Reykjavik – Podróż do Krainy Wikingów

Ratusz w Reykjaviku (Ráðhús Reykjavíkur) 

Znajduje się w malowniczej lokalizacji nad brzegiem jeziora Tjörnin – jednego z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w centrum miasta. Budynek został zaprojektowany przez islandzkich architektów Margeira Sigurðssona oraz Sturlę Guðlaugssona po zwycięstwie w konkursie architektonicznym w 1986 roku. Budowa ratusza rozpoczęła się w 1987 roku, a zakończyła w 1992. Architektura budynku jest nowoczesna i odważna, a jednocześnie harmonijnie wpisuje się w naturalne otoczenie.

Wejście do budynku prowadzi przez duże, otwarte lobby, które pełni funkcję centrum informacyjnego oraz przestrzeni wystawienniczej. Duże okna wpuszczają naturalne światło, tworząc jasne i przyjazne otoczenie. Gwoździem programu jest wielka trójwymiarowa mapa Islandii, która jest jedną z głównych atrakcji dla odwiedzających. Mapa przedstawia dokładny, topograficzny model wyspy, w skali 1:50 000, co pozwala na szczegółowe zrozumienie geograficznych uwarunkowań Islandii, w tym jej wulkanów, lodowców i fiordów. Dzięki temu turyści mogą lepiej zrozumieć naturalne piękno Islandii oraz trudności związane z jej eksploracją.

Ratusz oferuje również przestrzeń dla różnorodnych wydarzeń, takich jak wystawy, konferencje i spotkania. W głównym holu odbywają się wystawy sztuki współczesnej oraz prezentacje dotyczące historii i kultury Islandii. 

Lokalizacja nad jeziorem Tjörnin sprawia, że ratusz jest popularnym miejscem spotkań, zarówno dla mieszkańców, jak i turystów. Jezioro samo w sobie jest ważnym elementem rekreacyjnym w mieście, a otaczające go trasy spacerowe i ścieżki rowerowe przyciągają ludzi przez cały rok. W cieplejszych miesiącach mieszkańcy i turyści spacerują po okolicy, podziwiając przyrodę, a zimą często można zobaczyć osoby jeżdżące na łyżwach po zamarzniętym jeziorze.

Islandia, jako kraj, kładzie ogromny nacisk na ochronę środowiska i zrównoważony rozwój. Ratusz w Reykjaviku odzwierciedla te dążenia poprzez swoją konstrukcję i zarządzanie. Budynek został zaprojektowany w taki sposób, aby maksymalnie korzystać z naturalnego światła, co zmniejsza zapotrzebowanie na sztuczne oświetlenie. Poza tym, ratusz wykorzystuje odnawialne źródła energii, takie jak energia geotermalna i energia wodna, które są powszechnie dostępne w Islandii.

.

Hallgrímskirkja 

Jest to monumentalny kościół luterański, nazwany na cześć islandzkiego poety i duchownego Hallgrímura Péturssona, autora popularnych islandzkich hymnów religijnych. Kościół wyróżnia się niezwykłym wyglądem. Jego architekt, Guðjón Samúelsson, inspirował się naturalnymi formacjami geologicznymi Islandii, w szczególności bazaltowymi kolumnami, które są wynikiem krzepnięcia lawy wulkanicznej. Hallgrímskirkja ma surową, modernistyczną formę, której strzelista bryła przywodzi na myśl lodowce i potężne wulkaniczne krajobrazy Islandii.

Na uwagę zasługuje również wieża kościoła o wysokości 74,5 metra, jest jedną z najwyższych budowli w Islandii i stanowi jeden z najważniejszych punktów widokowych w mieście. Możemy wjechać windą na szczyt, skąd roztacza się panoramiczny widok na miasto, otaczające góry oraz zatokę Faxaflói. 

Natomiast przed kościołem znajduje się pomnik Leifa Erikssona, islandzkiego odkrywcy, który według legendy był pierwszym Europejczykiem, który dotarł do Ameryki Północnej, około 500 lat przed Kolumbem. Pomnik został podarowany Islandii przez Stany Zjednoczone w 1930 roku, z okazji tysiąclecia pierwszego islandzkiego parlamentu, Alþingi.

Z kolei wnętrze Hallgrímskirkja jest utrzymane w minimalistycznym, skandynawskim stylu, co podkreśla duchową i ascetyczną atmosferę tego miejsca. Wnętrze jest jasne, przestronne, z wysokimi łukowymi sklepieniami, które wzmacniają wrażenie surowości i prostoty. Na szczególną uwagę zasługują organy, zaprojektowane przez niemieckiego budowniczego organów, Johanna Klais’a. Mają one 5275 piszczałek i są używane zarówno podczas nabożeństw, jak i koncertów muzycznych.

Dla Islandczyków Hallgrímskirkja ma głębokie znaczenie symboliczne. Odzwierciedla ducha narodu i jego głębokie związki z surową przyrodą Islandii. Architektura inspirowana naturalnymi formami bazaltowymi jest hołdem dla wulkanicznej wyspy, a jednocześnie odzwierciedla dążenie do boskości poprzez prostotę i majestat natury.

Wnętrze kościoła Hallgrímskirkja

Narodowe Muzeum Islandii (Þjóðminjasafn Íslands) 

Muzeum pełni kluczową rolę w kształtowaniu tożsamości narodowej Islandii, oferując możliwość poznania dziejów tego nordyckiego narodu. Instytucja znajduje się w pobliżu Uniwersytetu Islandzkiego, w nowoczesnym budynku zaprojektowanym z myślą o wygodzie zwiedzających i o optymalnych warunkach do przechowywania cennych zbiorów. 

Głównym punktem programu muzeum jest stała wystawa zatytułowana “Stworzenie narodu: Dziedzictwo i historia Islandii” („Þjóð verður til: Saga og samfélag”). Wystawa poprowadzi nas przez chronologiczną historię Islandii, pokazując zarówno kluczowe wydarzenia, jak i codzienne życie jej mieszkańców na przestrzeni wieków. Każdy przedmiot jest dokładnie opisany, co pozwala na pełne zrozumienie jego znaczenia w kontekście historii kraju.

Na wystawie obejrzymy unikalne przedmioty, które ilustrują ewolucję społeczeństwa islandzkiego. Kolekcja zawiera:

-Przedmioty związane z osadnictwem wikingów, takie jak broń, narzędzia, biżuteria, przedmioty codziennego użytku oraz elementy wyposażenia domowego. Znajdują się tam także artefakty pochodzące z grobów wikingów.

-Relikwie chrześcijańskie z okresu, gdy Islandia przeszła na chrześcijaństwo w 1000 roku. Są to m.in. średniowieczne krzyże, kielichy liturgiczne i  manuskrypty.

-Przedmioty z życia codziennego średniowiecznych Islandczyków, w tym narzędzia rolnicze, rękodzieło, odzież oraz meble. Szczególnie interesujące są przedmioty powiązane z hodowlą owiec, która była kluczową częścią islandzkiej gospodarki przez długi czas.

-Eksponaty związane z życiem na Islandii w XVII i XVIII wieku, w tym stroje, artykuły gospodarstwa domowego czy broń.

-Współczesne artefakty, ilustrujące rozwój Islandii w XX wieku, w tym przedmioty związane z życiem politycznym i kulturalnym kraju po odzyskaniu niepodległości w 1944 roku.

-Valþjófsstaður Door, drewniane drzwi z XIII wieku pochodzące z kościoła w Valþjófsstaður, które są jednymi z najważniejszych przykładów sztuki średniowiecznej na Islandii. Drzwi te są ozdobione bogatymi rzeźbami przedstawiającymi sceny z legend rycerskich, co pokazuje wpływ europejskiej kultury na Islandię.

-Reykholt crosier, pastorał, który należał do biskupa w Reykholcie. Jest bogato zdobiony i stanowi przykład niezwykle rzadkiej sztuki sakralnej z okresu średniowiecza.

-Islandzkie manuskrypty, muzeum posiada w swoich zbiorach cenne rękopisy, w tym fragmenty sag, które są jednym z najważniejszych dziedzictw literackich Islandii. 

Oprócz stałej wystawy, muzeum organizuje wystawy czasowe, poświęcone wybranym aspektom islandzkiej kultury, sztuki i historii. Wystawy te często są organizowane we współpracy z innymi muzeami, instytucjami naukowymi lub artystami.

The Settlement Exhibition (Landnámssýningin) 

Jest to muzeum poświęcone początkom osadnictwa na wyspie, a także życiu pierwszych wikingów, którzy przybyli na te tereny. Muzeum jest częścią kompleksu Reykjavik City Museum i znajduje się w samym centrum Reykjaviku, blisko placu Aðalstræti, miejsca, gdzie odkryto pozostałości jednej z najstarszych osad w Islandii. 

Muzeum zostało otwarte w 2006 roku, po odkryciu niezwykle ważnych znalezisk archeologicznych podczas prac budowlanych w 2001 roku. Podczas tych prac, na głębokości kilku metrów pod powierzchnią, archeolodzy natrafili na pozostałości długiego domu (tzw. longhouse) z okresu osadnictwa, datowanego na rok 871 ±2. Ta wyjątkowa data została ustalona na podstawie warstwy popiołu wulkanicznego, która pokryła ten obszar po erupcji wulkanu w 871 roku. Odkrycie to wywołało duże zainteresowanie i doprowadziło do stworzenia muzeum w miejscu, gdzie dokonano wykopalisk.

Wystawa koncentruje się na początkach osadnictwa w Reykjaviku, a jej centralnym punktem jest wyżej wspomniany fundament długiego domu. Konstrukcja ta, typowa dla wczesnośredniowiecznej architektury skandynawskiej, była miejscem zamieszkania pierwszych osadników, którzy przybyli na Islandię z Norwegii pod koniec IX wieku.

Dom miał prawdopodobnie około 20 metrów długości i był podzielony na kilka części, służących do różnych celów: od spania, przez gotowanie, po przechowywanie zapasów. Liczne multimedialne prezentacje, interaktywne ekrany, projekcje holograficzne i modele 3D, które pomagają zrozumieć, jak wyglądało życie w czasach pierwszych osadników. Dowiemy się, jak organizowano przestrzeń, jak wyglądały codzienne czynności, a także jakie narzędzia i broń były używane przez wikingów. 

Oprócz fundamentu długiego domu, w muzeum zobaczymy inne znaleziska archeologiczne, które pomogą nam zrozumieć, jak wyglądało życie osadników, jakie były ich umiejętności oraz jak rozwijała się technologia w tamtych czasach. Muzeum dba o to, by eksponaty były prezentowane w sposób, który szanuje ich historyczną wartość.

Árbær Open Air Museum (Árbæjarsafn) 

Położone na obrzeżach Reykjaviku, muzeum składa się z kompleksu historycznych budynków, które zostały zrekonstruowane lub przeniesione z różnych części Islandii, aby zachować i odtworzyć tradycyjną architekturę oraz kulturę kraju. Muzeum funkcjonuje na zasadzie skansenu, więc nie tylko zobaczymy tutaj budynki, ale także rekonstrukcje życia codziennego, dawnych zawodów i zwyczajów.

Árbær, pierwotnie niewielka farma, stała się centralnym punktem projektu. Sama farma ma długą historię, sięgającą co najmniej XIV wieku, a w XIX wieku była jednym z ważniejszych gospodarstw w regionie. Stanowi ona przykład tradycyjnej islandzkiej zabudowy, w której domy miały grube ściany z darni, co zapewniało izolację przed surowymi warunkami klimatycznymi Islandii. Wnętrze jest oryginalnie urządzone, więc pozwoli nam zobaczyć, jak wyglądało życie islandzkich rolników w XIX wieku.

W muzeum znajdziemy oczywiście wiele innych ważnych budynków, takich jak kościół, szkoła, kuźnia, sklep kolonialny, mleczarnia, stajnia i domy mieszkalne. W wielu z tych budynków regularnie odbywają się pokazy dawnych zawodów, takich jak tkactwo, garbowanie skór, kuźnictwo czy pieczenie chleba. Pracownicy muzeum, ubrani w tradycyjne stroje z epoki, pozwalają nawet brać udział w niektórych czynnościach.

Na przykład, w tradycyjnej kuźni zobaczymy, jak kowal pracuje nad wyrobami z metalu, a w piekarni będziemy mieć okazję spróbować świeżo upieczonego islandzkiego chleba, przygotowanego według dawnych receptur. W niektórych domach dowiemy się, jak wyglądało życie rodziny islandzkiej w XIX wieku – od codziennych obowiązków domowych, takich jak przędzenie wełny, po sposób przygotowywania posiłków.

Kolejnym ciekawym aspektem muzeum jest obecność zwierząt gospodarskich, które odgrywały ogromną rolę w życiu wiejskiej społeczności. Na terenie muzeum zobaczymy tradycyjne islandzkie rasy zwierząt, takie jak owce, kury, konie i krowy. Zwierzęta te były nieodłącznym elementem życia rolniczego na Islandii, dostarczając jedzenia, wełny i siły roboczej.

W szczególności islandzkie owce były kluczowe dla przetrwania na wyspie – ich wełna była używana do produkcji odzieży, a mleko i mięso były podstawą diety. Nie mniej ważne były islandzkie konie, znane ze swojej wytrzymałości i charakterystycznych pięciu chodów. Odgrywały one ważną rolę w transporcie, zarówno ludzi, jak i towarów, w trudnym terenie wyspy. W muzeum dowiemy się, jak zwierzęta te były hodowane i jak ich obecność wpływała na codzienne życie mieszkańców wsi.

Árbær Open Air Museum jest także idealnym miejscem na poznanie islandzkich tradycji i zwyczajów. W trakcie roku muzeum organizuje liczne wydarzenia tematyczne, związane z islandzkimi świętami i festiwalami, takimi jak na przykład Þorrablót (starożytne zimowe święto) lub  Lýsi (tradycyjna islandzka kolacja z tłustym jedzeniem). W ramach tych wydarzeń będziemy mogli spróbować tradycyjnych islandzkich potraw, takich jak suszone ryby, skyr, czy tradycyjny chleb rugbrød.

Konie rasy islandzkiej

Reykjavik Maritime Museum (Sjóminjasafnið)

Instytucja znajduje się w dzielnicy Grandi, która była sercem przemysłu rybnego w Reykjaviku przez wiele dekad, a w ostatnich latach przeszła dużą  metamorfozę, stając się dynamiczną częścią miasta z muzeami, restauracjami i przestrzeniami kulturalnymi. Natomiast samo muzeum jest poświęcone bogatej historii morskiej Islandii oraz jej kluczowej roli w kształtowaniu gospodarki, kultury i codziennego życia mieszkańców wyspy. Islandia, będąca jednym z najbardziej odizolowanych krajów na świecie, od wieków była ściśle związana z morzem. W związku z tym rybołówstwo, handel morski i eksploatacja zasobów morskich stały się podstawą jej przetrwania i rozwoju. Najciekawszymi wystawami są:

-Fishermen and the Sea (Rybacy i Morze). Ta wystawa ukazujące rozwój rybołówstwa, które od setek lat stanowiło fundament islandzkiej gospodarki. Poznamy ewolucję technik połowu, od prostych ręcznych metod używanych przez wczesnych osadników, po nowoczesne narzędzia stosowane w wielkoskalowym przemyśle rybnym. Na wystawie zobaczymy również różnorodne narzędzia rybackie, od tradycyjnych haczyków, sieci, aż po bardziej zaawansowane technologie, które pojawiły się w XX wieku. Oprócz tego poznamy historię budowy łodzi rybackich oraz techniki konserwacji ryb, które były kluczowe dla przetrwania islandzkich społeczności.

-Coast Guard and Rescue Missions (Straż Przybrzeżna i Misje Ratunkowe). Islandzka Straż Przybrzeżna (Landhelgisgæslan) odgrywała kluczową rolę w ochronie wód terytorialnych kraju oraz w ratowaniu życia na morzu. Ta wystawa poświęcona jest misjom ratunkowym, walkom z przemytnikami, a także ochronie rybołówstwa w obliczu międzynarodowych sporów o zasoby morskie, takich jak słynne „Wojny dorszowe” (Cod Wars) z Wielką Brytanią w latach 50. i 70. XX wieku. Obejrzymy tutaj liczne eksponaty związane z działalnością Straży Przybrzeżnej, a także dowiedziemy się, jak Islandia rozwijała swoje siły morskie, by chronić swoje wody i zasoby. Wystawa przedstawia również dramatyczne historie ratownicze, w których odwaga i determinacja islandzkich marynarzy często decydowały o życiu lub śmierci.

-From Poverty to Prosperity (Od Biedy do Dobrobytu). Ta wystawa pokazuje, jak rybołówstwo i zasoby morskie przyczyniły się do przekształcenia Islandii z biednego, odizolowanego kraju w nowoczesne i zamożne państwo. Podkreśla kluczową rolę eksportu ryb, który stał się głównym motorem rozwoju gospodarczego w XX wieku. Eksponaty ilustrują, jak Islandia ewoluowała z kraju zależnego od rolnictwa na naród, który zbudował swoją gospodarkę na rybołówstwie i eksporcie morskich zasobów. Na tej wystawie zobaczymy dokumenty, mapy i fotografie, które ilustrują zmieniającą się naturę islandzkiej gospodarki.

-Statek „Óðinn”. Wśród eksponatów na uwagę zasługuje statek Straży Przybrzeżnej o nazwie „Óðinn”. Ten okręt, który był w służbie od 1960 do 2006 roku, odegrał kluczową rolę podczas „Wojen dorszowych” z Wielką Brytanią, a także brał udział w wielu misjach ratunkowych na morzu. Możemy wejść na pokład „Óðinna”, zwiedzić jego wnętrze i zobaczyć, jak wyglądało życie na pokładzie statku patrolowego. Poznamy historię konfliktów o zasoby rybne, a także dowiemy się, jak Islandia walczyła o swoją niezależność gospodarczą na morzu.

.

Viðey Island (Viðeyjarstofa) 

Położona na zatoce Faxaflói, niedaleko wybrzeża Reykjaviku, Viðey jest największą wyspą w okolicy i odgrywała kluczową rolę w historii Islandii od czasów średniowiecza. Do Viðey możemy dotrzeć promem, który kursuje regularnie z przystani w Reykjaviku. Rejsy są krótkie i malownicze, a samo dopłynięcie na wyspę stanowi już atrakcyjne doświadczenie, szczególnie dla tych, którzy chcą zobaczyć Reykjavik z perspektywy morza.

Viðey ma długą i fascynującą historię, sięgającą co najmniej średniowiecza. W XIII wieku na wyspie powstał klasztor augustianów, który odgrywał kluczową rolę w życiu religijnym i kulturalnym Islandii. Klasztor Viðey był jednym z pierwszych tego typu na Islandii, a jego wpływ sięgał daleko poza wyspę, odgrywając ważną rolę w rozwoju piśmiennictwa i edukacji na wyspie. Jednak klasztor został zniszczony podczas reformacji w XVI wieku, kiedy Islandia, pod wpływem Danii, przyjęła protestantyzm, a klasztory zostały zlikwidowane.

Po reformacji, wyspa przez długi czas pozostawała opustoszała, aż do XVIII wieku, kiedy islandzki duński urzędnik i przedsiębiorca, Skúli Magnússon, znany jako „ojciec Reykjaviku”, postanowił przekształcić ją na centrum administracyjne i przemysłowe. W 1755 roku Skúli zbudował na Viðey jeden z najstarszych kamiennych budynków na Islandii – Viðeyjarstofa.

Viðeyjarstofa jest jednym z najważniejszych historycznych budynków na Islandii. Budynek reprezentuje charakterystyczny dla XVIII wieku styl architektoniczny, który łączy elementy islandzkie z duńskimi wpływami. Dom służył jako rezydencja Skúliego Magnússona, a także jako centrum administracyjne, z którego zarządzał swoimi przedsięwzięciami przemysłowymi i społecznymi. Obecnie Viðeyjarstofa została odrestaurowana i pełni rolę muzeum oraz restauracji, gdzie dowiemy się wiele o historii wyspy i samego Reykjaviku. W muzeum obejrzymy również  liczne wystawy poświęcone historii Viðey oraz życiu Skúliego Magnússona. 

Kolejnym z elementów wyspy Viðey jest obecność współczesnych instalacji artystycznych, które dodają miejscu dodatkowego wymiaru kulturalnego. Najbardziej znanym dziełem sztuki na wyspie jest Imagine Peace Tower, zaprojektowana przez Yoko Ono jako hołd dla jej zmarłego męża, Johna Lennona, i jego przesłania pokoju.

Imagine Peace Tower, to monumentalna instalacja świetlna, która została odsłonięta 9 października 2007 roku, w dniu urodzin Johna Lennona. Składa się ona z potężnego strumienia światła, który jest emitowany z prostokątnej kamiennej studni, na której wyryto słowa „Imagine Peace” w 24 językach. Instalacja świeci każdego roku od 9 października (urodzin Lennona) do 8 grudnia (rocznicy jego śmierci), a także w wybrane inne dni, takie jak Nowy Rok czy równonoc wiosenna. Yoko Ono opisała Imagine Peace Tower jako „wieczny płomień, który wysyła przesłanie pokoju do całego świata”. Instalacja, widoczna z daleka, jest potężnym symbolem, który przyciąga ludzi z całego świata, a także miejscem refleksji nad ideą pokoju i jedności.

Drugą znaną instalacją artystyczną na Viðey są “Milestones” (Áfangar) autorstwa amerykańskiego artysty Richarda Serr’y. Składają się one z serii prostych, pionowych bloków bazaltu, rozmieszczonych w różnych miejscach na wyspie. Milestones zostały zainstalowane w 1990 roku i stanowią wyjątkowy przykład dialogu sztuki współczesnej z surowym, islandzkim krajobrazem. Bloki, umieszczone w różnych miejscach, mają na celu nawiązanie do starożytnych miejsc kultu i dawnej architektury Islandii, ale jednocześnie są hołdem dla naturalnego piękna wyspy.

Imagine Peace Tower

.

Saga Museum

Muzeum, położone również na wyspie Viðey, przybliży nam kluczowe momenty z sag islandzkich – legendarnych opowieści, które kształtowały kulturę i historię narodu. Muzeum powstało z myślą o tym, aby zarówno mieszkańcy, jak i turyści mogli w ciekawy i przystępny sposób poznać historie, które wpłynęły na kształtowanie się islandzkiej kultury. 

Saga Museum oferuje wyjątkowe doświadczenie dzięki swoim szczegółowym, realistycznym rekonstrukcjom kluczowych scen z islandzkich sag. Wewnątrz muzeum znajdziemy liczne woskowe figury, które zostały wykonane z niezwykłą precyzją. Odzież, zbroje i narzędzia, które noszą postacie, są autentyczne i zostały zrekonstruowane na podstawie badań archeologicznych. Figurami przedstawiającymi kluczowe postacie zajęli się najlepsi specjaliści, dbając o autentyczność nawet w najdrobniejszych szczegółach, takich jak fryzury czy uzbrojenie.

Instytucja skupia się na przedstawieniu kluczowych wydarzeń z islandzkiej historii, a także mitycznych opowieści, które są częścią sag. Każda sala muzeum przedstawia inną scenę, przenosząc odwiedzających w różne momenty historyczne:

-Osadnictwo Islandii. Muzeum przedstawia przybycie pierwszych osadników w IX wieku, w tym postać Ingólfura Arnarsona, uważanego za pierwszego osadnika Reykjaviku.

-Alþingi. Odtworzona jest także scena założenia islandzkiego parlamentu (Althingu) w 930 roku, który jest jednym z najstarszych parlamentów na świecie.

-Chrystianianizacja Islandii. Saga Museum dokumentuje również moment przejścia Islandii na chrześcijaństwo, które miało miejsce w 1000 roku, w trakcie dramatycznej debaty na Thingvellir.

-Eryk Czerwony. Jeden z najbardziej znanych wikingów, Erik Czerwony, który opuścił Islandię po wygnaniu i odkrył Grenlandię, także ma swoje miejsce w narracji muzeum.

-Zabójstwo Snorriego Sturlusona. Muzeum przedstawia również tragiczną śmierć Snorriego Sturlusona, wybitnego historyka i pisarza sag, który zginął w wyniku politycznych intryg w XIII wieku.

Muzeum stawia na interaktywność, będziemy mogli na przykład przymierzyć repliki zbroi i odzieży z epoki oraz uczestniczyć w różnych aktywnościach, w tym w walce na miecze. Natomiast podczas wędrówki przez różne sceny z sag, towarzyszy narracja, która w przystępny sposób opowiada o wydarzeniach i postaciach. W trakcie zwiedzania otrzymuje się także audioprzewodnik, który dostępny jest w wielu językach, w tym polskim. 

Wiele z sag islandzkich, takich jak Saga o Egilu, Saga o Njalu czy Saga o Snorrim Sturlusonie, stało się inspiracją dla wielu dzieł literackich na całym świecie. Islandczycy są dumni z dziedzictwa sag, które przetrwały wieki i do dziś są przekazywane z pokolenia na pokolenie, a muzeum jest miejscem, które podtrzymuje tę tradycję.

.

Muzeum Fotografii w Reykjaviku (Ljósmyndasafn Reykjavíkur)

Muzeum znajduje się w malowniczej dzielnicy Hafnarhús. Placówka ta jest wyjątkowa, ponieważ skupia się na dokumentowaniu i prezentowaniu bogatej historii fotografii islandzkiej, a jednocześnie otwiera się na współczesnych artystów i trendy w fotografii globalnej.

Kolekcja Muzeum Fotografii w Reykjaviku liczy obecnie kilka milionów fotografii. Większość z nich, to prace islandzkich fotografów, którzy dokumentowali życie codzienne, krajobrazy i zmieniającą się naturę Islandii na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Są to zarówno zdjęcia amatorskie, jak i profesjonalne, wykonane przez uznanych artystów, które mają ogromną wartość historyczną, kulturalną i artystyczną. 

Fotografie ukazują zarówno wielkie wydarzenia historyczne, jak i intymne momenty z życia zwykłych Islandczyków. W kolekcji znajdują się także zdjęcia krajobrazowe, które dokumentują niepowtarzalne piękno surowej islandzkiej natury – wulkanów, lodowców, gorących źródeł i dzikich wybrzeży.

Wystawy czasowe często zmieniają się i obejmują prace zarówno uznanych, jak i wschodzących fotografów z Islandii oraz z zagranicy. Muzeum skupia się na nowoczesnych trendach w fotografii, eksplorując różnorodne techniki i style, takie jak fotografia cyfrowa, eksperymentalna, dokumentalna i konceptualna. Często poruszane są tematy związane z tożsamością, środowiskiem naturalnym, zmianami klimatycznymi oraz relacjami społecznymi.

Muzeum Fotografii w Reykjaviku jest również zaangażowane w różne innowacyjne projekty związane z digitalizacją i udostępnianiem fotografii w internecie. Wiele z historycznych zdjęć zostało  udostępnionych online, co umożliwia dostęp do nich z dowolnego miejsca na świecie. 

.

Laugardalslaug

Jest to największy i najbardziej popularny kompleks basenowy w Reykjaviku, będący jednym z najważniejszych punktów rekreacyjnych dla mieszkańców oraz turystów odwiedzających stolicę Islandii. Znajduje się w dzielnicy Laugardalur, w której poza basenem można znaleźć także inne atrakcje, takie jak Laugardalur Park, ogród zoologiczny oraz stadion piłkarski. Kąpiele w basenach hydrotermalnych są integralną częścią islandzkiej kultury, a Laugardalslaug jest jednym z najważniejszych ośrodków, w którym można poczuć ten unikalny klimat.

Laugardalslaug został otwarty w 1968 roku, stając się częścią szerokiej oferty rekreacyjnej dzielnicy Laugardalur. Nazwa „Laugardalur” oznacza „Dolina Gorących Źródeł” i nawiązuje do historycznego znaczenia tego miejsca, gdzie przed wiekami mieszkańcy Reykjaviku wykorzystywali naturalne źródła gorącej wody do prania ubrań. Wraz z rozwojem Reykjaviku, naturalne źródła stały się jednym z kluczowych zasobów energii geotermalnej, która dziś zasila cały system miejskich basenów i łaźni.

Centralnym punktem Laugardalslaug jest duży basen odkryty o długości 50 metrów, podgrzewany przez wodę geotermalną. Temperatury wody w basenie głównym utrzymują się na poziomie 28-29°C, co sprawia, że jest idealnym miejscem do pływania, nawet w chłodniejsze dni. Basen ten jest używany zarówno do pływania rekreacyjnego, jak i do organizacji zawodów sportowych.

Dla osób preferujących bardziej relaksujący pobyt, Laugardalslaug oferuje również kilka mniejszych basenów z cieplejszą wodą, gdzie można odprężyć się w temperaturach od 38 do 42°C. Te baseny są idealne do długich, leniwych kąpieli, szczególnie popularnych zimą, kiedy kontrast pomiędzy chłodnym powietrzem a gorącą wodą sprawia, że doświadczenie jest niezwykle przyjemne.

Laugardalslaug stanowi także świetne miejsce dla rodzin z dziećmi. Znajduje się tutaj specjalnie zaprojektowany basen dla najmłodszych, w którym woda jest znacznie płytsza i cieplejsza, co zapewnia bezpieczne i komfortowe warunki do zabawy. Basen dziecięcy wyposażony jest w zjeżdżalnie, wodospady i fontanny, które dostarczają maluchom mnóstwo frajdy.

Jeśli pragniemy relaksu, znajdziemy też liczne jacuzzi i wanny z hydromasażem, które są zasilane przez gorące źródła geotermalne. Temperatura w jacuzzi wynosi od 38 do 42°C, a woda pochodzi bezpośrednio z wnętrza Ziemi. W zimowe dni gorące wanny stają się szczególnie popularne, a połączenie ciepła wody z zimnym powietrzem daje niezapomniane wrażenia.

Na terenie kompleksu znajdziemy również saunę i łaźnię parową. Wizyta w saunie stanowi tradycyjny element islandzkiej kultury wellness, która skupia się na regeneracji ciała i umysłu poprzez korzystanie z naturalnych zasobów.

Laugardalslaug oferuje również mniejszy basen kryty, który jest idealny w przypadku niesprzyjającej pogody. Kryty basen posiada własne jacuzzi i strefy relaksu, co pozwala na korzystanie z basenu przez cały rok, niezależnie od warunków atmosferycznych.

Kąpiele w basenach zasilanych geotermalnymi wodami nie tylko relaksują, ale także przynoszą wiele korzyści zdrowotnych. Wody geotermalne są bogate w minerały, takie jak krzemionka, siarka czy wapń, które mogą wspomagać regenerację skóry, zmniejszać napięcie mięśniowe oraz poprawiać krążenie. Regularne kąpiele w gorących źródłach mogą również pomagać w łagodzeniu objawów chorób stawów i mięśni, co czyni je częstym wyborem dla osób cierpiących na bóle reumatyczne.

Basen z gorącą wodą – idealny na zimowe dni

Perlan

Zlokalizowane na wzgórzu Öskjuhlíð, skąd rozpościera się panoramiczny widok na całą stolicę Islandii, Perlan jest wspaniałym miejscem, aby poznać bogatą historię i naturę Islandii. Perlan, co po islandzku oznacza „perła”, został zbudowany w 1991 roku. Co ciekawe, oryginalnie nie był to kompleks muzealno-wystawowy, ale nowoczesna stacja ciepłownicza. Z czasem jednak budynek przekształcono w centrum muzealne i wystawowe poświęcone islandzkiej przyrodzie.

Perlan oferuje różnorodne wystawy i atrakcje, które pozwalają lepiej zrozumieć unikalną naturę Islandii. Znajdziemy tam zarówno eksponaty dotyczące geologii wyspy, jak i symulacje ekstremalnych zjawisk pogodowych. To doskonałe miejsce zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci, oferujące interaktywne doświadczenia, które angażują i edukują.

-Lodowiec i jaskinia lodowa. Wielką atrakcją jest realistyczna replika lodowca, a także wewnętrzna lodowa jaskinia. Ta jedyna w swoim rodzaju wystawa pozwala poczuć, jak wygląda podróż przez prawdziwy lodowiec. Jaskinia została zbudowana z około 350 ton prawdziwego śniegu i lodu, a jej wnętrze naśladuje warstwy lodowca, jakie można znaleźć w naturze. Wewnątrz jaskini dowiemy się, jak powstają lodowce oraz jakie ślady przeszłości zapisane są w ich wnętrzu. Wystawa porusza również problem zmian klimatycznych i ich wpływu na lodowce Islandii i całego świata.

-Wystawa „Człowiek i przyroda”. Ta wystawa pozwala odkryć złożone i czasami trudne relacje między człowiekiem a przyrodą na Islandii. Islandczycy od wieków musieli przystosować się do surowych warunków naturalnych, takich jak wulkany, trzęsienia ziemi, erupcje geotermalne i gwałtowne zmiany klimatyczne. Wystawa ukazuje, jak ludzie żyli i rozwijali się w harmonii (i czasami w konflikcie) z otaczającą ich dziką przyrodą. Wystawa obejmuje także historię eksploracji Islandii i przedstawia różne aspekty przyrodnicze wyspy, od jej geologii po florę i faunę. Liczne eksponaty pozwalają odwiedzającym zobaczyć i zrozumieć, jak wulkaniczne erupcje kształtują krajobraz wyspy, jak rozwijają się geotermalne źródła energii oraz jakie wyzwania stoją przed Islandią w kontekście zmian klimatycznych.

-Planetarium „Wonders of Iceland”. Kolejną wspaniałą atrakcją Perlanu jest planetarium, które oferuje wyjątkowe doświadczenia wizualne, pozwalając poznać cuda islandzkiego nieba. W centrum tej wystawy znajduje się niesamowita prezentacja zorzy polarnej (Aurora Borealis), z którą Islandia jest szczególnie kojarzona. Multimedialne show w planetarium prezentuje wspaniałe zjawiska zorzy, które można podziwiać na niebie nad Islandią w miesiącach zimowych. Ponadto dowiemy się jak to zjawisko powstaje, co wpływa na jego intensywność i dlaczego Islandia jest jednym z najlepszych miejsc na świecie, aby je obserwować.

-Wystawa „Siły Natury”. Islandia jako wyspa w dużej mierze została ukształtowana przez siły natury – trzęsienia ziemi, erupcje wulkaniczne i działalność lodowców. Będziemy mogli poczuć symulacje trzęsień ziemi, poznać procesy wulkaniczne i dowiedzieć się, jak zmieniał się krajobraz Islandii na przestrzeni tysięcy lat. Wystawa prezentuje również najnowsze badania nad Eyjafjallajökull – słynnym wulkanie, którego erupcja w 2010 roku zakłóciła ruch lotniczy w całej Europie. Poprzez realistyczne symulacje zrozumiemy dynamikę erupcji wulkanicznych oraz ich wpływ na życie w Islandii i na całym świecie.

-Ogród botaniczny. Polecam również odwiedzić ogród botaniczny, który znajduje się wewnątrz szklanej kopuły. Ogród ten prezentuje różnorodne rośliny, zarówno te rodzime dla Islandii, jak i egzotyczne, które są hodowane w sztucznie stworzonych, kontrolowanych warunkach klimatycznych. 

Na szczycie Perlanu znajduje się obrotowa restauracja, która oferuje świetny widok na Reykjavik i okoliczne krajobrazy. Restauracja powoli obraca się wokół własnej osi, w ciągu około jednej godziny. Oprócz restauracji warto też wejść na taras widokowy, będący świetnym miejscem, aby podziwiać zorze polarne lub zachody słońca.

Budynek Planetarium

Sólfar (Podróżnik Słońca)

Rzeźba została wykonana ze stali nierdzewnej i umieszczona na kamiennej platformie wzdłuż nabrzeża, skąd rozciąga się widok na zatokę Faxaflói oraz góry, w tym masyw górski Esja. Choć Sólfar na pierwszy rzut oka wygląda jak łódź, rzeźba nie jest dosłownym przedstawieniem wikingowskiego statku. Artysta (Jón Gunnar Árnason) pragnął, aby była ona bardziej metaforycznym dziełem, które oddaje hołd duchowi odkrywania, podróży w nieznane oraz ludzkiej tęsknocie za nowymi horyzontami. Rzeźba, przypominająca kształtem łódź, reprezentuje marzenia o podróży do odległych miejsc, o wolności i nadziei na lepszą przyszłość. Sólfar symbolizuje również podróż życia i odkrywanie nieznanych aspektów egzystencji.

W opisie rzeźby artysta zaznaczył, że Podróżnik Słońca to nie tylko odniesienie do przeszłości Islandii i jej odkrywców, ale również głęboko zakorzeniona ludzka potrzeba eksploracji, zarówno dosłownej, jak i metaforycznej. Sólfar jest wyrazem optymizmu, nadziei i wiary w przyszłość, podobnie jak łodzie odkrywców, które wyruszały w poszukiwaniu nowych lądów, stawiając czoła nieznanemu.

Kształt rzeźby przypomina zarys łodzi z długim, elegancko wygiętym dziobem i rozciągającymi się „żebrami” statku, co przywodzi na myśl strukturę drewnianych statków wikingów. W rzeczywistości jednak “Sólfar”, to abstrakcyjna forma, która nie ma na celu wiernego odzwierciedlenia konkretnego typu statku, lecz stanowi bardziej symboliczną interpretację podróży i odkrywania.

Sólfar został umiejscowiony w jednym z najbardziej malowniczych punktów Reykjaviku – na nadmorskim bulwarze Sæbraut, który biegnie wzdłuż wybrzeża. Z tej lokalizacji możemy podziwiać wspaniałe widoki na morze, góry i niebo, co dodaje rzeźbie dodatkowej warstwy znaczeniowej, łącząc ją z otaczającą przyrodą.

Rzeźba stoi twarzą do zachodu słońca, co szczególnie latem, podczas “białych nocy”, tworzy niezwykle widowiskowe efekty wizualne. Słońce odbijające się od lustrzanej powierzchni stali, w połączeniu z niepowtarzalnym islandzkim światłem, nadaje rzeźbie niemal mistyczny wygląd. Również zimą, gdy zorza polarna rozświetla nocne niebo, Sólfar przyciąga fotografów i turystów, pragnących uchwycić piękno tego miejsca.

Choć Jón Gunnar Árnason opisał swoje dzieło jako wyraz nadziei i podróży, rzeźba jest również przedmiotem innych interpretacji. Dla jednych Sólfar jest odwołaniem do ery wikingów i ich odkrywczych wypraw, co stanowi istotną część islandzkiej historii. Inni widzą w niej symbol ludzkiej tęsknoty za nieznanym, za marzeniami o podróżach w miejsca, gdzie wcześniej nie dotarliśmy. Sólfar może być również interpretowany w kontekście islandzkiego związku z naturą i oceanem. Islandczycy od wieków byli związani z morzem, a łodzie i statki odgrywały kluczową rolę w ich codziennym życiu, zarówno jako środek transportu, jak i narzędzie do połowów. Rzeźba, choć abstrakcyjna, przywołuje te historyczne i kulturowe odniesienia, stając się przypomnieniem o znaczeniu morza w życiu Islandczyków.

Sólfar stał się nie tylko symbolem Reykjaviku, ale również wpłynął na kulturę popularną. Wykorzystywany jest jako tło dla sesji zdjęciowych, filmów, reklam oraz licznych projektów artystycznych. Ze względu na swoje znaczenie i piękno, Sólfar pojawia się również w licznych pracach fotograficznych, a jego wizerunek często zdobi okładki książek i albumów muzycznych, związanych z Islandią.

Sólfar z widokiem na morze

Icelandic Phallological Museum w Reykjaviku – Najdziwniejsze muzeum świata?

Niewątpliwie jest to jedno z najbardziej nietypowych i intrygujących miejsc w Islandii. To jedyne muzeum na świecie poświęcone wyłącznie fallusom – męskim narządom rozrodczym. Mimo, że brzmi to nietypowo i nieco kontrowersyjnie, muzeum cieszy się ogromnym zainteresowaniem turystów z całego świata, oferując zarówno edukacyjne, jak i humorystyczne podejście do tematu.

Sigurður Hjartarson, założyciel muzeum, od wczesnych lat młodości był zainteresowany badaniem biologii, a jego pasją stała się zoologia. Pierwszy eksponat, jaki zdobył, pochodził od byka, którego żołądek musiał samodzielnie opracować podczas pracy na farmie. To wydarzenie zapoczątkowało jego fascynację fallologią – nauką zajmującą się badaniem męskich narządów rozrodczych. Z biegiem czasu Sigurður postanowił zebrać jak najwięcej eksponatów i udostępnić je szerszej publiczności.

W 1997 roku w małym budynku w Reykjaviku otworzył muzeum, które stało się jednym z najbardziej nietypowych na świecie. Początkowo kolekcja składała się głównie z okazów fallusów pochodzących od lokalnych zwierząt, ale z czasem zaczęła obejmować także bardziej egzotyczne okazy z całego świata. W miarę wzrostu zainteresowania, muzeum przeniosło się do większych pomieszczeń, aby pomieścić stale rosnącą kolekcję.

Kolekcja Icelandic Phallological Museum zawiera ponad 280 eksponatów pochodzących z różnych gatunków zwierząt. Znajdują się tam zarówno prawdziwe fallusy, jak i modele i repliki, które przedstawiają różnorodność form i rozmiarów narządów męskich w królestwie zwierząt. Wśród eksponatów znajdują się między innymi:

-Ssaki morskie. Muzeum posiada wyjątkowo bogatą kolekcję fallusów pochodzących od wielorybów, fok i delfinów. Wyjątkowym eksponatem jest fallus płetwala błękitnego, który mierzy prawie dwa metry długości. 

-Ssaki lądowe. Muzeum posiada także fallusy różnych gatunków ssaków lądowych, w tym niedźwiedzi polarnych, reniferów i wilków. Część kolekcji obejmuje również eksponaty pochodzące z mniej znanych zwierząt, takich jak szczury czy myszy.

-Ptaki, ryby i gady. Choć te grupy zwierząt nie są reprezentowane w tak dużej liczbie jak ssaki, muzeum posiada także kilka przykładów fallusów pochodzących od tych gatunków.

-Ludzki eksponat. Jednym z najbardziej kontrowersyjnych i najbardziej oczekiwanych momentów w historii muzeum było zdobycie ludzkiego fallusa. Po wielu latach starań, w 2011 roku muzeum otrzymało darowiznę od islandzkiego darczyńcy, co wywołało ogromne zainteresowanie mediów na całym świecie.

Oprócz naturalnych eksponatów, w muzeum znajdują się również liczne dzieła sztuki i przedmioty inspirowane fallusami. Znajdziemy tam rzeźby, obrazy, a nawet zabawne przedmioty codziennego użytku, które nawiązują do tematu fallologii.

Chociaż Icelandic Phallological Museum może wydawać się nieco kontrowersyjne, podejście do tematu jest naukowe i edukacyjne. Muzeum stawia sobie za cel nie tylko zaspokajanie ciekawości turystów, ale także edukowanie na temat biologii, ewolucji i różnorodności natury. Każdy eksponat jest szczegółowo opisany. W muzeum poznamy również ciekawostki na temat seksualności w królestwie zwierząt. Przykłady różnorodnych zachowań godowych i reprodukcyjnych zwierząt, takich jak na przykład rywalizacja samców o samice, dostarczają fascynujących informacji.

Muzeum ma również wyraźny aspekt humorystyczny, przyciągający turystów. Liczne eksponaty, zwłaszcza te artystyczne i wykonane na zamówienie, są przedstawione w lekki i zabawny sposób. Znajdziemy tam przedmioty, które celowo podkreślają absurdalność i zabawność tematu. Humorystyczne podejście widoczne jest również w sklepie z pamiątkami, gdzie możemy nabyć zabawne gadżety nawiązujące do tematyki muzeum, takie jak breloczki, koszulki, a nawet kubki w kształcie fallusów. 

.

Latarnia morska Grótta

Chociaż Grótta znajduje się zaledwie kilka kilometrów od centrum Reykjaviku, oferuje zupełnie inne doświadczenie niż tętniące życiem miasto – miejsce spokoju, ciszy i wspaniałych krajobrazów.

Latarnia jest usytuowana na małej wysepce o tej samej nazwie, tuż przy brzegu półwyspu Seltjarnarnes, najbardziej wysuniętej na zachód częścią Reykjaviku. Wokół latarni rozciągają się rozległe plaże, skaliste wybrzeża i niewielkie, malownicze laguny.

Latarnia morska Grótta jest charakterystyczną, stożkową konstrukcją o prostym, minimalistycznym designie, który doskonale wpisuje się w surowy, islandzki krajobraz. Wysepka Grótta, na której znajduje się latarnia, jest dostępna pieszo jedynie w czasie odpływu, kiedy odsłania się naturalna ścieżka z piasku i kamieni, prowadząca z lądu na wyspę. 

Otoczenie latarni Grótta jest ważnym siedliskiem dla licznych gatunków ptaków morskich, a cały rejon jest objęty ochroną jako rezerwat przyrody. Wyspa i pobliskie obszary są zamieszkiwane przez ptaki lęgowe, takie jak rybitwy, mewy, edredony oraz ostrygojady. Wiosną i latem zobaczymy tutaj tysiące ptaków, które przylatują na te tereny, aby składać jaja i wychowywać swoje młode. Jednak w sezonie lęgowym (zazwyczaj od maja do końca lipca) dostęp do samej wysepki jest ograniczony, aby nie zakłócać spokoju ptaków. W tym okresie teren wokół latarni jest zamknięty, ale nadal można cieszyć się spacerami wzdłuż plaży i obserwować ptaki z bezpiecznej odległości.

Grótta jest kolejnym świetnym miejscem na obserwację zorzy polarnej, zwłaszcza w miesiącach zimowych, Ze względu na położenie z dala od miejskich świateł, Grótta jest jednym z najlepszych miejsc w Reykjaviku do obserwacji tego niesamowitego zjawiska. Krajobraz wokół latarni, ze skalistymi wybrzeżami, ciemnymi wodami oceanu i ośnieżonymi górami w tle, tworzy malownicze i magiczne tło dla tego spektaklu natury. 

W bliskim sąsiedztwie latarni Grótta znajduje się niewielkie “ciepłe źródło”, które jest popularnym miejscem relaksu. Choć nie jest to duży basen termalny, jak w przypadku bardziej znanych miejsc na Islandii, takich jak Błękitna Laguna, to jednak zapewnia przyjemne, ciepłe kąpiele dla stóp. Zlokalizowane tuż przy plaży, źródło oferuje doskonałą okazję do rozgrzania się po spacerze w chłodnym islandzkim wietrze, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.

Latarnia Grótta

Kópavogur Art Museum – Gerðarsafn

Jest to nowoczesne muzeum sztuki współczesnej, położone w Kópavogur, tuż obok Reykjaviku. Instytucja nosi imię Gerður Helgadóttir, jednej z najważniejszych islandzkich artystek XX wieku. Muzeum zostało utworzone w celu uhonorowania jej twórczości i dziedzictwa, a wiele z jej prac stanowi część stałej kolekcji muzeum.

Gerður Helgadóttir była pionierką w dziedzinie rzeźby i sztuki monumentalnej, a jej prace obejmują zarówno rzeźby, jak i mozaiki, witraże i wiele innych form sztuki współczesnej.  Twórczość artystki charakteryzowała się innowacyjnym podejściem do formy i materiału, a jej dzieła są niezwykle zróżnicowane, od małych, abstrakcyjnych rzeźb po wielkie instalacje.

Budynek Kópavogur Art Museum znajduje się  w centrum miasta, niedaleko innych ważnych instytucji kulturalnych i oświatowych. Muzeum jest również otoczone zielonymi terenami, co stwarza przyjemną przestrzeń dla zwiedzających.

Centralnym punktem stałej ekspozycji są oczywiście dzieła Gerður Helgadóttir. Prace te obejmują zarówno jej wczesne rzeźby, jak i bardziej dojrzałe dzieła, które miały duży wpływ na rozwój islandzkiej sztuki współczesnej. Oprócz prac Gerður, muzeum gromadzi także prace innych islandzkich artystów oraz organizuje regularne wystawy czasowe, prezentujące zarówno lokalnych, jak i międzynarodowych twórców.

Muzeum prezentuje szeroki wachlarz dzieł sztuki, w tym rzeźby, malarstwo, instalacje, wideo i fotografie. Wystawy organizowane w muzeum często koncentrują się na współczesnych problemach społecznych, kulturowych i ekologicznych i często są wzbogacane o ciekawe wykłady.

Bardzo ciekawe są również wystawy czasowe, które wprowadzają w nowe kierunki w sztuce współczesnej. Wystawy te korzystają z najnowocześniejszych technik, więc często obejmują prace wideo, instalacje interaktywne oraz sztukę multimedialną. Innym ciekawym wydarzeniem organizowanym przez muzeum są noce muzeów, podczas których będziemy mieli okazję odkrywać sztukę w nocnej atmosferze z mnóstwem dodatkowych atrakcji.

.