Wilno – Podróż do perły Kresów

Stare Miasto 

Zwiedzanie Wilna zacznijmy od Starego Miasta, wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest to jedna z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych starówek w Europie Środkowej, na której znajdziemy wiele zabytków świadczących o bogatych dziejach miasta oraz o wpływach różnych kultur.

Centralnym punktem Starego Miasta jest Rynek Główny, otoczony pięknymi kamienicami, które reprezentują różne style architektoniczne – od gotyku, przez renesans, barok, aż po klasycyzm. Natomiast w sercu rynku stoi Ratusz, który od wieków pełnił funkcje administracyjne, a dziś jest miejscem wystaw i koncertów.

Nie możemy też pominąć artystycznego życia Starego Miasta. Wilno jest znane ze swoich licznych galerii sztuki, małych teatrów i sal koncertowych. W ciągu roku odbywa się tu wiele festiwali, wystaw i wydarzeń kulturalnych, które przyciągają artystów i turystów z całego świata.

Stare Miasto to także miejsce, gdzie można skosztować litewskiej kuchni w licznych restauracjach i kawiarniach. Warto spróbować tradycyjnych potraw, takich jak cepeliny, kibiny czy litewski chłodnik, a także lokalnych wypieków i słodkości.

Kolejnym ważnym punktem jest Uniwersytet Wileński, założony w 1579 roku. To jedna z najstarszych uczelni w Europie Wschodniej, której kompleks budynków jest przykładem doskonałej architektury renesansowej. Warto odwiedzić jego dziedzińce, a także Uniwersytecki Kościół św. Jana, który zachwyca barokowym wnętrzem i najwyższą dzwonnicą w Wilnie.

Ulica na Starym Mieście

Kościół św. Anny (Šv. Onos bažnyčia) 

Spacerując po wąskich, brukowanych uliczkach Starego Miasta, możemy podziwiać liczne kościoły. Jednym z nich jest kościół św. Anny, przyciągający uwagę swoją misterną, czerwoną fasadą z cegły. 

Architektura świątyni jest przykładem późnogotyckiego stylu, znanego jako gotyk flamandzki. Charakteryzują go smukłe wieżyczki, liczne łuki oraz bogato zdobione ornamenty. Legenda głosi, że wygląd kościoła świętej Anny tak bardzo zachwycił Napoleona Bonaparte, że chciał przenieść świątynię do Paryża. Historia ta, choć niepotwierdzona, podkreśla wyjątkowość i piękno tej gotyckiej budowli. Fasada kościoła św. Anny jest uważana za jedno z najdoskonalszych dzieł gotyckiej architektury na świecie, a jej unikalny charakter sprawia, że jest rozpoznawalna na całym świecie.

Wnętrze świątyni jest równie imponujące co jej zewnętrzna strona. Wysokie sklepienia, kolumny i witraże tworzą atmosferę skupienia i duchowego wzniesienia. Warto zwrócić uwagę na ołtarz główny oraz boczne kaplice, które zdobią rzeźby i obrazy o wysokiej wartości artystycznej.

Kościół świętej Anny

Klasztor Bernardynów oraz Kościół św. Franciszka i św. Bernarda 

Otoczenie kościoła św. Anny jest równie urokliwe. W sąsiedztwie znajduje się bowiem Klasztor Bernardynów oraz Kościół św. Franciszka i św. Bernarda, tworząc razem zespół architektoniczny

Sama świątynia wyróżnia się swoją trójnawową strukturą, z wysokimi sklepieniami i filarami. Choć z zewnątrz świątynia może wydawać się skromna, wewnątrz możemy podziwiać liczne ołtarze, rzeźby i malowidła, przedstawiające sceny biblijne i postacie świętych.

Natomiast Klasztor Bernardynów ma swoje korzenie w XV wieku, kiedy to zakon bernardynów, będący odłamem franciszkanów, zaczął swoją działalność w Wilnie. Dzięki wsparciu księcia Kazimierza Jagiellończyka, powstał tutaj pierwszy drewniany kościół, który z czasem został zastąpiony przez murowaną świątynię. To właśnie ten budynek, zbudowany w stylu późnogotyckim z elementami renesansowymi, możemy podziwiać do dziś.

Dzisiaj Klasztor jest nie tylko miejscem kultu religijnego, ale także ważnym punktem turystycznym i kulturalnym na mapie Wilna. Regularnie odbywają się tu koncerty muzyki sakralnej, wystawy i inne wydarzenia, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Możemy zwiedzić zarówno kościół, jak i teren klasztorny, odkrywając piękno i historię tego miejsca.

Ponadto jeśli szukasz chwili wytchnienia, odwiedź ogród klasztorny, który oferuje spokojne miejsce do refleksji i odpoczynku.

Plac Katedralny w Wilnie (Katedros aikštė) 

Podczas wędrówki po Starym Mieście gorąco polecam wybrać się na Plac Katedralny. Już w czasach przedchrześcijańskich stanowił on pogańskie miejsce kultu, zanim został przekształcone w centrum chrześcijańskie. Miejsce to przeszło przez liczne zmiany w ciągu wieków co możemy zauważyć w architekturze otaczających budynków.

Dzisiaj jest to miejsce licznych wydarzeń kulturalnych i społecznych. Przez cały rok odbywają się tutaj przeróżne eventy, takie jak na przykład obchody nocy świętojańskiej (znanej jako Joninės), kiedy to plac zapełnia się tańcami, muzyką i ogniskami.

Z Placem Katedralnym jest związany pewien przesąd. Znajduje się tutaj bowiem mały, niepozorny kafelek, który stał się legendą. Mówi się, że jeśli staniesz na nim, zamkniesz oczy i obrócisz się trzy razy, myśląc o swoim życzeniu, to się ono spełni. Ten mały rytuał przyciąga zarówno turystów, jak i miejscowych, chcących wypróbować swoje szczęście

Plac Katedralny i Katedra w oddali

Katedra św. Stanisława i św. Władysława (Katedra Wileńska)

Plac Katedralny wziął swoją nazwę od zlokalizowanej przy nim Katedry Wileńskiej. 

Jak wcześniej wspomniałem, świątynia stała na tym miejscu już w czasach przedchrześcijańskich, kiedy to Litwini oddawali cześć swoim pogańskim bóstwom. Na miejscu dzisiejszej świątyni powstało i zostało zburzone wiele różnych świątyń, a obecna katedra, zbudowana w stylu klasycystycznym, powstała na początku XIX wieku.

Katedra św. Stanisława zwraca na siebie uwagę swoim wyglądem zewnętrznym z kolumnadą, która przywodzi na myśl starożytne budowle greckie i rzymskie. Nad wejściem do katedry stoi posąg św. Stanisława, patrona Polski i Litwy, co podkreśla historyczne więzi łączące oba kraje. Natomiast w środku znajdziemy 11 kaplic, z których każda wyróżnia się bogatą dekoracją i unikalnymi elementami architektonicznymi. 

Warto też zwrócić uwagę na piękne freski i rzeźby, które zdobią wnętrza, a także na witraże, które nadają świątyni wyjątkowego charakteru.

Szczególną uwagę przyciąga Kaplica Świętego Kazimierza, gdzie znajduje się srebrny sarkofag z relikwiami świętego.

Natomiast w kryptach katedry spoczywa wiele znanych postaci historycznych, w tym wielkich książąt litewskich, królów Polski oraz biskupów wileńskich. Wśród pochowanych możemy wyróżnić Aleksandra Jagiellończyka i jego żonę Helenę, króla Polski Władysława IV Wazę oraz jego żonę Cecylię.

Na koniec zwiedzania polecam wejść na szczyt dzwonnicy, która oferuje wspaniałe widoki na Stare Miasto i okoliczne tereny. Dzwonnica była kiedyś częścią systemu obronnego miasta i do dziś jest jedną z najważniejszych wież widokowych w Wilnie. Dzwonnica jest dostępna od poniedziałku do soboty o godzinach 10-18. Bilet wstępu kosztuje 6€, ale uczniowie i niepełnosprawni korzystają z ulgowego wejścia za 4€.

Dzwonnica Katedry

Pałac Wielkich Książąt Litewskich

Bezpośrednio obok Katedry Wileńskiej stoi piękny Pałac Wielkich Książąt Litewskich.

Budynek stanowił miejsce narad wielkich książąt litewskich, a także różnego rodzaju ceremonii i uroczystości. Właśnie tutaj podejmowano decyzje kluczowe dla losów Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a także organizowano spotkania dyplomatyczne z przedstawicielami innych państw.

Współczesny Pałac pełni rolę muzeum, w którym prezentowane są różnorodne wystawy związane z historią i kulturą Litwy. Ekspozycje obejmują zarówno stałe, jak i czasowe wystawy, które przedstawiają życie na dworze wielkich książąt litewskich, historię państwowości litewskiej i RON oraz ważne wydarzenia i postacie z przeszłości. W muzeum zobaczymy też liczne artefakty, dokumenty, dzieła sztuki oraz rekonstrukcje wnętrz, które oddają atmosferę dawnych czasów.

Pałac jest czynny w miesiącach czerwiec-sierpień, o godzinach 10-18 od niedzieli do środy i o godzinach 10-20 od czwartku do soboty. Natomiast w pozostałych miesiącach muzeum jest czynne o godzinach 10-18 we wtorki, środy, piątki i soboty oraz o godzinach 10-20 w czwartki i godzinach 10-16 w niedziele. W poniedziałki nieczynne. Bilet wstępu kosztuje 13€, ale uczniowie mają 50% zniżki.

Muzeum Sztuki Użytkowej i Wzornictwa (Lietuvos nacionalinio muziejaus Taikomosios dailės ir dizaino muziejus) 

Muzeum oferuje nam unikalne spojrzenie na rozwój i znaczenie wzornictwa przemysłowego oraz użytkowego w kontekście litewskim i globalnym. Stanowi ono filię Litewskiego Muzeum Narodowego i znajduje się w pobliżu Placu Katedralnego, na ulicy Arsenalo g. 3A.,

Sama lokalizacja jest przyciągająca, muzeum mieści się bowiem w pięknym, zabytkowym budynku w centrum miasta, który sam w sobie jest przykładem doskonałego wzornictwa. Styl architektoniczny budynku łączy elementy historyczne z nowoczesnymi rozwiązaniami, co idealnie odzwierciedla misję instytucji – pokazanie, jak przeszłość inspiruje współczesny design.

Muzeum oferuje szeroką gamę eksponatów, które ilustrują różnorodne aspekty wzornictwa użytkowego. Kolekcje obejmują meble, ceramikę, szkło, metal, tekstylia oraz wiele innych przedmiotów codziennego użytku. Każdy z tych eksponatów jest starannie wyselekcjonowany, aby pokazać nam nie tylko estetykę, ale również funkcjonalność i innowacyjność wzornictwa.

Jedną z najciekawszych sekcji muzeum, jest ta poświęcona meblom i aranżacjom wnętrz. Zobaczymy tam, jak zmieniały się style meblarskie na przestrzeni lat – od klasycznych, ręcznie rzeźbionych mebli, po nowoczesne, minimalistyczne projekty.

Interesująca jest również sekcja ceramiki i szkła, która prezentuje nam piękne i funkcjonalne przedmioty, będące zarówno dziełami sztuki, jak i praktycznymi elementami codziennego życia.

W muzeum znajduje się także kolekcja przedmiotów metalowych, w tym narzędzi, sztućców, biżuterii oraz innych elementów użytkowych. Dodatkowo, kolekcja tekstyliów prezentuje nam wzory i techniki tkania oraz haftu, które od wieków zdobią i urozmaicają nasze życie codzienne.

Ostra Brama i Matka Boska Ostrobramska 

Chyba każdy z nas nie wyobraża sobie wycieczki do Wilna bez obejrzenia Ostrej Bramy (Aušros Vartai). Jej historia sięga czasów średniowiecznych, kiedy to pełniła funkcję obronną, jednak jej rola ewoluowała do międzynarodowego centrum duchowego życia. Obraz Matki Bożej Ostrobramskiej, znany ze swoich cudownych właściwości, przyciąga pielgrzymów z całego świata, a sam obiekt stał się symbolem narodowym, obecnym w literaturze, sztuce i tradycji.

Pierwotnie brama została zbudowana na początku XVI wieku jako część murów obronnych Wilna. Była jedną z dziewięciu bram miejskich, które miały chronić miasto przed najeźdźcami. Nazwa „Ostra Brama” pochodzi od pobliskiej dzielnicy Ostry Koniec, co wskazuje na jej lokalizację w południowo-wschodniej części miasta.

Centralnym punktem Ostrej Bramy jest oczywiście obraz Matki Bożej Ostrobramskiej, znany również jako obraz Matki Bożego Miłosierdzia. Jest to ikonograficzne przedstawienie Maryi, które według tradycji ma cudowne właściwości. Obraz został namalowany na desce w stylu renesansowym i jest otoczony srebrną szatą, z licznymi wotami dziękczynnymi od wiernych.

Ostra Brama jest jednym z najważniejszych miejsc kultu religijnego na Litwie i w Polsce, zarówno w tradycji katolickiej, jak i prawosławnej. Każdego roku, szczególnie podczas świąt maryjnych, tysiące pielgrzymów przybywa do Wilna, aby modlić się przed cudownym obrazem i prosić o łaski.

Ostra Brama jest nie tylko miejscem religijnym, ale także ważnym symbolem narodowym i kulturowym. W literaturze polskiej, m.in. w twórczości Adama Mickiewicza, Ostra Brama jest często przywoływana jako miejsce duchowego odrodzenia i narodowej tożsamości. „Pan Tadeusz” Mickiewicza zaczyna się od opisu obrazu Matki Bożej Ostrobramskiej, co podkreśla jego znaczenie w polskiej kulturze.

Ołtarz Ostrobramski podczas liturgii

Brama Świętego Ducha 

Polecam też zwiedzić drugą bramę, będącą symbolem duchowej i kulturowej tożsamości Litwy – Bramę Ducha Świętego. Choć nie jest tak rozpoznawalna jak Ostra Brama, posiada bogatą historię i znaczenie zarówno religijne, jak i architektoniczne.

Brama została wybudowana na przełomie XV i XVI wieku i tak samo jak Ostra Brama była częścią murów obronnych Wilna, które miały chronić miasto przed najazdami. Oryginalnie była ona przykładem gotyckiej architektury obronnej, ale w XVII wieku, zostały dobudowane barokowe elementy dekoracyjne, które nadały jej bardziej reprezentacyjny charakter. Wzbogacono ją o rzeźby i ornamenty, które do dziś przyciągają uwagę zwiedzających.

Sama Brama prowadzi do kościoła pod tym samym wezwaniem – Kościoła Ducha Świętego, który jest jednym z najważniejszych kościołów prawosławnych w Wilnie. Sam kościół został założony przez zakon dominikanów w XIV wieku i jest znany z pięknego barokowego wnętrza oraz relikwii świętych.

Nieopodal bramy znajdują się również inne atrakcje, takie jak Katedra Wileńska, Pałac Prezydencki, czy plac Katedralny, które są obowiązkowymi punktami na mapie każdego turysty odwiedzającego Wilno.

Zamek Giedymina 

Nad samym miastem góruje fascynująca forteca. Jest to Zamek Giedymina, zwany również jako Zamek na Górze Zamkowej. 

Jego początki sięgają w XIV wieku, kiedy to książę litewski Giedymin (Gediminas) zdecydował się na budowę twierdzy na wzgórzu, nad rzeką Wilią. Giedymin, będący jednym z najbardziej znanych władców Litwy, pragnął stworzyć silne centrum polityczne i militarnego w regionie. Twierdza miała chronić miasto przed najazdami Krzyżaków i innych wrogów.

Dziś Zamek Giedymina jest jednym z najważniejszych zabytków Wilna i Litwy. Z zamkowej wieży rozciągają się wspaniałe widoki na Wilno i okolicę. Całość stanowi zespół historyczno-muzealny, który obejmuje między innymi Muzeum Narodowe Litwy, prezentujące bogatą historię kraju.

Kompleks zamkowy jest także miejscem badań archeologicznych, które dostarczają nam cennych informacji na temat historii Wilna i Litwy. Prace wykopaliskowe pozwalają na odkrywanie nowych artefaktów, które wzbogacają naszą wiedzę o przeszłości zamku i jego mieszkańców.

Wieża Giedymina jest czynna codziennie o godzinach 10-20. Bilet wstępu kosztuje 8€ od kwietnia do września i 6€ od października do marca. Uczniowie mają 50% zniżnki.

Wieża Giedymina

Muzeum Narodowe Litwy

Podczas zwiedzania Zamku Giedymina, z pewnością zauważymy, że znajduje się tutaj Muzeum Narodowe Litwy. Stanowi ono doskonałe miejsce na poznanie historii i kultury Litwy.

Ważnym działem Muzeum Narodowego Litwy jest dział archeologiczny, który gromadzi bogate kolekcje artefaktów z przeróżnych epok. Znaleziska te pochodzą z licznych wykopalisk prowadzonych na terenie całego kraju i prezentują nam życie codzienne, kulturę materialną oraz obyczaje dawnych mieszkańców Litwy. 

Kolejnym interesującym działem muzeum jest dział etnograficzny, który prezentuje litewską kulturę ludową. Wystawy zawierają tradycyjne stroje, instrumenty muzyczne, a także przedmioty związane z litewskimi obyczajami i świętami. Dzięki nim poznamy litewskie tradycje, które przetrwały przez wieki i są pielęgnowane do dziś.

Muzeum Narodowe Litwy posiada również bogatą kolekcję sztuki, obejmującą dzieła malarstwa, rzeźby, grafiki i rzemiosła artystycznego. Kolekcja ta obejmuje zarówno prace artystów litewskich, jak i dzieła twórców z innych krajów, które miały wpływ na rozwój litewskiej sztuki. Wśród eksponatów znajdują się prace takich mistrzów jak Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, jednego z najbardziej znanych litewskich artystów, którego twórczość łączy elementy symbolizmu i modernizmu.

Wielińska Galeria Obrazów (Vilniaus miesto rotušės galerija)

Innym miejscem, które musimy odwiedzić w Starym Mieście, jest Wileńska Galeria Obrazów, znana również jako Litewskie Muzeum Sztuki. Zlokalizowana jest w historycznym budynku przy ulicy Didžioji i stanowi jedno z najważniejszych i najbogatszych muzeów sztuki na Litwie.

Budynek, w którym mieści się galeria, ma długą i fascynującą historię. Został wzniesiony w XVIII wieku i przez lata pełnił różne funkcje, zanim stał się siedzibą muzeum. Jego architektura odzwierciedla klasyczny styl z elementami barokowymi. Położenie galerii w centrum miasta sprawia, że jest łatwo dostępna dla wszystkich zainteresowanych sztuką.

Znajduje się tutaj bogata kolekcja dzieł sztuki, obejmującą różnorodne okresy i style. Tematyka jest szeroka i obejmuje zarówno obrazy, rzeźby, grafiki oraz przedmioty sztuki dekoracyjnej.

Ponadto na terenie galerii znajduje się sklep z pamiątkami, w którym możemy zakupić reprodukcje dzieł sztuki, katalogi wystaw czy przeróżne książki o sztuce. Dodatkowo, galeria posiada kawiarnię, możemy odpocząć i cieszyć się kawą lub lekkim posiłkiem w otoczeniu sztuki.

Muzeum Iluzji w Wilnie 

W pobliżu Starego Miasta znajduje się też miejsce, które wystawi nasze zmysły na próbę. Muzeum Iluzji łączy edukację z rozrywką w sposób wyjątkowy i interaktywny. Składa się ono z kilkudziesięciu interaktywnych instalacji i eksponatów, które wciągną nas do aktywnego uczestnictwa i poprzez zabawę pokażą nam jak funkcjonuje ludzki mózg oraz jak można go oszukać.

Miejsce to jest podzielone na pokoje tematyczne, z których każdy oferuje unikalne doświadczenia. Przykładem może być Pokój Amesa, który sprawia, że osoby stojące w różnych jego częściach wydają się mieć nienaturalnie różne rozmiary.

Muzeum oferuje również przestrzenne iluzje, takie jak na przykład Tunel Vortex, który sprawia wrażenie, że podłoga się rusza, mimo że jest zupełnie stabilna. Przejście jest wyzwaniem dla równowagi i percepcji.

Każda instalacja jest dokładnie opisana i wyjaśnia nam jakie zasady fizyki, optyki czy psychologii kryją się za daną iluzją. Dzięki temu zrozumiemy jak działa nasza percepcja i jak łatwo można na nią wpłynąć.

Muzeum jest czynne od poniedziałku do piątku o godzinach 10-19, w soboty o godzinach 10-20, a w niedzielę o godzinach 10-18. Bilet wstępu dla dorosłych kosztuje 13 €, dla uczniów 9€, a dla przedszkolaków 4€. W ofercie jest też rodzinny bilet 2+2 w cenie 35€.

Pilies (Pilies gatvė)

Ul Pilies w Wilnie to jedna z najstarszych i najbardziej malowniczych ulic w stolicy Litwy. Jej historia sięga średniowiecza, kiedy była główną arterią łączącą Zamek Giedymina z rynkiem miasta. Stąd też pochodzi jej nazwa, znacząca w języku litewskim „zamek”. 

Znajdują się tu zarówno gotyckie kamienice, jak i renesansowe pałace oraz barokowe kościoły. Każdy budynek ma swoją unikalną historię i charakter, co sprawia, że ulica jest niezwykle zróżnicowana pod względem architektonicznym. Wiele z tych budynków zachowało swoje oryginalne elementy, takie jak ozdoby, rzeźby i detale architektoniczne.

Pilies jest także znana z licznych ulicznych artystów i rzemieślników. Spacerując po ulicy, spotkamy malarzy przy pracy, muzyków grających na różnych instrumentach czy rzeźbiarzy tworzących swoje dzieła na oczach przechodniów.

Nie zapominajmy też o kulinarnych atrakcjach ulicy Pilies. Znajduje się tu wiele restauracji i kawiarni oferujących zarówno tradycyjne litewskie potrawy, jak i dania kuchni międzynarodowej. Możemy tutaj spróbować lokalnych specjałów, takich jak cepeliny, kibiny, czy słynny litewski chleb żytni.

Warto też wiedzieć, że wieczorami ulica Pilies zmienia swoje oblicze i staje się miejscem spotkań i zabawy. Liczne bary i kluby oferują szeroką gamę napojów i muzyki na żywo, tworząc niepowtarzalną atmosferę nocnego życia Wilna. To doskonałe miejsce na zakończenie dnia pełnego zwiedzania i poznawania historii miasta.

Ulica Pilies – Diliff*

Kościół Świętego Jana

Spacerując ulicą Pilies, warto zwrócić uwagę na kilka charakterystycznych miejsc. Jednym z nich jest Kościół św. Jana, zwany również jako Kościół Świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty, będący częścią zespołu architektonicznego Uniwersytetu Wileńskiego.

Świątynia jest przykładem wileńskiego gotyku, choć jej architektura zawiera również elementy późniejszych stylów, takich jak renesans i barok. Zewnętrzna fasada kościoła, z charakterystycznymi gotyckimi oknami i przyporami, zachowała pierwotny styl, choć barokowa dzwonnica, dodana w XVII wieku, nadaje jej wyjątkowego charakteru.

Natomiast wnętrze kościoła jest przestronne, z wysokimi sklepieniami i długą nawą. Centralnym punktem jest wspaniały barokowy ołtarz główny, ozdobiony licznymi rzeźbami i złoceniami.

Kościół Świętego Jana jest integralną częścią kompleksu Uniwersytetu Wileńskiego. W 1579 roku, kiedy król Stefan Batory założył Uniwersytet Wileński, kościół stał się jego kościołem akademickim. Od tego czasu kościół odgrywa ważną rolę w życiu akademickim i kulturalnym uniwersytetu, będąc miejscem wielu ważnych uroczystości, takich jak inauguracje roku akademickiego, graduacje i inne wydarzenia uniwersyteckie.

Polecam też wejść na szczyt dzwonnicy – oferuje ona wspaniałe widoki na Stare Miasto. Warto również odwiedzić podwórka uniwersyteckie znajdujące się tuż obok kościoła, które kryją w sobie wiele ciekawych zakątków i są oazą spokoju w samym centrum miasta.

Wejście na szczyt dzwonnicy kosztuje 5€. 

Kościół św. Jana

Kamienica Szustrowa

Innym interesującym miejscem przy ulicy Piles, jest Kamienica Szustrowa, która obecnie mieści galerie sztuki oraz kawiarnie. Budynek ten, podobnie jak wiele innych na wcześniej wspomnianej ulicy Pilies, posiada bogatą historię i jest doskonałym przykładem wileńskiej architektury mieszczańskiej. Jego wnętrza zachowały wiele oryginalnych elementów, co czyni go miejscem wartym odwiedzenia.

Kamienica Szustrowa została wzniesiona w XVIII wieku i jest przykładem klasycznej architektury mieszczańskiej z tamtego okresu. Właścicielem budynku była zamożna rodzina Szustrowych, która odgrywała ważną rolę w życiu społecznym i gospodarczym Wilna. Budynek nie tylko pełnił funkcje mieszkalne, ale także handlowe i administracyjne.

Kamienica z zewnątrz prezentuje się elegancko w stylu łączącym elementy klasycyzmu i baroku. Charakterystyczne  są symetryczne okna oraz ozdobne detale architektoniczne, takie jak pilastry, gzymsy i ornamenty. Podobnie wnętrza kamienicy zostały starannie zaprojektowane i urządzone, aby odzwierciedlić gusta i styl epoki, w której powstała.

Dziś kamienica Szustrowa pełni różnorodne funkcje. Część budynku została przekształcona w przestrzenie muzealne i wystawowe, gdzie obejrzymy eksponaty związane z historią Wilna oraz dziedzictwem kulturowym regionu. W pozostałych częściach kamienicy znajdują się biura, sklepy oraz lokale gastronomiczne, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wileńskiego

Kiedy zmęczymy się zwiedzaniem i będziemy chcieli uciec od miejskiego zgiełku, to nie ma lepszego miejsca niż ogród botaniczny uniwersytetu Wileńskiego (Vilniaus universiteto botanikos sodas). Ten niezwykły ogród, założony w 1781 roku, pełni rolę zarówno placówki naukowej, jak i popularnej atrakcji turystycznej, przyciągając licznych odwiedzających przez cały rok. 

Znajduje się on w dzielnicy Kairėnai, na obrzeżach Wilna i zajmuje obszar około 200 hektarów, co czyni go jednym z największych ogrodów botanicznych w regionie. Jego kolekcja obejmuje 10,000 gatunków roślin i jest nieustannie rozszerzana. 

Ogród botaniczny jest podzielony na różne sekcje tematyczne, skupiające się na innej grupie roślin lub typie ekosystemu. Są one starannie zaaranżowane w naturalnym krajobrazie z kamieniami i małymi wodospadami. Polecam odwiedzić to miejsce wiosną lub latem, kiedy większość roślin jest w pełnym rozkwicie.

Ogród jest otwarty od poniedziałku do czwartku o godzinach 8-20 i od soboty do niedzieli o godzinach 10-20. W piątki nieczynne! Bilet wstępu kosztuje 5€, natomiast uczniowie, Seniorzy i niepełnosprawni są objęci tańszym biletem w cenie 3€.

Muzeum Mickiewicza (Adomo Mickevičiaus memorialinis muziejus)

Jako Polakom, naprawdę nie wypada nam nie odwiedzić muzeum poświęconego jednemu z najwybitniejszych poetów polskiego romantyzmu – Adamowi Mickiewiczowi. Znajduje się ono przy ulicy Bernardyńskiej, w budynku, w którym Mickiewicz osobiście mieszkał.

Adam Mickiewicz, urodzony w 1798 roku, jest uważany za jednego z trzech wieszczów narodowych Polski. Jego związek z Wilnem jest szczególnie silny, gdyż to właśnie tu rozpoczął swoją literacką karierę. Właśnie tutaj Mickiewicz napisał „Ballady i romanse”, które zapoczątkowały polski romantyzm. Muzeum zostało założone w celu upamiętnienia życia i twórczości artysty oraz podkreślenia roli Wilna w kształtowaniu jego artystycznego dorobku.

W Muzeum Mickiewicza zobaczymy bogatą kolekcję eksponatów związanych z życiem i twórczością poety. Wśród nich znajdują się rękopisy, listy, pierwsze wydania dzieł Mickiewicza oraz liczne pamiątki osobiste, takie jak przedmioty codziennego użytku, które towarzyszyły mu w jego wędrówkach po Europie. W muzeum możemy również zobaczyć różnorodne wydania „Pana Tadeusza”, najważniejszego dzieła Mickiewicza, zarówno w oryginalnych wydaniach, jak i w przekładach na inne języki.

Stała ekspozycja muzeum jest zorganizowana w sposób chronologiczny, prowadząc nas przez różne etapy życia Mickiewicza. W poszczególnych salach zobaczymy eksponaty związane z jego dzieciństwem i młodością, okresami studiów w Wilnie i działalnością literacką, a także z czasem spędzonym na emigracji. Każda sala jest wzbogacona o liczne tablice informacyjne, zdjęcia i ilustracje, które pomagają w pełnym zrozumieniu życia i twórczości poety.

Wśród wyjątkowych eksponatów znajduje się oryginalny rękopis „Dziadów”, jednego z najważniejszych dramatów Mickiewicza. Muzeum posiada także bogatą kolekcję pierwszych wydań jego dzieł, co jest gratką dla miłośników literatury. Na uwagę zasługują również pamiątki osobiste, takie jak jego podróżny kufer czy kałamarz, które dodają osobistego wymiaru tej literackiej podróży.

Tabliczka na ścianie domu-muzeum

Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła 

Budowa kościoła rozpoczęła się w 1668 roku, z inicjatywy hetmana wielkiego litewskiego Michała Kazimierza Paca, jako wotum dziękczynne za ocalenie życia podczas wojny z Moskwą. Świątynia została zaprojektowana przez włoskich architektów: Giovanni Battistę Fredianiego i Giovanni Battistę Zellego, którzy przynieśli ze sobą wpływy włoskiego baroku, co wyraźnie widać w bogatym wystroju wnętrza.

Z zewnątrz świątynia charakteryzuje się typowymi dla baroku elementami, takimi jak symetria, dynamiczne formy i eleganckie detale architektoniczne oraz dwie wieże flankujące główne wejście.

Natomiast w środku znajdują się stiukowe rzeźby przedstawiające sceny biblijne, postacie świętych, aniołów oraz liczne ornamenty roślinne i geometryczne. Każdy element jest misternie wykonany, tworząc złożoną i harmonijną całość. Centralnym punktem jest główny ołtarz, który również jest bogato zdobiony i przyciąga wzrok każdego, kto przekracza próg kościoła.

Co ciekawe, Kościół Świętych Piotra i Pawła jest pełen symboliki. Jednym z najbardziej unikalnych elementów jest żyrandol w kształcie łodzi, zawieszony nad nawą główną. Łódź symbolizuje Kościół jako środek zbawienia, przewożący wiernych przez morze życia do wiecznego zbawienia. Innym przesłaniem jest przedstawienie śmierci w postaci szkieletu z kosą, co ma przypominać wiernym o przemijaniu życia i nieuchronności śmierci, zachęcając do refleksji nad własnym życiem duchowym.

Wieża telewizyjna 

Nie ma lepszego miejsca do uchwycenia panoramy okolicy, niż Wieża telewizyjna Vilniaus Televizijos Bokštas. Znajduje się ona na wzgórzu w dzielnicy Karoliniškės, około 7 kilometrów na zachód od centrum miasta. Jest to najwyższa budowla w kraju, mierząca 326,5 metra wysokości, co czyni ją ważnym punktem orientacyjnym oraz popularną atrakcją turystyczną.

Możemy dostać się na taras widokowy schodami lub przy pomocy szybkiej windy, która zawiezie nas na górę w zaledwie 45 sekund. Taras oferuje widoki panoramiczne na całe Wilno oraz okoliczne tereny, a w pogodny dzień możemy zobaczyć krajobrazy sięgające nawet 40 kilometrów. W szczególności imponujący jest widok na Stare Miasto, którego zabytkowe budynki i kościoły tworzą malowniczy krajobraz.

Na tarasie widokowym znajduje się również restauracja „Paukščių takas” (Droga Ptaków), która oferuje nam unikalne doświadczenie kulinarne. Restauracja obraca się wokół osi wieży, wykonując pełen obrót co 55 minut. Dzięki temu możemy podziwiać zmieniające się widoki podczas spożywania posiłku. 

Warto też wspomnieć, że wieża ma także znaczenie historyczne. W styczniu 1991 żołnierze radzieccy próbowali przejąć nad nią kontrolę, co doprowadziło do starć z cywilnymi obrońcami. W wyniku tych wydarzeń zginęło 14 osób, a wiele innych zostało rannych. W hołdzie tym, którzy stracili życie, na parterze wieży utworzono małe muzeum upamiętniające te wydarzenia.

Wieża jest otwarta codziennie o godzinach 11-19. Bilet wstępu dla dorosłych kosztuje 16€, natomiast dla dzieci, Seniorów i osób niepełnosprawnych obowiązuje tańsze wejście w cenie 9€.

Nocna wieża telewizyjna

Muzeum Energetyki i Techniki  

Instytucja znajdująca się przy ulicy Rinktinės i oferuje nam unikalne spojrzenie na rozwój technologii oraz energetyki.

Budynek, w którym mieści się muzeum, ma swoje korzenie na początku XX wieku. Dawna elektrownia, zbudowana tutaj w 1903 roku, była jedną z pierwszych takich instalacji w regionie i jest doskonałym przykładem industrialnej architektury z tamtego okresu, a jej wnętrza są pełne zachowanych maszyn i urządzeń, które tworzą wyjątkowy klimat.

Samo muzeum jest podzielone na kilka sekcji tematycznych, z których każda oferuje różnorodne zbiory i interaktywne eksponaty. Jedną z głównych sekcji jest ta poświęcona energetyce. Znajdują się tu oryginalne maszyny parowe, generatory, transformatory oraz różnorodne urządzenia używane w elektrowniach. 

W kolejnej części muzeum znajdziemy eksponaty związane z rozwojem techniki, takie jak stare komputery, telewizory, radia oraz różnorodne urządzenia domowe i przemysłowe. Dowiemy się tutaj jak zmieniało się życie codzienne  wraz z postępem technicznym.

Innym przyciągającym elementem muzeum są interaktywne eksponaty. Między innymi możemy zmierzyć się w pojedynku na wytwarzanie energii przy użyciu rowerów napędzających generatory lub dowiedzieć się w ciekawy sposób, jak działa silnik spalinowy. Natomiast dla najmłodszych są przygotowane specjalne strefy edukacyjne, gdzie drogą zabawy dzieci mogą poznawać podstawy fizyki i inżynierii.

Muzeum jest czynne codziennie z wyłączeniem poniedziałku o godzinach 10-18:30. Bilet wstępu kosztuje 7€, ale uczniowie i emeryci mają zniżkę 50%.

Muzeum Etnograficzne Wsi Litewskiej (Lietuvos liaudies buities muziejus)

Polecam opuścić na dzień Wilno i odwiedzić Muzeum Etnograficzne Wsi Litewskiej (Lietuvos liaudies buities muziejus). Znajdujące się ono miejscowości Rumšiškės, zaledwie około 20 kilometrów od Kowna.

Skansen jest ogromny, rozpościera się na powierzchni ponad 200 hektarów i gwarantuje nam podróż w czasie, na której poznamy życie i kulturę ludową Litwy od XVIII do początku XX wieku. Muzeum jest podzielone na kilka regionalnych sektorów, z których każdy reprezentuje różne części Litwy: Aukštaitija (Litwa Wysoka), Žemaitija (Żmudź), Dzūkija (Dzukija) i Suvalkija (Sudovia). Każdy z tych sektorów odtwarza charakterystyczne dla danego regionu budynki, zagrody i inne elementy architektury ludowej.

Podczas spacerów po  muzeum, zobaczymy autentyczne drewniane chaty, stodoły, kościoły, karczmy, a nawet młyny wodne i wiatraki. Wnętrza tych budynków są urządzone w sposób odzwierciedlający życie codzienne dawnych mieszkańców litewskiej wsi. Ponadto znajdziemy tam meble, narzędzia, stroje ludowe oraz różnorodne przedmioty codziennego użytku, które przedstawiają styl życia, pracę i obyczaje dawnych Litwinów.

Co więcej, odbywają się tutaj liczne folklorystyczne koncerty, warsztaty rzemieślnicze oraz pokazy tradycyjnych umiejętności, takich jak tkactwo, garncarstwo czy kowalstwo. Inną fajną atrakcją jest degustacja tradycyjnych litewskich potraw, przygotowywanych według dawnych receptur. 

Skansen jest czynny codziennie o godzinach 10-18. Wstęp dla dorosłych kosztuje 10€, ze zniżką 50% dla uczniów i emerytów.

Tradycyjny dom litewski w stylu kurońskim

Zamek w Kownie

Warto poprowadzić wycieczkę jeszcze dalej i obejrzeć położony nad Niemen, Zamek w Kownie.

Zamek został wzniesiony w XIV wieku, w czasach intensywnej walki między Wielkim Księstwem Litewskim a Zakonem Krzyżackim. Pełnił on kluczową rolę w systemie obronnym Litwy, kontrolując przeprawę przez Niemen i chroniąc miasto przed najazdami. Pierwotnie była to drewniana konstrukcja, ale z czasem, postawiono nowy, murowany zamek.

Dzisiaj najbardziej rzuca się w oczy jego ośmiokątna wieża. Pełniła ona funkcję strażnicy oraz punktu obserwacyjnego, z którego można było monitorować ruchy wojsk i wrogów na okolicznych terenach.

W środku znajduje się też muzeum prezentujące bogatą historię Kowna oraz zamku, eksponując liczne artefakty, dokumenty i wystawy tematyczne. Jest to filia Muzeum Narodowego Litwy, dobrze nam znanego ze wcześniejszej części artykułu. Instytucja organizuje także liczne wydarzenia kulturalne, takie jak koncerty czy rekonstrukcje historyczne.

Zamek w Kownie