. Willa, otoczona ogrodem, była domem José Lázaro Galdiano i jego żony, a jej wnętrza zostały starannie zaprojektowane, by pomieścić bogatą kolekcję sztuki. Rezydencja sama w sobie jest dziełem sztuki architektonicznej, z licznymi detalami ozdobnymi i przestronnymi salami, które dziś stanowią doskonałą przestrzeń wystawienniczą.
Kolekcja malarstwa jest jednym z najważniejszych elementów muzeum. Obejmuje dzieła hiszpańskich mistrzów, między innymi:
-Francisco Goya, z takimi dziełami jak „Sabat czarownic” (El Aquelarre) i „Głowa starca”. Lázaro Galdiano był wielkim admiratorem Goyi, a jego kolekcja zawiera nie tylko obrazy, ale także rysunki i ryciny tego artysty.
-El Greco, że słynnym portretem „Świętego Franciszka”, który ilustruje charakterystyczny dla artysty dramatyzm i ekspresję.
-Diego Velázquez, z licznymi pracami jego uczniów. Dzieła są mistrzowskim przykładem barokowej szkoły malarstwa.
-Hieronymus Bosch, jego dzieła z kolei odzwierciedlają fascynację surrealizmem, wizjami religijnymi i moralistycznymi.
Rzeźby w muzeum pochodzą z różnych okresów i krajów, od średniowiecznych figur gotyckich po barokowe rzeźby religijne. W kolekcji znajdują się dzieła mistrzów hiszpańskich oraz europejskich, a także liczne rzeźby dekoracyjne i rzemiosło artystyczne.
Museo Lázaro Galdiano słynie również z ciekawej kolekcji sztuki dekoracyjnej, która obejmuje przedmioty takie jak wyroby ze złota i srebra, cenne wyroby porcelanowe z różnych epok i krajów, w tym słynne porcelany miśnieńskie, chińskie oraz europejskie, a także liczne przedmioty z epoki baroku i renesansu, które świadczą o luksusie dawnych dworów i bogatych domów arystokratycznych.
José Lázaro Galdiano był również zapalonym bibliofilem, dlatego w muzeum znajduje się duża kolekcja rzadkich książek i manuskryptów. Biblioteka muzealna liczy tysiące woluminów, w tym dzieła literatury klasycznej, średniowieczne kodeksy, inkunabuły i rzadkie wydania literatury hiszpańskiej i europejskiej.
.
Park Retiro
Ten ogromny park, położony w centrum stolicy Hiszpanii, stanowi prawdziwą oazę zieleni i spokoju w zgiełku tętniącego życiem miasta. Znany jest nie tylko ze swojej przyrodniczej i rekreacyjnej wartości, ale także z licznych zabytków, stawów, ogrodów, rzeźb i pałaców, które przypominają o jego królewskiej przeszłości.
Park Retiro powstał w połowie XVII wieku jako część zespołu pałacowo-ogrodowego zbudowanego na zlecenie króla Filipa IV. Jego pełna nazwa, Parque del Buen Retiro, oznacza „park dobrego odpoczynku”, co doskonale pokazuje rolę tego miejsca. Park został stworzony jako prywatna enklawa rekreacyjna dla rodziny królewskiej i jej dworu, pełniąc funkcję miejsca wypoczynku, polowań oraz organizacji wystawnych uroczystości.
Wzdłuż głównej alei parku, znanej jako Paseo de las Estatuas (Aleja Statut), możemy podziwiać posągi hiszpańskich monarchów z dynastii Habsburgów i Burbonów. Rzeźby te początkowo miały być umieszczone na Plaza de Oriente, ale ostatecznie znalazły swoje miejsce w Parku Retiro, dodając mu historycznego i królewskiego charakteru.
Innym charakterystycznym miejscem w Parku Retiro jest Estanque Grande, czyli duży sztuczny staw, zbudowany w XVII wieku. W czasach Filipa IV staw służył do organizacji pokazów na wodzie, w tym miniaturowych bitew morskich, co było jedną z najważniejszych rozrywek królewskiego dworu.
Dziś natomiast staw jest miejscem rekreacji, gdzie zarówno mieszkańcy, jak i turyści mogą wypożyczyć łodzie i pływać po jego wodach. Nad brzegiem stawu wznosi się Pomnik Alfonsa XII, który został ukończony w 1922 roku. Jest to półkolisty, kompleks z kolumnadą i konnym posągiem króla Alfonsa XII, skąd roztacza się piękny widok na cały staw.
Kolejnym znanym miejscem w parku jest Palacio de Cristal, czyli Pałac Kryształowy. Został on zbudowany w 1887 roku przez architekta Ricardo Velázqueza Bosco, a został zainspirowany londyńskim Crystal Palace. Jest w całości wykonany jest ze szkła i żelaza, co nadaje mu lekkości i eterycznego charakteru. Dziś Pałac Kryształowy jest częścią **Muzeum Królowej Zofii** i często pełni rolę przestrzeni wystawienniczej dla dzieł sztuki współczesnej.
Tuż obok Pałacu Kryształowego znajduje się Pałac Velázqueza, zbudowany w latach 1881-1883 z okazji Krajowej Wystawy Górniczej. Pałac charakteryzuje się piękną, neoklasycystyczną fasadą i harmonijną kombinacją cegły, marmuru i ceramiki. Podobnie jak Pałac Kryształowy, Pałac Velázqueza jest częścią Muzeum Królowej Zofii i regularnie goszczą w nim wystawy sztuki współczesnej.
Będąc w Parku Retiro, nie możemy też pominąć Ogrodu Różanego (La Rosaleda). Został on zaprojektowany na początku XX wieku przez Cecilio Rodrígueza, głównego ogrodnika Madrytu, który wzorował się na ogrodach różanych w Europie, takich jak te w Paryżu czy Rzymie. Ogród różany w Retiro oferuje możliwość podziwiania setek gatunków róż, które kwitną w różnych porach roku.
Intrygującym i kontrowersyjnym pomnikiem w Parku Retiro jest Fuente del Ángel Caído (Fontanna Upadłego Anioła). Jest to jeden z nielicznych na świecie pomników przedstawiających Lucyfera – upadłego anioła. Został zaprojektowany przez rzeźbiarza Ricardo Bellvera w 1877 roku i oparty na wersach z „Raju utraconego” Johna Miltona. Pomnik wzbudza zainteresowanie turystów, a jego symbolika od dawna budziła kontrowersje wśród mieszkańców Madrytu.
Pałac Kryształowy w Parku Retiro
Pałac Królewski w Madrycie (Palacio Real de Madrid)
Jest to oficjalna rezydencja hiszpańskiej rodziny królewskiej, pełniąca funkcje reprezentacyjne i ceremonialne. Pałac Królewski został zbudowany na miejscu dawnego mauretańskiego alkazaru (twierdzy), który spłonął w 1734 roku. Król Filip V postanowił wznieść nową, okazałą rezydencję, która miała nie tylko zastąpić zniszczony zamek, ale także dorównać wielkim pałacom europejskim, takim jak Wersal. Prace nad budową pałacu rozpoczęły się w 1738 roku według projektu włoskiego architekta Filippo Juvarry, a po jego śmierci prace kontynuował jego uczeń Giovanni Battista Sacchetti. Budowa zakończyła się w 1764 roku za panowania Karola III, który jako pierwszy monarcha zamieszkał w pałacu.
Pałac Królewski w Madrycie jest największą tego typu budowlą w Europie Zachodniej, z ponad 3400 pomieszczeniami. Zbudowany jest z granitu i białego kamienia z pobliskiego Colmenar de Oreja. Jego styl architektoniczny łączy elementy baroku i klasycyzmu, nadając harmonijny i elegancki charakter. Nad wejściem głównym znajduje się herb Burbonów, rodziny królewskiej, do której należał Filip V. Wewnątrz pałac zachwyca bogactwem dekoracji, rzeźb, fresków i mebli, a każdy pokój ma unikalny styl i charakter, odzwierciedlający różne epoki i gusty monarchów.
Reprezentacyjnym pomieszczeniem pałacu jest Sala Tronowa, gdzie odbywają się ważne uroczystości państwowe. Na suficie znajduje się piękny fresk autorstwa Tiepolo przedstawiający „Chwałę Hiszpanii”. Obowiązkowo musimy również zobaczyć:
-Apartamenty Królewskie, czyli prywatne komnaty władców, ozdobione w stylu rokokowym, pełne dzieł sztuki, mebli i porcelany.
-Salón de Alabarderos, dawną salę gwardii królewskiej, obecnie wykorzystywaną do ceremonii wojskowych.
-Gabinet Karola III, pokój w stylu neoklasycznym, w którym król Karol III prowadził swoje codzienne zajęcia.
-Sala de los Espejos, salę pełną luster, używaną do balów i ważnych spotkań.
-Królewską Kaplicę, w której znajdują się cenne dzieła sztuki sakralnej, w tym obrazy Caravaggia.
-Zbrojownię Królewską (Real Armería), gdzie znajduje się jedna z najważniejszych kolekcji zbroi na świecie, zawierająca broń i zbroje od czasów średniowiecza do XIX wieku.
Pałac Królewski otoczony jest również przez piękne ogrody i plac, których nie możemy przegapić:
-Ogrody Sabatini, formalne ogrody w stylu francuskim, położone po północnej stronie pałacu. Są idealnym miejscem na spacer i podziwianie widoków na rezydencję.
-Ogrody Campo del Moro, rozległy park położony za pałacem, z malowniczymi alejkami, fontannami i bujną roślinnością. Są one nazwane na cześć mauretańskiego wodza Al-Mansura, który próbował zdobyć Madryt w X wieku.
-Plaza de Oriente, elegancki plac przed pałacem, na którym znajduje się pomnik króla Filipa IV na koniu oraz rzeźby dawnych monarchów Hiszpanii.
Codziennie w środę i sobotę odbywa się Zmiana Warty. Ponadto o każdej pierwszej środzie miesiąca odbywa się bardziej rozbudowana i ceremonialna Wielka Zmiana Warty. Wstęp do pałacu jest płatny, ale w wybrane dni, np. w środy i czwartki po południu, obywatele UE mogą zwiedzać go za darmo. Pałac oferuje również audioprzewodniki oraz zorganizowane wycieczki z przewodnikiem.
Dziedziniec Pałacu Królewskiego
Katedra Almudena (Catedral de la Almudena)
Tuż obok przed chwilą opisanego Pałacu Królewskiego (Palacio Real), znajduje się główna świątynia archidiecezji Madrytu. Jest to stosunkowo młoda katedra, zarówno pod względem architektury, jak i historii, gdyż została konsekrowana dopiero w 1993 roku przez papieża Jana Pawła II. Mimo to, katedra Almudena stała się jednym z najważniejszych symboli Madrytu, a także miejscem o głębokim znaczeniu religijnym, historycznym i kulturowym.
Pomimo wmurowania kamienia węgielnego w 1883 roku, proces budowy katedry był wielokrotnie wstrzymywany z powodu różnych trudności, takich jak brak funduszy, zmiany polityczne, wojny i różnorodne zmiany w planach architektonicznych. W efekcie, budowa trwała ponad sto lat, a sama świątynia została ukończona dopiero w drugiej połowie XX wieku.
Początkowy projekt Francisco de Cubasa zakładał budowę katedry w stylu neogotyckim, z wyraźnym wpływem średniowiecznych katedr francuskich. Jednak w XX wieku pojawiły się nowe trendy architektoniczne, a koncepcja katedry zmieniała się kilkukrotnie. W latach 40. XX wieku, po hiszpańskiej wojnie domowej, architekci postanowili zmienić styl budynku, nadając mu bardziej klasyczny, neoklasycystyczny wygląd nawiązujący do baroku, co miało lepiej współgrać z sąsiadującym Pałacem Królewskim.
Katedra Almudena nie jest więc jednolitą konstrukcją architektoniczną – jest to budowla eklektyczna, łącząca w sobie elementy neoklasycyzmu, neogotyku oraz neoromanizmu. Zmiany te odzwierciedlają burzliwą historię Hiszpanii w XX wieku, a także różnorodność wpływów architektonicznych, które kształtowały budownictwo sakralne w tym czasie.
Fasada świątyni jest skierowana w stronę Pałacu Królewskiego i jest utrzymana w stylu neoklasycystycznym, harmonijnie komponując się z sąsiednim pałacem. Liczne kolumny i pilastry nawiązują do klasycznych wzorców architektonicznych, a symetria budowli i jej proporcje nadają katedrze majestatyczny wygląd. Na szczycie fasady znajdują się posągi świętych, w tym świętego Jakuba i świętego Izydora – patronów Madrytu. Główne wejście do katedry wiedzie przez bogato zdobione drzwi, na których można znaleźć sceny z życia Matki Boskiej.
Wnętrze katedry Almudena, w przeciwieństwie do fasady, zostało zaprojektowane w stylu neogotyckim, co nadaje mu bardziej tradycyjny charakter typowy dla katedr średniowiecznych. Wysokie nawy, ostrołukowe okna i sklepienia żebrowe tworzą wrażenie przestronności i wyniosłości, charakterystyczne dla gotyckich świątyń. Wyróżniającym elementem wnętrza są kolorowe witraże, które przedstawiają sceny biblijne oraz postacie świętych.
Ołtarz główny katedry Almudena jest poświęcony Matce Boskiej Almudeńskiej, która od wieków jest czczona jako patronka Madrytu. W centralnej części ołtarza znajduje się posąg Madonny z Dzieciątkiem, będący jedną z najważniejszych relikwii katedry. Legenda głosi, że posąg został odnaleziony w XII wieku, ukryty w murach miasta podczas walk z Maurami. Posąg Matki Boskiej Almudeńskiej jest otoczony barokowymi dekoracjami, a za nim wznosi się ogromny krucyfiks.
Natomiast pod główną częścią katedry znajduje się krypta, zaprojektowana w stylu neoromańskim i będąca jednym z niewielu zachowanych fragmentów pierwotnego projektu Francisco de Cubasa z XIX wieku. Krypta składa się z szeregu kaplic oraz kolumn ozdobionych bogatymi kapitelami. Jest to miejsce, gdzie znajdują się groby ważnych postaci związanych z historią Madrytu oraz rodziny królewskiej.
.
Świątynia Debod
Jest to rzadki przykład egipskiej architektury znajdującej się poza Egiptem, co czyni ją jedną z największych atrakcji turystycznych stolicy Hiszpanii. Świątynia znajduje się w parku Parque del Oeste, niedaleko Pałacu Królewskiego, i jest nie tylko świadectwem historii starożytnego Egiptu, ale także wyjątkowym miejscem, które oferuje wspaniałe widoki na Madryt, szczególnie o zachodzie słońca.
Świątynia Debod została zbudowana w II wieku p.n.e. na polecenie króla Adijalamani, władcy królestwa Meroe (późniejsza Nubia). Początkowo świątynia składała się z małego sanktuarium, poświęconego bogom Amonowi i Isis. Z czasem jednak sanktuarium było rozbudowywane przez różnych władców z okresu ptolemejskiego i rzymskiego. Świątynia znajdowała się w południowym Egipcie, w okolicach Asuanu i nie tylko służyła celom religijnym, ale także politycznym, pomagając w umacnianiu władzy faraonów na południowych rubieżach królestwa.
Świątynia Debod była poświęcona przede wszystkim bogini Isis, która w starożytnej religii egipskiej była jedną z najważniejszych postaci. Isis, znana jako matka Horusa i żona Ozyrysa, była boginią magii, płodności i macierzyństwa. Z biegiem lat świątynia była powiększana o dodatkowe sale i przestrzenie rytualne, które służyły różnym celom, w tym ceremoniom religijnym związanym z kultem bogini.
W latach 60. XX wieku rząd Egiptu zdecydował o budowie Wielkiej Tamy Asuańskiej, która miała chronić Egipt przed corocznymi powodziami Nilu, a także dostarczać energię elektryczną. Jednakże projekt ten niósł ze sobą poważne konsekwencje dla wielu starożytnych zabytków, które mogły zostać zalane przez wody jeziora Nasser, sztucznego zbiornika utworzonego przez tamę. Świątynia Debod była jednym z takich zagrożonych zabytków, które mogłyby zostać na zawsze utracone pod wodą.
W ramach międzynarodowej akcji ratunkowej, zorganizowanej przez UNESCO, podjęto decyzję o uratowaniu kilku najważniejszych starożytnych świątyń, w tym świątyni Debod. W ramach podziękowania za pomoc udzieloną przez Hiszpanię przy ratowaniu innych egipskich zabytków, rząd Egiptu postanowił podarować świątynię Hiszpanii jako wyraz wdzięczności. W 1968 roku świątynia została starannie zdemontowana, przetransportowana do Madrytu, a następnie zrekonstruowana w Parque del Oeste, gdzie znajduje się do dziś.
Świątynia Debod jest wspaniałym przykładem architektury starożytnego Egiptu, choć jej obecna forma została częściowo zmodyfikowana na przestrzeni wieków. Składa się z kilku kluczowych elementów:
-Pylon wejściowy, czyli monumentalna brama, która stanowi wejście do świątyni. Pylony są charakterystycznym elementem architektury egipskiej, symbolizując przejście z profanum do sacrum, czyli ze świata doczesnego do świata boskiego.
-Przedsionek, będący miejscem przygotowań kapłanów przed rytuałami. Zawierał także inskrypcje i malunki przedstawiające sceny z życia bogów i faraonów.
-Aleja procesyjna, prowadząca od pylonu do głównego sanktuarium. Było to miejsce początkowe rytuałów religijnych.
-Sanktuarium, najważniejsze miejsce w świątyni, gdzie znajdował się posąg boga lub bogini. W przypadku świątyni Debod sanktuarium poświęcone było bogini Isis. To tutaj odbywały się najważniejsze ceremonie religijne.
-Kaplica Adijalamani, najbardziej pierwotna część świątyni, zbudowana przez króla Adijalamani. Zawiera płaskorzeźby przedstawiające króla składającego ofiary bogom, a także sceny z udziałem bogów egipskich, w tym Isis i Amona.
-Dodatkowe pomieszczenia, które służyły różnym celom, w tym magazynowaniu świętych przedmiotów i przygotowaniu posągów do rytuałów.
Wewnątrz świątyni zobaczymy też różnorodne wystawy dotyczące historii świątyni, jej znaczenia w starożytnym Egipcie oraz procesu jej relokacji. Często organizowane są również wystawy czasowe związane z kulturą i sztuką starożytną, które przyciągają miłośników historii i archeologii.
.
Casa de Campo
Obecnie Casa de Campo pełni rolę ogromnego zielonego obszaru rekreacyjnego dla mieszkańców Madrytu i turystów. Jest to ogromny kompleks parkowy z licznymi atrakcjami, w tym parkiem rozrywki Parque de Atracciones i Zoo Aquarium de Madrid. Jego powierzchnia wynosi prawie 18 kilometrów kwadratowych (5 razy więcej niż słynny Central Park w Nowym Jorku).
Parque de Atracciones de Madrid stanowi jedną z głównych atrakcji tego miejsca. Jest podzielony na kilka stref tematycznych, z różnorodnymi atrakcjami dopasowanymi do różnych grup wiekowych i preferencji:
-Małe Miasto (Zona Infantil). Jest to strefa przeznaczona głównie dla najmłodszych, będąca idealnym miejscem dla rodzin z małymi dziećmi, gdzie mogą cieszyć się przyjazną atmosferą i spokojnymi zabawami. Znajdują się tu łagodne karuzele i miniaturowe kolejki nawiązujące do licznych bajek.
-Strefa Przygody (Zona de Aventuras). Ta strefa skupia się na przygodach i atrakcjach związanych z naturą. Znajdują się tutaj wodospady, sztuczne rzeki i różnorodne przejażdżki, takie jak łodzie i kolejki wodne.
-Strefa Emocji (Zona de Emoción). Jest to najlepsze miejsce dla poszukiwaczy adrenaliny. Znajdują się tu ekstremalne kolejki górskie, takie jak Tornado będące jedną z najszybszych kolejek w Europie, a także Abismo, kolejka o niemal pionowym spadku. Znajdują się tu także liczne atrakcje o wysokim stopniu intensywności, takie jak wieże swobodnego spadku czy symulatory lotów.
-Strefa Relaksu (Zona Tranquilidad). Dla osób, które szukają spokojniejszych form rozrywki, strefa relaksu oferuje atrakcje takie jak kino 4D, występy teatralne i karuzele o wolnym tempie.
Na terenie Casa de Campo znajduje się również jeden z największych i najbardziej znanych ogrodów zoologicznych w Europie. Zoo jest domem dla ponad 6000 zwierząt reprezentujących 500 różnych gatunków. Oprócz tradycyjnych wybiegów dla zwierząt, Zoo w Madrycie posiada także akwarium, które stanowi jedną z największych atrakcji tego miejsca.
Delfiny w zoo
Estadio Santiago Bernabéu
Stadion znajduje się przy ulicy Paseo de la Castellana, w eleganckiej dzielnicy Chamartín. Stadion, który może pomieścić obecnie około 81 tysięcy widzów, jest miejscem nie tylko rozgrywek sportowych, ale także ikoną kultury piłkarskiej, miejscem spotkań fanów z całego świata oraz atrakcją turystyczną.
Zwiedzanie stadionu Santiago Bernabéu, znane jako „Bernabéu Tour”, zagwarantuje nam wgląd nie tylko w samą architekturę stadionu, ale także w bogatą historię i dziedzictwo „Królewskich”. Zwiedzanie zaczyna się od wspaniałego widoku na stadion z najwyższego poziomu trybun. Stamtąd rozciąga się pełna panorama Santiago Bernabéu, która robi ogromne wrażenie.
Kluczowym elementem wycieczki jest wizyta w muzeum Realu Madryt, które mieści się wewnątrz stadionu. To interaktywna ekspozycja, gdzie można zobaczyć trofea zdobyte przez klub (w tym 14 Pucharów Europy/Ligi Mistrzów), koszulki, piłki, pamiątki, a także filmowe prezentacje najważniejszych momentów w historii klubu. Szczególnym punktem jest Strefa Złotych Piłek, gdzie prezentowane są nagrody zdobyte przez legendy Realu, takie jak Alfredo Di Stéfano czy Cristiano Ronaldo.
Podczas zwiedzania mamy też możliwość zajrzenia do luksusowej loży prezydenckiej, gdzie podczas meczów zasiadają honorowi goście i ważne osobistości. Zobaczymy ponadto salę prasową, gdzie odbywają się konferencje i wywiady po meczach.
Nie możemy również przegapić wizyty w szatniach zawodników Realu Madryt. Dowiemy się jak wygląda przygotowanie zawodników do meczów, a także poczujemy atmosferę miejsca, które na co dzień widzą największe gwiazdy światowej piłki. Następnie przejdziemy tunelem, którym zawodnicy wychodzą na murawę stadionu i wyjdziemy na płytę boiska.
Pamiętajmy też, że w dni meczowe zwiedzanie stadionu jest skrócone, ale zazwyczaj oferowane są w zamian specjalne pakiety obejmujące zwiedzanie oraz bilety na mecz.
Całe zwiedzanie może zająć od 2-3 godziny, więc warto zaplanować sobie odpowiednio dużo czasu, by móc zobaczyć wszystko na spokojnie.
Na terenie stadionu znajduje się kilka sklepów z pamiątkami, gdzie można kupić oryginalne koszulki Realu Madryt, piłki, szaliki, a także inne gadżety związane z klubem.
Stadion Realu
Opactwo w El Escorial (Monasterio de San Lorenzo de El Escorial)
Zbudowane w XVI wieku z rozkazu króla Filipa II, Opactwo jest wyjątkowym połączeniem klasztoru, pałacu, mauzoleum królewskiego, kościoła, biblioteki i muzeum. Znajduje się w miejscowości San Lorenzo de El Escorial, około 45 kilometrów na północny zachód od Madrytu, w malowniczym otoczeniu gór Sierra de Guadarrama.
El Escorial jest symbolem potęgi Hiszpanii w Złotym Wieku (Siglo de Oro) oraz wyrazem pobożności Filipa II, który zamierzał stworzyć monumentalny zespół budowli, oddający cześć Bogu i będący miejscem pochówku dla hiszpańskiej rodziny królewskiej. W 1984 roku kompleks został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO ze względu na swoje historyczne i kulturowe znaczenie.
Opactwo El Escorial zostało zbudowane jako wotum dziękczynne za zwycięstwo króla Filipa II w bitwie pod Saint-Quentin w 1557 roku, podczas wojny z Francją. Filip II, będący głęboko religijnym monarchą, uznał zwycięstwo za znak boskiej łaski i postanowił zbudować klasztor dedykowany Świętemu Wawrzyńcowi, którego dzień wspominano w dniu bitwy. Stąd też pełna nazwa kompleksu brzmi “Real Monasterio de San Lorenzo del Escorial”, od imienia świętego.
Bazylika (Basílica del Monasterio) jest sercem duchowym El Escorialu. Jest to monumentalna świątynia w stylu renesansowym, której centralna kopuła wzorowana była na bazylice św. Piotra w Rzymie. Wnętrze bazyliki wyróżnia się surową elegancją, a liczne freski i malowidła nawiązują do historii Hiszpanii oraz katolicyzmu.
Pałac królewski (Palacio Real) był rezydencją Filipa II i jego następców. Choć Filip II miał możliwość mieszkania w luksusowych pałacach w Madrycie, wybrał surową prostotę El Escorialu, aby podkreślić swoją pobożność i ascetyczny styl życia. Pałac królewski jest częścią kompleksu, z której król miał bezpośredni dostęp do kościoła. Wnętrza zachwycają skromnością, z naciskiem na praktyczność. Królewskie apartamenty wypełnione są dziełami sztuki, które oddają hołd monarchii, a także portretami członków rodziny królewskiej.
Panteon Królów (Panteón de los Reyes) jest natomiast miejscem, gdzie znajdują się grobowce hiszpańskich monarchów. Znajduje się pod głównym ołtarzem bazyliki i jest miejscem pochówku niemal wszystkich królów Hiszpanii od czasów Karola I. Panteon składa się z marmurowych grobowców, ozdobionych złotem.
Biblioteka królewska (Biblioteca Real) zawiera tysiące manuskryptów, książek i dokumentów, w tym wiele unikatowych dzieł, które przetrwały wieki. Filip II przywiązywał ogromną wagę do wiedzy i edukacji, dlatego kazał zgromadzić jedne z najcenniejszych księgozbiorów swoich czasów. Biblioteka jest także ozdobiona pięknym freskiem, przedstawiającym alegorię siedmiu sztuk wyzwolonych.
Klasztor (Monasterio) jest miejscem, gdzie mieszkały wspólnoty mnichów. Filip II sprowadził tu zakon hieronimitów, który miał za zadanie modlić się za dusze członków rodziny królewskiej. W klasztorze znajdowały się cele mnichów, refektarz, kapitularz oraz krużganki.
El Escorial otaczają piękne ogrody (Jardines de los Frailes), które były projektowane z myślą o medytacji i kontemplacji. Ogrody są utrzymane w klasycznym stylu renesansowym, z geometrycznym układem alejek, fontannami i ozdobnymi rzeźbami.
El Escorial jest nie tylko miejscem o ogromnym znaczeniu historycznym, ale także jednym z najważniejszych centrów sztuki i kultury w Hiszpanii. Zbiory sztuki zgromadzone w kompleksie obejmują liczne obrazy, freski, rzeźby i rękopisy, które są świadectwem złotej ery hiszpańskiego renesansu.
Opactwo widziane ze wzgórza
Święto św. Izydora (San Isidro)
Święto upamiętnia patrona Madrytu, św. Izydora Oracza (San Isidro Labrador), który według tradycji był rolnikiem znanym z pobożności i cudów związanych z wodą. Uroczystości trwają kilka dni w okolicy 15 maja, obejmując szereg wydarzeń religijnych, kulturalnych i rozrywkowych.
Święty Izydor urodził się na początku XII wieku w Madrycie, który wówczas był małą wioską. Był on prostym rolnikiem, który całe życie poświęcił pracy na roli oraz modlitwie. Jego żona, św. Maria de la Cabeza, również jest czczona w tradycji madryckiej. Według legend, Izydor codziennie modlił się przed rozpoczęciem pracy, a jego głęboka pobożność przynosiła cuda. Jeden z najbardziej znanych cudów dotyczył pomocy aniołów, którzy mieli orać pole za niego, gdy ten modlił się. Inna opowieść mówi o cudownym odnalezieniu wody podczas długotrwałej suszy, kiedy Izydor modlił się o opady.
Obchody rozpoczynają się mszą świętą w katedrze Almudena, po której następuje uroczysta procesja z relikwiami świętego ulicami miasta. Procesja wyrusza z Ermita de San Isidro (Pustelnii Św. Izydora) i przemierza ulice Madrytu. Podczas uroczystości religijnych wielu madrytczyków uczestniczy również w tradycyjnym błogosławieństwie wody z fontanny św. Izydora, która znajduje się obok pustelni. Woda ta, zgodnie z legendą, ma właściwości lecznicze i ochronne, dlatego wierni zabierają ją do domów, wierząc, że przyniesie im zdrowie i dobrobyt.
Wielu mieszkańców Madrytu obchodzi San Isidro, zakładając tradycyjne stroje, które nadają świętu unikalny koloryt. Najbardziej charakterystycznym strojem jest ubiór chulapo i chulapa, pochodzący z XIX wieku. Mężczyźni zakładają kraciaste kamizelki i płaskie czapki, natomiast kobiety noszą długie sukienki z falbanami, zazwyczaj w groszki, oraz chusty zarzucone na ramiona.
Jednym z nieodłącznych elementów San Isidro są liczne występy muzyczne i taneczne, które odbywają się w całym mieście. Centralnym punktem wielu wydarzeń jest Plaza Mayor, gdzie organizowane są koncerty i występy tradycyjnych zespołów. Ważnym elementem tych uroczystości jest muzyka zarzuela, która łączy śpiew operowy z dialogami oraz chotis – typowy madrycki taniec. Chotis, który wywodzi się z tańców europejskich, jest tańcem bardzo prostym, ale jednocześnie pełnym elegancji. Tancerze, często ubrani w tradycyjne stroje, obracają się wokół własnej osi, co symbolizuje ruch w rytm muzyki.
Madrycka kuchnia również gra kluczową rolę w obchodach. W trakcie święta popularne są różne dania i słodkości, które mają swoje miejsce w lokalnej tradycji:
-Rosquillas de San Isidro, tradycyjne pączki, które występują w czterech głównych odmianach: tzw. „listas” (polane cukrową glazurą), „tontas” (bez glazury), „de Santa Clara” (polane białą bezą) oraz „francesas” (polane posypką migdałową).
-Bocadillo de calamares. Madryt słynie ze swoich kanapek z kalmarami, które są jednym z najbardziej charakterystycznych dań miasta, a liczne bary serwują je w różnych wersjach.
-Cocido madrileño. To tradycyjne danie madryckie – gęsta zupa z ciecierzycą, mięsem i warzywami, serwowana podczas wielu uroczystości.
W czasie obchodów San Isidro organizowane są również liczne targi i jarmarki, które są doskonałą okazją do zakupu lokalnych wyrobów oraz pamiątek związanych z tradycją madrycką. Święto tradycyjnie kończy się widowiskowym pokazem sztucznych ogni, który odbywa się nad rzeką Manzanares, w pobliżu pustelni św. Izydora.
Noche de San Juan (Noc Świętojańska)
W nocy z 23 na 24 czerwca miasto ożywa dzięki licznym wydarzeniom, rytuałom i ogniskom, które symbolizują oczyszczenie, odnowienie i świętowanie początku lata. Noche de San Juan ma swoje korzenie w starożytnych pogańskich obrzędach związanych z letnim przesileniem, które przypada na 21 czerwca, a więc najdłuższy dzień w roku.
W Madrycie, jak i w wielu innych regionach Hiszpanii, nieodłącznym elementem obchodów są ogniska, zwane hogueras, które są rozpalane w parkach, na placach i w innych przestrzeniach publicznych. Ogniska mają wiele symbolicznych znaczeń, związanych z oczyszczaniem i odrzucaniem złych rzeczy, które wydarzyły się w ciągu minionego roku.
Z ogniem jest związany również rytuał przeskakiwania przez ognisko. Tradycja mówi, że jeśli przeskoczysz przez ognisko trzy razy, zostaniesz oczyszczony z negatywnej energii i zapewnisz sobie szczęście na nadchodzący rok. To symboliczne działanie ma na celu również uwolnienie się od lęków, zmartwień oraz złych doświadczeń z przeszłości. W różnych częściach Madrytu, a zwłaszcza w parku Casa de Campo, organizowane są publiczne ogniska, które stają się centralnym punktem obchodów.
Oprócz ognia, ważnym elementem Nocy Świętojańskiej jest woda, która symbolizuje oczyszczenie i odnowienie. W wielu regionach Hiszpanii tradycją jest kąpiel w morzu lub rzece o północy, co ma przynieść zdrowie i oczyszczenie duszy. W Madrycie, mimo braku dostępu do morza, niektórzy celebrują to święto, mocząc nogi w fontannach lub oblewając się wodą. Znane są także rytuały, w których ludzie obmywają ręce i twarz wodą tuż po północy, aby zapewnić sobie szczęście i zdrowie na przyszłość.
Kolejną popularną tradycją jest palenie kartek z zapisanymi życzeniami lub symbolami negatywnych emocji. Ludzie piszą swoje życzenia na kartkach papieru, a następnie wrzucają je do ognia, wierząc, że płomienie przyniosą im spełnienie pragnień. Inną wersją tego rytuału jest spalenie symbolicznych przedmiotów związanych z negatywnymi wspomnieniami czy złymi doświadczeniami, aby oczyścić swoje życie z negatywnej energii i otworzyć się na nowe możliwości.
Podczas obchodów Noche de San Juan nie brakuje także smaków związanych z tradycją tego święta. Jednym z typowych elementów gastronomicznych tej nocy jest tarta de San Juan, czyli tradycyjne ciasto drożdżowe z owocami i cukrem. Innymi wartymi spróbowania przysmakami są: empanadillas (smażone pierożki z różnorodnymi nadzieniami), tapas oraz różnorodne potrawy z grilla, które serwowane są na ulicach i placach miasta.
Świętowanie często kończy się pokazami fajerwerków, które oświetlają nocne niebo nad miastem. Widowiskowe pokazy są organizowane w różnych częściach miasta, w tym w Casa de Campo oraz nad brzegiem rzeki Manzanares. Fajerwerki stanowią efektowne zakończenie tej niesamowitej nocy, przyciągając tysiące mieszkańców, którzy podziwiają świetlne widowiska.
Veranos de la Villa
Festiwal trwa przez dwa miesiące – od lipca do końca sierpnia. Jest to impreza o niezwykle szerokim spektrum wydarzeń, mających zaspokoić gusta wszystkich odbiorców. Występy odbywają się w różnych miejscach Madrytu, często na świeżym powietrzu.
Na festiwalu prezentowane są zarówno spektakle klasyczne, jak i nowoczesne produkcje teatralne. Szczególną popularnością cieszą się także występy taneczne – od tradycyjnego flamenco po nowoczesne formy tańca współczesnego. Warto wspomnieć, że wiele z tych wydarzeń odbywa się w niekonwencjonalnych miejscach, takich jak dziedzińce pałacowe, parki, a nawet ulice Madrytu.
Lato stanowi idealny czas na nocne projekcje filmowe pod gołym niebem. Często w programie festiwalu znajdują się retrospektywy filmowe poświęcone wybitnym reżyserom lub przeglądy kina niezależnego.
Madryt w lecie staje się również wielką sceną dla artystów ulicznych. Veranos de la Villa promuje sztukę uliczną, od teatrów plenerowych, przez pokazy iluzjonistów, po występy kuglarzy i akrobatów.
.
Hostele
Jest to dobry wybór dla podróżników, którzy szukają nie tylko taniego noclegu, ale także możliwości spotkania innych turystów. Orientacyjne ceny zaczynają się od 15€ za łóżko w pokoju wieloosobowym i od 40€ za noc w pokoju prywatnym. Najbardziej polecane hostele:
-Cats Hostel Madrid. Jest to stylowy hostel o bogatej imprez i aktywności, w tym darmowe spacery i zwiedzanie miasta i wieczorne wyjścia na tapas. Hostel znajduje się blisko Plaza Mayor. Łóżka w pokojach wieloosobowych zaczynają się od 20€, natomiast prywatne pokoje od 45€.
-The Hat Madrid. Jest to ekologiczny hostel z nowoczesnym designem, zawierający taras z widokiem na miasto i opcje wegańskie na śniadanie. Hostel znajduje się blisko Plaza Mayor i Pałacu Królewskiego. Łóżka w pokojach wieloosobowych zaczynają się od 25€, a prywatne pokoje od 50€.
-Ok Hostel Madrid. Oferuje on pokoje o różnym standardzie, a obsługa jest uważana za świetną. Hostel znajduje się w dzielnicy La Latina, idealnej na wieczorne wyjścia do barów. Łóżka w pokojach wieloosobowych zaczynają się od 15€, z kolei prywatne pokoje od 40€.
Tanie hotele
Jest to świetna opcja dla podróżnych, którzy trochę więcej szukają prywatności, ale nie chcą wydawać fortuny. W Madrycie można znaleźć mnóstwo dobrze ocenianych tanich hoteli, które oferują wygodne warunki i dogodną lokalizację. Orientacyjnie, ceny zaczynają się od 55€. Najbardziej polecane tanie hotele:
-Ibis Budget Madrid Centro Lavapiés. Zapewnia on proste, nowoczesne pokoje, idealne dla każdego, kto szuka taniego i wygodnego miejsca do spania. Hotel znajduje się w dzielnicy Lavapiés, niedaleko stacji metra, a ceny zaczynają się od 55€ za noc.
-Hostal Jerez. Jest to mały, rodzinny hotel oferujący podstawowe, ale wygodne pokoje z klimatyzacją. Zlokalizowany jest przy ulicy Gran Vía, blisko głównych atrakcji. Ceny zaczynają się od 60€ za noc.
-Hotel Mediodia. Jest to wygodny hotel urządzony w klasycznym stylu. Znajduje się blisko dworca Atocha i muzeum Prado, a także wielu innych atrakcji. Ceny zaczynają się od 70€ za noc.
Średniej klasy hotele
Średniej klasy hotele zapewnią wyższy standard zakwaterowania, ale bez nadmiernego obciążenia budżetu. Często w ofercie znajdują się takie udogodnienia, jak restauracje, siłownie czy baseny. Orientacyjnie, pokoje dwuosobowe zaczynają się od 120€ za noc. Najbardziej polecane średnie hotele:
-Hotel Regina. Jest to elegancki hotel z nowoczesnym, bogatym wnętrzem i zachwalaną obsługą. Hotel znajduje się blisko Puerta del Sol. Ceny zaczynają się od 120€ za noc.
-NH Madrid Nacional. Jest to nowoczesny hotel z eleganckimi, przestronnymi pokojami i widokiem na Parque del Retiro. Znajduje się blisko Muzeum Prado i stacji Atocha. Ceny zaczynają się od 140€ za noc.
-Vincci Soho. Jest to nowoczesny hotel z przytulnymi, stylowymi pokojami i restauracją. Znajduje się w sercu dzielnicy literackiej, blisko muzeów. Ceny zaczynają się od 150€ za noc.
Luksusowe hotele
Madryt oferuje wiele luksusowych hoteli dla tych, którzy szukają najwyższego standardu zakwaterowania. Takie hotele często znajdują się w historycznych budynkach lub mają wyjątkowy design, zapewniając unikalne doznania. Orientacyjnie, pokoje dwuosobowe zaczynają się od 200€ za noc. Najbardziej polecane luksusowe hotele:
-The Westin Palace. Jest to luksusowy hotel o unikalnym wystroju, znany ze swojej kopuły. Wnętrza są urządzone w historycznym stylu, a restauracja jest znana z wyśmienitego jedzenia. Hotel znajduje się blisko Muzeum Prado i Plaza de Neptuno. Ceny zaczynają się od 300€ za noc.
-Gran Hotel Inglés. Jest to butikowy hotel z luksusowymi wnętrzami i klimatem dawnej epoki. Atmosfera jest kameralna, a obsługa doskonała. Hotel znajduje się w dzielnicy literackiej, a ceny zaczynają się od 400€ za noc.
-Hotel Ritz by Belmond. Jest to ikoniczny hotel o bogatej historii, eleganckich pokojach i doskonałej obsłudze. Znajduje się obok Paseo del Prado, w pobliżu Muzeum Prado. Ceny zaczynają się od 500€ za noc.
Apartamenty
Apartamenty są idealnym rozwiązaniem dla każdego, kto preferuje większą niezależność i przestrzeń. Są również doskonałym wyborem dla rodzin i tych, którzy planują długoterminowy pobyt. Orientacyjnie, małe apartamenty kosztują od 80€ za noc, natomiast większe apartamenty od 150€ za noc. Najbardziej polecane apartamenty:
-Eric Vökel Boutique Apartments. Są to nowoczesne apartamenty z w pełni wyposażoną kuchnią i balkonami. Znajdują się blisko Plaza de España, a ceny zaczynają się od 120€ za noc.
-Madrid Central Suites. Są to przestronne apartamenty z dużym aneksem kuchennym, idealne na dłuższy pobyt. Znajdują się w dzielnicy Malasaña, blisko licznych atrakcji i sklepów. Ceny zaczynają się od 100€ za noc.
-SmartRentals Gran Via. Są to stylowe, przestronne apartamenty, w pełni wyposażone. Znajdują się przy ulicy Gran Vía, a ceny zaczynają się od 130€ za noc.
Pałac Cybele
Ceny w restauracjach bardzo zależą od lokalizacji. Restauracje w ścisłym centrum mogą być nawet dwukrotnie droższe niż podobne w dalszej okolicy. Dlatego też polecam poszukać czegoś na uboczu, z dala od miejsc nastawionych turystycznie.
Często w restauracjach znajdziemy dwa rodzaje dań: dania główne oraz „tapas”. Ceny dań tapas zaczynają się od 3€ (10,77 zł) za małą porcję, ale mogą również osiągnąć kilkanaście euro w przypadku droższych owoców morza (np. ośmiornica) czy potraw mięsnych. Natomiast za obiad w restauracji zapłacimy mniej więcej 20-30€, a za piwo lub napój musimy dopłacić kolejne 3-5€.
Popularnym przysmakiem są churrosy (są to smażone pałeczki, które „moczymy” w czekoladzie), kosztują one około 4-5€.
Za kieliszek lokalnego wina w niektórych tawernach zapłacimy co najmniej 2€, natomiast ceny markowych win mogą osiągać nawet 8€. Polecam odwiedzić tradycyjne winiarnie, gdzie wino nalewane jest wprost beczek, a ceny często zaczynają się od jednego euro.
-Transport: Madryt ma doskonałą sieć metra i autobusów, więc nawet jeśli wybierzesz hotel poza ścisłym centrum, łatwo dotrzesz do głównych atrakcji.
-Sezon turystyczny: Ceny zakwaterowania mogą wzrosnąć w okresach szczytowych, więc warto rezerwować wcześniej, przynosi to spore oszczędności.
-Elastyczność dat: Jeśli masz elastyczne terminy podróży, sprawdź, czy ceny są niższe w dni powszednie niż w weekendy, zwłaszcza w centrum miasta.
-Porównywarki cenowe: Polecam skorzystać z popularnych stron porównujących ceny hoteli i apartamentów, takich jak Booking.com, Airbnb, czy Hotels.com, aby znaleźć najlepszą ofertę. Co więcej strony tego typu często oferują rabaty.
-Opłaty dodatkowe: W trakcie wyboru kwatery, zwróć uwagę na dodatkowe koszty, takie jak między innymi opłata klimatyczna, za Wi-Fi lub za śniadanie.
-Sprawdź oferty pakietowe: Wiele hoteli oferuje atrakcyjne pakiety obejmujące śniadania, kolacje lub bilety do muzeów.
-Rezerwuj z wyprzedzeniem: Madryt jest popularnym celem turystycznym, więc dobre okazje szybko się wyprzedają.
-Sprawdź, czy Twoja kwatera ma klimatyzację: Lato w Madrycie jest bardzo gorące, więc klimatyzacja jest kluczowa.
-Rozejrzyj się za ofertami pakietowymi: Wiele hoteli ma w swoich ofertach atrakcyjne pakiety obejmujące śniadania, kolacje lub bilety do muzeów.
Łuk Triumfalny Puerta de Alcalá
Jeżeli treści na blogu wprowadzają Cię w dobry nastrój, odpocznij i ciesz się podróżą przy filiżance dobrej kawy. Mnie też możesz postawić kawę. Dziękuję za wsparcie 🙂
.